Στεγαστική κρίση : Τα 10 προγράμματα που «τρέχουν» για την αντιμετώπισή της - Από το «Ανακαινίζω» έως το «Σπίτι μου»

Νέες πρωτοβουλίες προτίθεται να πάρει η κυβέρνηση σχετικά με την αντιμετώπιση του στεγαστικού προβλήματος, σύμφωνα με όσα ανέφερε πρόσφατα ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης προανήγγειλε την προσπάθεια από την πλευρά της κυβέρνησης να εξασφαλιστούν επιπλέον πόροι ύψους 2 δισ. ευρώ, ώστε να επεκταθεί το πρόγραμμα «Σπίτι μου».

Το πρόγραμμα «Σπίτι μου»

Ο στόχος που έχει θέσει η κυβέρνηση είναι να επεκταθεί το πρόγραμμα «Σπίτι μου» στα 2 δισεκατομμύρια και να συμπεριληφθούν και πολίτες μεγαλύτερης ηλικίας, μέχρι 50 ετών.

Η επιτυχία του προγράμματος «Σπίτι μου» ήταν μεγάλη.

Με το προηγούμενο πρόγραμμα, ύψους 1 δισ. ευρώ, εγκρίθηκαν περίπου 10.000 στεγαστικά δάνεια.

«Ανακαινίζω-Νοικιάζω»

Aκόμη ένα πρόγραμμα που τρέχει η κυβέρνηση είναι το «Ανακαινίζω-Νοικιάζω».

Όπως δήλωσε πρόσφατα η υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας Σοφία Ζαχαράκη, εξετάζονται επιπλέον βελτιώσεις στο υφιστάμενο πρόγραμμα.

Τo πρόγραμμα χρηματοδοτεί το υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας με ποσό 50.000.000 ευρώ και αφορά ανακαινίσεις και επισκευές, σε περίπου 12.500 κενές κατοικίες, με σκοπό να διατεθούν στη συνέχεια για μακροχρόνιες μισθώσεις.

Το ανώτερο ποσό της επιδότησης θα ανέρχεται σε 4.000 ευρώ με δυνατότητα
προκαταβολής του 50% και για πρώτη φορά οι επιδοτούμενες δαπάνες αφορούν λειτουργικές επισκευές και εργασίες ανακαίνισης.

Μετά την ολοκλήρωση της ανακαίνισης το ακίνητο υποχρεωτικά πρέπει να
εκμισθωθεί για τουλάχιστον τρία χρόνια σε ιδιώτη.

Στέγαση δημοσίων υπαλλήλων

Η κυβέρνηση σε συνεργασία με τους δήμους αναζητεί κενά ακίνητα προς αξιοποίηση ώστε να δοθεί λύση με πολλούς δημοσίους υπαλλήλους που δεν μπορούν να βρουν σπίτι στην επαρχία και ειδικότερα στα νησιά.

Για τον σκοπό αυτόν αναμένεται να «επιστρατευτούν» μέχρι και παλιά σχολεία ή αστυνομικά τμήματα.

Επίδομα ενοικίου

Πρόκειται για ένα πρόγραμμα που προβλέπει την επιδότηση ενοικίου για τα νοικοκυριά και αφορά την πρώτη κατοικία. Το επίδομα ενοικίου ξεκινά από τα 70 ευρώ και μπορεί να φτάσει τα 210 ευρώ, ανάλογα με τη σύνθεση του νοικοκυριού.

Το επίδομα ενοικίου υπολογίζεται ως εξής:

• Για τον δικαιούχο 70 ευρώ τον μήνα.
• Για κάθε επιπλέον μέλος του νοικοκυριού προσαύξηση 35 ευρώ τον μήνα.
• Στη μονογονεϊκή οικογένεια, για το πρώτο ανήλικο μέλος του νοικοκυριού ορίζεται προσαύξηση 70 ευρώ τον μήνα.
• Στα νοικοκυριά με απροστάτευτα τέκνα ορίζεται προσαύξηση 70 ευρώ τον μήνα για κάθε απροστάτευτο τέκνο.

Όταν το επίδομα ενοικίου ξεπερνά το ποσό του ενοικίου, το ύψος του επιδόματος ανέρχεται στο αντίστοιχο ποσό.

Επίδομα στέγασης ανασφάλιστων υπερηλίκων

Η διαδικασία αφορά στη χορήγηση επιδόματος στεγαστικής συνδρομής σε άτομα που έχουν συμπληρώσει το 67ο έτος της ηλικίας τους και, εκτός των άλλων προϋποθέσεων, δεν λαμβάνουν οι ίδιοι ή ο/η σύζυγός τους σύνταξη, εκτός από τη σύνταξη του ν. 1296/1982, όπως ισχύει και το επίδομα του ν. 4387/2016, ανασφάλιστων υπερηλίκων.

Το επίδομα είναι ίσο με το ενοίκιο και μέχρι του ποσού των 362 ευρώ.

Πρόγραμμα «Κάλυψη»

Στόχος του προγράμματος είναι η αξιοποίηση ιδιωτικών κατοικιών, που είχαν διατεθεί για τη στέγαση αιτούντων διεθνή προστασία στο πλαίσιο του προγράμματος «ESTIA II» της υπ’ αρ. 13348/2.4.2020 κοινής απόφασης των υπουργών Ανάπτυξης και Επενδύσεων και Μετανάστευσης και Ασύλου (Β’ 1199) και του προγράμματος «ESTIA 2021» της υπ’ αρ. 270/2.2.2021 κοινής απόφασης των υπουργών Ανάπτυξης και Επενδύσεων και Μετανάστευσης και Ασύλου (Β’ 451), ώστε να εξασφαλίσουν δωρεάν ποιοτική στέγαση για τρία έτη σε ευάλωτους νέους ηλικίας είκοσι πέντε (25) έως τριάντα εννέα (39) ετών δικαιούχων του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος.

Οι ειδικοί στόχοι του προγράμματος προσδιορίζονται ως εξής:

1. Η άμεση ενίσχυση νέων ώστε να ανταποκριθούν στο κόστος μίσθωσης της α’ κατοικίας τους.

2. Η αντιμετώπιση της επισφάλειας στέγασης για τους πλέον ευάλωτους εξ αυτών που έχουν χάσει ή κινδυνεύουν να χάσουν την κατοικία τους.

Ωφελούμενοι του προγράμματος είναι νέοι ηλικίας 25 έως 39 ετών δικαιούχοι του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος. Ο ωφελούμενος και όλα τα ενήλικα μέλη του νοικοκυριού θα πρέπει να περιλαμβάνονται στις ωφελούμενες μονάδες του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος.

Πρόγραμμα «Στέγαση και Εργασία για τους αστέγους»

Το πρόγραμμα «Στέγαση και Εργασία για τους αστέγους» απευθύνεται σε άτομα και οικογένειες που διαβιούν σε συνθήκες έλλειψης στέγης και λειτουργεί συμπληρωματικά, στο πλαίσιο εφαρμογής δημόσιων πολιτικών καταπολέμησης της έλλειψης αυτής.

Γενικός στόχος του προγράμματος αποτελεί η συμβολή στην εξάλειψη του φαινομένου της έλλειψης στέγης.
Οι ειδικοί στόχοι του προγράμματος προσδιορίζονται ως εξής:
Α. Η άμεση μετάβαση αστέγων σε αυτόνομες μορφές διαβίωσης, μέσω της παροχής υπηρεσιών στέγασης και κοινωνικής φροντίδας.
Β. Η κινητοποίηση για επανένταξη αστέγων στον κοινωνικό ιστό, μέσω της παροχής υπηρεσιών συμβουλευτικής και εργασιακής επανένταξης.
Γ. Από το σύνολο των ενήλικων ωφελούμενων, ικανών για εργασία, η ένταξη υποχρεωτικά ποσοστού 20% κατ’ ελάχιστον, ανά εγκεκριμένο Σχέδιο σε επιδοτούμενη από το πρόγραμμα εργασία για περίοδο τουλάχιστον τριών (3) μηνών και 10% σε επιδότηση για απόκτηση επαγγελματικών δεξιοτήτων.
Δ. Η περαιτέρω ανάπτυξη συνέργειας μεταξύ υπηρεσιών για την αντιμετώπιση της έλλειψης στέγης.

Πρόγραμμα «Κοινωνική Αντιπαροχή»

Το συγκεκριμένο πρόγραμμα αφορά τη σύμπραξη φορέων της Γενικής Κυβέρνησης με ιδιώτες αναδόχους, κατά την οποία ο ανάδοχος ανεγείρει, με δικές του δαπάνες, κτίριο επί αδόμητου ακινήτου του φορέα και το αντάλλαγμά του συνίσταται στην εκμετάλλευση για ορισμένο χρονικό διάστημα του ακινήτου, με την παράλληλη υποχρέωσή του να εκμισθώνει μέρος αυτού σε δικαιούχους έναντι προκαθορισμένου μισθώματος.

Η σύμβαση κοινωνικής αντιπαροχής μπορεί να αφορά και δομημένα ακίνητα. Στην περίπτωση αυτή το αντικείμενο της σύμβασης περιλαμβάνει και την κατεδάφιση των κτισμάτων, η οποία γίνεται με δαπάνες του αναδόχου.

Το πρόγραμμα «Κοινωνική Αντιπαροχή» αναμένεται να καλύψει 5.000 δικαιούχους.

Φοιτητικό στεγαστικό επίδομα

Με τροπολογία που κατατέθηκε στο νομοσχέδιο για την ενίσχυση του δημόσιου πανεπιστημίου και το πλαίσιο λειτουργίας μη κερδοσκοπικών παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων ορίζεται το φοιτητικό στεγαστικό επίδομα όλων των φοιτητών των δημόσιων ΑΕΙ, των Ανώτερων Σχολών Τουριστικής Εκπαίδευσης και των ακαδημιών Εμπορικού Ναυτικού της Ελλάδας, καθώς και των σχολών της Κύπρου που περιλαμβάνονται στο σύστημα των πανελλαδικών εξετάσεων στα 1.500 ευρώ.

Αν ο δικαιούχος συγκατοικεί με άλλον φοιτητή στην ίδια μισθωμένη κατοικία, το στεγαστικό επίδομα ανέρχεται στα 2.000 ευρώ.

Για ΑΕΙ εκτός Αθήνας και Θεσσαλονίκης το επίδομα των 1.500 ευρώ αυξάνεται στα 2.000 ευρώ και στην περίπτωση της συγκατοίκησης εκτός Αθηνών και Θεσσαλονίκης φτάνει στα 2.500 ευρώ.

Φοιτητικές εστίες

Επιπλέον, βρίσκονται σε εξέλιξη έργα ανέγερσης φοιτητικών εστιών ή βελτίωσης υφιστάμενων.

Τα έργα αφορούν το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, το Πανεπιστήμιο Κρήτης, το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης και το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας.

«Εξοικονομώ - Ανακαινίζω για νέους»

Το πρόγραμμα «Εξοικονομώ - Ανακαινίζω για νέους» εντάσσεται στα έργα που υποστηρίζονται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και έχει στόχο την προώθηση της εθνικής και ενωσιακής ενεργειακής πολιτικής για την εξοικονόμηση ενέργειας, μέσω της αναβάθμισης της ενεργειακής κλάσης των νοικοκυριών, κατά τουλάχιστον τρεις ενεργειακές κατηγορίες (πάνω από 30% εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας). Ιδιαίτερη μέριμνα λαμβάνεται για τη στήριξη των φτωχών και ευάλωτων νοικοκυριών με τη μορφή αυξημένου ποσοστού επιχορηγήσεων και χωριστού προϋπολογισμού 40 εκατομμυρίων ευρώ.

Το πρόγραμμα δίνει, παράλληλα, τη δυνατότητα επιχορήγησης για εργασίες ανακαίνισης σε κατοικίες που θα αναβαθμιστούν ενεργειακά, με σκοπό την ολοκληρωμένη αναβάθμισή τους (ενεργειακή, λειτουργική, αισθητική).

Το πρόγραμμα «Εξοικονομώ - Ανακαινίζω για Νέους» χωρίζεται σε δύο υποενότητες, οι οποίες είναι:

• Το «Εξοικονομώ», που αφορά σε παρεμβάσεις ενεργειακής εξοικονόμησης, όπως αντικατάσταση κουφωμάτων, θερμομόνωση, συστήματα θέρμανσης-ψύξης, συστήματα παροχής ζεστού νερού χρήσης και smarthome.
• Το «Ανακαινίζω», που περιλαμβάνει παρεμβάσεις ανακαίνισης, όπως ανακαίνιση χώρων μπάνιου και κουζίνας, αντικατάσταση πόρτας εισόδου, αντικατάσταση και επισκευή ηλεκτρολογικών και υδραυλικών εγκαταστάσεων, αλλά και πατωμάτων.

Μείωση επιτοκίων στεγαστικών δανείων

Εν τω μεταξύ, με τη μείωση των επιτοκίων από την ΕΚΤ να βρίσκεται προ των πυλών, αναμένεται να υποχωρήσουν και τα επιτόκια των νέων στεγαστικών δανείων.

Για τους υφιστάμενους κατόχους στεγαστικών δανείων με κυμαινόμενο επιτόκιο, θα πρέπει τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ να μειωθούν πέντε φορές, αν οι μειώσεις είναι της τάξης των 25 μονάδων βάσης η κάθε μία για να έχουν οι συγκεκριμένοι δανειολήπτες οικονομικό όφελος. Με τις σημερινές εκτιμήσεις, το πιθανότερο είναι ότι η μείωση των δόσεων θα ξεκινήσει μέσα στο 2025.