«Μαστίγιο και καρότο» για τους οφειλέτες του Δημοσίου - Πώς φτάσαμε από το «βουνό» των 107 δισ. να θεωρούνται εισπράξιμα τα 26 δισ. ευρώ

«Όπου δεν πίπτει λόγος, πίπτει ράβδος». Αυτή ακριβώς είναι η γραμμή, πάνω στην οποία θα κινηθούν φέτος οι υπηρεσίες της ΑΑΔΕ, προκειμένου να εξαντλήσουν τα περιθώρια είσπραξης από τα χρέη προς τις εφορίες.

Κι αν για τα πιο «φρέσκα» χρέη τα στοιχεία είναι ενθαρρυντικά- η εισπραξιμότητα έφτασε στο 41% το 2023- δεν συμβαίνει το ίδιο με τις παλαιότερες οφειλές, οι οποίες και αρρύθμιστες μένουν και μακριά από τις «δαγκάνες» της εφορίας.

Σημειωτέον ότι το 43,1% των παλαιών οφειλών αφορά στην περίοδο έως 30/11/2012, δηλαδή έχουν συμπληρώσει προ πολλού τη δεκαετία στα «μαύρα» κατάστιχα της εφορίας.

Είναι ενδεικτικό ότι από το «βουνό» των χρεών, που ξεπέρασαν τα 107 δισ ευρώ, τον Ιανουάριο μόλις 4,6 δισ ευρώ- δηλαδή το 4,3%- ήταν ενταγμένο σε κάποια ρύθμιση!

Μόνο τυχαίο δεν είναι ότι από τον συνολικό όγκο των ληξιπρόθεσμων χρεών, μόλις το 25% θεωρείται εισπράξιμο κι αυτό στην καλλίτερη περίπτωση. Συγκεκριμένα, από τα 107,2 δισ ευρώ, τα 26,320 δισ ευρώ χαρακτηρίζονται ανεπίδεκτα είσπραξης, δηλαδή κι επισήμως θεωρείται ότι δεν μπορούν να εισπραχθούν, ενώ από τα υπόλοιπα 80,8 δισ ευρώ, μόλις και μετά βίας τα 26,8 δισ χαρακτηρίζονται «αποτελεσματικό» χρέος, καθώς τα υπόλοιπα είτε ανήκουν σε πτωχευμένους και λοιπούς αφερέγγυους οφειλέτες είτε πρόκειται για οφειλές με δόσεις που εκτείνονται πέραν της δεκαετίας. Από αυτήν τη μικρή «δεξαμενή» προέρχεται το 91% των εισπράξεων!

Το… μαστίγιο

Από τα νεότερα στοιχεία της ΑΑΔΕ προκύπτει ότι στο πρώτο δίμηνο του 2024 οι φορολογούμενοι, εναντίον των οποίων έχουν ενεργοποιηθεί μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης, έσπασαν το ψυχολογικό φράγμα του 1,5 εκατομμυρίου. Από την αρχή της χρονιάς, τα ΑΦΜ που πιάστηκαν στο δόκανο της εφορίας άγγιξαν τις 16.000, ενώ στον… προθάλαμο περίπου 600.000 ακόμα.

Κι όταν μιλάμε για μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης, μιλάμε κυρίως για κατασχέσεις τραπεζικών λογαριασμών, οι οποίες και φέτος αναμένεται ότι θα είναι ο βασικός μοχλός πίεσης προς τους οφειλέτες και μάλιστα με αυτοματοποιημένες διαδικασίες, αφού θα ελέγχεται κατά περίπτωση το προφίλ των περιουσιακών στοιχείων του «στόχου», κατόπιν διασταυρώσεων σε όλες τις διαθέσιμες βάσεις δεδομένων.

Σύμφωνα με τα απολογιστικά στοιχεία του 2023, οι κατασχέσεις εις χείρας τρίτων ξεπέρασαν τις 500.000 (+3,1% από 2022), ενώ αυξημένες κατά 24,8% (4.063) ήταν οι ποινικές διώξεις. Αντιθέτως, μόλις 564 ήταν τα προγράμματα πλειστηριασμού, τα οποία κρίνονται ατελέσφορα, καθώς συνήθως προηγούνται οι αντίστοιχες κινήσεις των τραπεζών.

Το… καρότο

Το ζητούμενο, προφανώς, δεν είναι να δεσμεύονται τραπεζικοί λογαριασμοί, αλλά να εξοφλούνται τα χρέη προς το Δημόσιο. Με αυτό ακριβώς το σκεπτικό ενσωματώθηκαν στον νέο Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας οι πιο «ελαστικοί» όροι για να μη χάνει κανείς με συνοπτικές διαδικασίες τη ή τις ρυθμίσεις του.

Κατ' αρχάς, θα παραμείνει ανοικτό ως την ερχόμενη Δευτέρα το «παράθυρο» της ενεργοποίησης περίπου 230 χιλιάδων ρυθμίσεων, που μοιάζουν «παγωμένες». Η τακτοποίηση δόσεων που εκκρεμούν ή/και οι συμψηφισμοί που θα μπορούσαν να γίνουν, επί της ουσίας θα δώσουν τη δυνατότητα στην ΑΑΔΕ να… ελπίζει σε εισπράξεις- έστω σε βάθος χρόνου- τουλάχιστον 2 δισ ευρώ.

Από εκεί και πέρα, η μη υποβολή δηλώσεων ή/και η δημιουργία νέων οφειλών, δεν συνεπάγεται, πλέον, αυτομάτως την απώλεια ρυθμίσεων για παλαιότερα χρέη. Στην πρώτη περίπτωση, εάν η προθεσμία υποβολής δήλωσης εισοδήματος ή ΦΠΑ, έχει παρέλθει μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2023, οι οφειλέτες μπορούν να τις υποβάλουν 5 μήνες μετά, δηλαδή μέχρι 31 Μαΐου 2024. Στη δεύτερη περίπτωση, αν οι οφειλέτες έχουν εξοφλήσει ή ρυθμίσει τις νέες οφειλές τους σε χρονικό διάστημα 3 μηνών από την πάροδο της προθεσμίας καταβολής τους, τότε η παλιά ρύθμιση σώζεται.