Με νέο μπαράζ προστίμων σε αδικαιολόγητες ανατιμήσεις σε φρούτα και λαχανικά απαντά το υπ. Ανάπτυξης στις αυξήσεις

Τα νέα στοιχεία της Στατιστικής για τις τιμές παραγωγού επιβεβαίωσαν ότι κάτι δεν πάει καλά με τις τιμές των οπωροκηπευτικών, που τελικά πληρώνουν οι καταναλωτές.

Πέρσι, τέτοια εποχή, οι τιμές στο χωράφι κατέγραφαν αύξηση 34% σε ετήσια βάση, καθώς ο συνδυασμός ακριβού κόστους παραγωγής και ζημιών λόγω καιρικών είχε ανάψει «φωτιές». Τα λαχανικά έφευγαν από το χωράφι με αυξήσεις 47,7%, οι πατάτες «φουσκωμένες» κατά 10,5%, τα φρούτα ακριβότερα κατά 40,3%, το ελαιόλαδο 97,7%. Φτάνοντας στους πάγκους των λαϊκών αγορών και στα ράφια των super markets, οι καταναλωτές πλήρωναν για φρούτα και λαχανικά ως και 17,7% ακριβότερα από την προηγούμενη χρονιά.

Το παράδοξο  

Φέτος, η εικόνα στο χωράφι είναι διαφορετική ως πολύ διαφορετική, αλλά οι καταναλωτές εξακολουθούν να βρίσκονται αντιμέτωποι με αυξήσεις στα οπωροκηπευτικά, οι οποίες είναι υπερδιπλάσιες του συνολικού πληθωρισμού. Οι τιμές παραγωγού σε λαχανικά και κηπευτικά είναι μειωμένες κατά 14,4% σε σχέση με πέρσι, στις πατάτες κατά 2%, στα φρούτα κατά 1,1%, ενώ στο ελαιόλαδο υπάρχει ακόμα αύξηση αλλά σαφώς μικρότερη (16%). Αν και από το ξέσπασμα της κρίσης, στις αρχές του 2022, ως στις αρχές του 2024, καταγράφηκε αύξηση στις τιμές παραγωγού κατά 41,6%, από τον Ιανουάριο μέχρι σήμερα οι τιμές έχουν πέσει 7,2%.  

Ανάλογη είναι η εικόνα κι από τα κόστη παραγωγής. Το κόστος ενέργειας είναι μικρότερο κατά 9,3%, των λιπασμάτων κατά 11,6%, γεωργικών φαρμάκων κατά 1,4%. Συνολικά, από την αρχή της χρονιάς, η μείωση του κόστους παραγωγής είναι της τάξης του 2,5%.    

Αποτυπώνονται όλα τα παραπάνω στις τελικές τιμές των προϊόντων; Προφανώς όχι. Από τον Αύγουστο ως τον Σεπτέμβριο οι καταναλωτές κλήθηκαν να πληρώσουν 9,1% ακριβότερα τα φρούτα, 7,3% τα λαχανικά, 4,2% τις πατάτες, ενώ ακόμα και σε σύγκριση με πέρσι καταγράφηκαν ανατιμήσεις, ειδικά στα φρούτα (7,7%).    

Μια ματιά στα στοιχεία χονδρικής ουσιαστικά δείχνει πού εντοπίζουν, κατ’ αρχάς, οι ελεγκτικές υπηρεσίες του υπουργείου Ανάπτυξης. Διά γυμνού οφθαλμού εντοπίζονται αυξήσεις ως και 0,30 ευρώ το κιλό σε σχέση με πέρσι, σε κηπευτικά (αγγουράκια, κολοκύθια, κρεμμυδάκια φρέσκα, μελιτζάνες, πιπεριές, τοματίνια) και ανάλογες αυξήσεις σε φρούτα (μήλα, σταφύλια).    

Φυσικά, δεν μένουν στο απυρόβλητο οι λιανοπωλητές. Για παράδειγμα, πώς ακριβώς ένα κιλό ντομάτες φτάνουν στο ράφι στα 2,50 ευρώ, όταν η χονδρική τιμή δεν «πιάνει» ούτε το 1,5 ευρώ; Πώς γίνεται ο καταναλωτής να καλείται να πληρώσει πάνω από 3 ευρώ για ένα κιλό κολοκύθια, όταν στη χονδρική η πρώτη ποιότητα «παίζει» μεταξύ 1 και 2 ευρώ; Δικαιολογείται λιανική τιμή 2,50 ευρώ για τα αχλάδια όταν η χονδρική είναι 0,50 ως 1,50 ευρώ χαμηλότερη;

Τα εν λόγω παράδοξα έχουν μπει προ πολλού στο μικροσκόπιο της ΔΙΜΕΑ και οι πληροφορίες αναφέρουν ότι λίαν συντόμως θα ανακοινωθούν οι πρώτες καμπάνες για παραβίαση του πλαφόν στα περιθώρια κέρδους.

Οι «μεγάλοι» και οι «καμπάνες» που έρχονται  

Οι έλεγχοι δεν περιορίζονται, όμως, στα προϊόντα του πρωτογενούς τομέα. Σε εξέλιξη είναι η “ακτινογραφία” 26 μεγάλων επιχειρήσεων, για πάνω από 2.500 κωδικούς προϊόντων ευρείας κατανάλωσης, όπου φαίνεται ότι δεν είναι όλα καλώς καμωμένα.  

Αποκαλυπτικά είναι, άλλωστε, τα στοιχεία που μπορεί να αλιεύσει κανείς από τις κυλιόμενες έρευνες του ΙΕΛΚΑ, που αφορούν στο τυπικό «καλάθι» προϊόντων ενός νοικοκυριού. Αν και η συνολική εικόνα του πληθωρισμού δείχνει φρενάρισμα, υπάρχουν αγαθά πρώτης γραμμής των οποίων η τιμή αυξήθηκε, και μάλιστα όχι σε σχέση με πέρσι, αλλά μέσα σε ένα 3μηνο!    

Ειδικότερα: 

• μισό κιλό φέτα τον περασμένο Μάιο κόστιζε 6,28 ευρώ, αλλά τον Σεπτέμβριο η τιμή της είχε ανέβει στα 6,96 ευρώ
• για μια εξάδα αυγά τον Μάιο το κόστος ήταν 2,57 ευρώ, αλλά τον Σεπτέμβριο είχε αυξηθεί στα 2,96 ευρώ
• ένα λίτρο ελαιόλαδο τον Μάιο κόστιζε 11,46 ευρώ και τον Σεπτέμβριο είχε φτάσει στα 11,67 ευρώ
• η τιμή για 100 γρ. γαλοπούλα τον Μάιο ήταν 1,45 ευρώ και τον Σεπτέμβριο ήταν 1,82 ευρώ
• για 200 γρ. τυρί γκούντα, το κόστος ήταν 2,32 ευρώ και τον Σεπτέμβριο ανέβηκε στα 2,78 ευρώ
• ένα πακέτο φακές 500 γρ. κόστιζε 1,76 ευρώ και έφτασε να πωλείται προς 2,08 ευρώ
• για 1 κιλό κατεψυγμένο μπακαλιάρο η τιμή αγοράς ήταν 11,53 ευρώ και μέσα σε ένα τρίμηνο ανέβηκε στα 12,99 ευρώ
• για 2 ρολά χαρτί κουζίνας η τιμή τον Μάιο ήταν 2,56 ευρώ και «πέταξε» στα 2,91 ευρώ τον Σεπτέμβριο
• για ένα πακέτο βρεφικές πάνες, το κόστος ήταν 9,63 ευρώ και τον Σεπτέμβριο ανέβηκε στα 11,08 ευρώ.

Σημειωτέον ότι το πρόστιμο για όσους παραβιάζουν το πλαφόν στο περιθώριο κέρδους, μπορεί να φτάσει, πλέον, στα 5.000.000 ευρώ.