«Σκιές» στην κατανάλωση των νοικοκυριών και το 2025
Η γνωστή παροιμία που λέει πως “ήταν στραβό το κλήμα, το’ φαγε και ο γάιδαρος”, δείχνει να ταιριάζει γάντι με τις γεωπολιτικές εξελίξεις, οι οποίες απειλούν να μετατρέψουν σε κουρελόχαρτα τις εκτιμήσεις διεθνών οργανισμών και κεντρικών τραπεζών, αλλά και να δώσουν τη χαριστική βολή στους καταναλωτές.
Η αποκλιμάκωση του πληθωρισμού- ίσως όχι με την προσδοκώμενη ταχύτητα- αποτυπώνεται στις μετρήσεις της Eurostat. Ωστόσο, στις έρευνες, που μετράνε τον “σφυγμό” των καταναλωτών, κυρίως το πώς σκοπεύουν να κινηθούν από εδώ και πέρα, μετά το πληθωριστικό σοκ της τελευταίας διετίας, οι “σκιές” ήταν έντονες πριν καν κλιμακωθεί η κρίση στη Μ. Ανατολή.
Αποκαλυπτική είναι η έρευνα της NIQ για τις τάσεις του 2025. Αν και πολλοί καταναλωτές αισθάνονται πιο αισιόδοξοι, ήταν αδύνατο να ξεφύγουν εντελώς από το αυξανόμενο κόστος ζωής.
Στην πραγματικότητα, μεταξύ των καταναλωτών που δήλωσαν ότι η οικονομική τους κατάσταση είναι χειρότερη στα μέσα του 2024 από ό,τι ήταν στα μέσα του 2023, το 76% το αποδίδει στο αυξημένο κόστος ζωής - ένας διάχυτος και επιβαρυντικός παράγοντας που είναι πιθανό να επιβαρύνει τα πορτοφόλια για κάποιο χρονικό διάστημα.
Πέρα από τις προκλήσεις που σχετίζονται με το κόστος ζωής, οι καταναλωτές αποδίδουν την επιδείνωση της κατάστασής τους στην οικονομική επιβράδυνση (41%) και στην εργασιακή ανασφάλεια (31%). Και αυτοί οι παράγοντες θα επηρεάσουν σίγουρα την πορεία των αύξησης των δαπανών μέχρι το 2025 και μετά.
Οι εστίες ανησυχίας
Τι κρατάει τους καταναλωτές ξύπνιους τη νύχτα; Όπως φαίνεται από την έρευνα, η αύξηση των τιμών των τροφίμων, οι δαπάνες κοινής ωφέλειας και η απειλή μιας οικονομικής ύφεσης συνεχίζουν να είναι οι κορυφαίοι παράγοντες που απασχολούν τους καταναλωτές, όπως και τον Ιανουάριο του 2024. Αλλά πέρα από αυτές τις γνωστές και επιδεινούμενες πιέσεις, βλέπουμε κάποιες ενδιαφέρουσες αλλαγές στην κατάταξη άλλων ανησυχιών των καταναλωτών. Δεδομένων των πολυάριθμων ακραίων καιρικών φαινομένων σε όλο τον κόσμο βλέπουμε την απειλή της κλιματικής αλλαγής να ανεβαίνει στην 4η θέση.
Το πλήγμα στην αγοραστική δύναμη
Σε παγκόσμιο επίπεδο, ο πληθωρισμός συνεχίζει να έχει επιδεινούμενο αντίκτυπο, παρόλο που οι αυξήσεις των τιμών συνέχισαν να επιβραδύνονται.
Όπως σημειώνει η έρευνα, έχει γίνει μια πολύ προσεκτική ισορροπία για τη διαχείριση των δαπανών των νοικοκυριών με την αβεβαιότητα σε κάθε γωνία. Επειδή οι εταιρείες προσβλέπουν στους καταναλωτές για να οδηγήσουν τα ποσοστά κατανάλωσης προς τα πάνω, δεν πρέπει να λησμονεί κανείς ότι αν και οι συνθήκες έχουν αλλάξει προς το καλύτερο, θα χρειαστεί χρόνος για να ανακτηθεί η διαβρωμένη αγοραστική δύναμη.
Τα νούμερα μιλάνε μόνα τους. Μια καταναλωτική δαπάνη 100 δολάρια για συσκευασμένα αγαθά το 2022, σήμερα θα κόστιζε τουλάχιστον 117 δολάρια! Ειδικά όσον αφορά στην Ευρώπη, το κόστος για το ίδιο “καλάθι” αγαθών, σήμερα θα ήταν 119 δολάρια. Κι όπως επισημαίνει η έρευνα, "η επιβράδυνση τιμών, δεν είναι πτώση και οι καταναλωτές βρίσκονται σε μια μακροπρόθεσμη πορεία προς την οικονομική ανάκαμψη”.