Μέτρα κατά της ακρίβειας: Ενέργεια και τρόφιμα στο μικροσκόπιο της κυβέρνησης

Σε μείζον ζήτημα για τα νοικοκυριά εξελίσσεται η ακρίβεια. Οι υψηλές τιμές τροφίμων και ενέργειας συρρικνώνουν τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς.

Σε πρόσφατες δημοσκοπήσεις σχεδόν ένας στους δύο Έλληνες δηλώνει ότι η ακρίβεια αποτελεί το νούμερο ένα πρόβλημα. Με την κλιματική αλλαγή να επιφέρει καταστροφικές συνέπειες στις τσέπες των καταναλωτών και την έκρυθμη γεωπολιτική κατάσταση να «απειλεί» εκ νέου τις τιμές της ενέργειας, το κόστος για τους καταναλωτές συνεχίζει να αυξάνεται.

Στο 9,4% καταγράφηκε ο πληθωρισμός των τροφίμων τον Σεπτέμβριο στην Ελλάδα. Μπορεί μεν να έπεσε για πρώτη φορά μετά από καιρό σε μονοψήφια νούμερα, το ράλι των τιμών των τροφίμων ωστόσο συνεχίζεται.

Φρούτα και λαχανικά έχουν δει τεράστιες αυξήσεις, με τα δεδομένα για τις τιμές να μην είναι ιδιαίτερα ευοίωνα μετά από ένα καλοκαίρι με ισχυρό καύσωνα και καταστροφικές πλημμύρες.

Το ελαιόλαδο έχει επίσης πάρει τον ανήφορο, πλησιάζοντας σε αρκετές περιπτώσεις κοντά στα 10 ευρώ τιμή παραγωγού. Στα σούπερ μάρκετ η τιμή είναι πλέον σταθερά διψήφια με την μέση τιμή να κυμαίνεται ανάμεσα στα 12-14 ευρώ, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις ξεπερνάει ακόμα και τα 15 ευρώ το λίτρο.

Από τις 16 Οκτωβρίου που έχει αρχίσει να εφαρμόζεται η ειδική σήμανση στα σούπερ μάρκετ για προϊόντα με μείωση τιμής από 5% για τουλάχιστον ένα εξάμηνο, συνολικά έχει μειωθεί η τιμή από σε 213 προϊόντα, ενώ στόχος της κυβέρνησης είναι να ξεπεράσουν τα 500.

Παράλληλα, η κυβέρνηση μέσω του Υπουργού Ανάπτυξης κ. Σκρέκα, διεμήνυσε ότι ο αγώνας κατά της αισχροκέρδειας συνεχίζεται, με περισσότερους και πιο εκτενείς ελέγχους, ενώ εφαρμόζεται ήδη και μια αυστηρή πολιτική προστίμων για όσους κερδίζουν εις βάρος των καταναλωτών.

Το καλοκαίρι εν μέσω καλοκαιρίας, οι λογαριασμοί ρεύματος δεν είδαν άνοδο, με τον Σεπτέμβριο να καταγράφουν και μικρή πτώση στις τιμές.

Μετά την εισβολή της Χαμάς στο Ισραήλ και τις ανησυχίες για πιθανή κλιμάκωση του πολέμου να εντείνονται, κάτι τέτοιο ενδεχομένως να επηρεάσει και τις τιμές της ενέργειας.

Στο δυσμενές σενάριο μιας γενικευμένης σύρραξης, οι τιμές του πετρελαίου θα μπορούσαν να φτάσουν ακόμα και τα 140 δολάρια το βαρέλι σύμφωνα με διεθνείς αναλυτές.

Επιπλέον, όσο πλησιάζουμε στην καρδιά του χειμώνα η ζήτηση θα αυξάνεται, με ότι αυτό συνεπάγεται για τις τιμές ρεύματος.

Ηδη, οι πάροχοι ηλεκτρικής ενέργειας ανακοίνωσαν μεγάλες αυξήσεις για τα τιμολόγια του Νοεμβρίου, με την πλειοψηφία να ανεβάζει τις τιμές από 10% έως 40%.

Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ανακοίνωσε χθες Τρίτη 24 Οκτωβρίου τη συνέχιση των μέτρων στήριξης στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος.

Συγκεκριμένα, όσον αφορά στον Νοέμβριο, οι ενισχύσεις για την ηλεκτρική ενέργεια σε οικιακά τιμολόγια και για όλες τις παροχές κύριας και μη κύριας κατοικίας, χωρίς εισοδηματικά κριτήρια και ανεξαρτήτως παρόχου, διαμορφώνονται ως εξής:

• Για μηνιαίες καταναλώσεις έως 500kWh, η ενίσχυση αυξάνεται σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα και ανέρχεται σε 25€/MWh. Η κατηγορία αυτή καταλαμβάνει το 90% των νοικοκυριών στην Ελλάδα.
• Την ίδια ενίσχυση θα λάβουν και όσοι έχουν μηνιαία κατανάλωση πάνω από 500 kWh, υπό την προϋπόθεση ότι θα μειώσουν κατά 15% τη μέση ημερήσια κατανάλωση ενέργειας σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή.
• Στα νοικοκυριά που είναι ενταγμένα στο Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο (ΚΟΤ) η ενίσχυση ανέρχεται στα 60€/MWh για το σύνολο της κατανάλωσης και απορροφά το 100% του αυξημένου κόστους.

Επιπρόσθετα για τους αγρότες, ανεξαρτήτως ισχύος παροχής και επιπέδου τάσης, η ενίσχυση αυξάνεται σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα και ανέρχεται σε 25€/MWh, για το σύνολο της μηνιαίας κατανάλωσης. Η αξία της ενίσχυσης του ρεύματος για νοικοκυριά και αγρότες τον Νοέμβριο ξεπερνά συνολικά τα 32,2 εκατ. ευρώ.

Επιπλέον, σύμφωνα με απόφαση που δημοσιεύθηκε στη Διαύγεια στις αρχές Οκτωβρίου μετά την ολοκλήρωση των σχετικών διαβουλεύσεων προβλέπει, συγκεκριμένα, τις εξής κατηγορίες τιμολογίων από 1η Ιανουαρίου 2024:

• Σταθερά καθ’ όλη τη διάρκεια ισχύος της σύμβασης, που θα επισημαίνονται με μπλε χρώμα.
• Κυμαινόμενα με ανακοίνωση της τιμής είτε πριν την εφαρμογή της (π.χ. η τιμή του Ιανουαρίου θα ανακοινωθεί την 1η Ιανουαρίου), είτε απολογιστικά (στο ίδιο παράδειγμα η τιμή του Ιανουαρίου θα οριστικοποιείται έως δύο μήνες μετά τον μήνα κατανάλωσης, δηλαδή έως τον Μάρτιο), που θα επισημαίνονται με πράσινο χρώμα. Στο ίδιο πλαίσιο (θα επισημαίνονται επίσης με πράσινο χρώμα) εντάσσονται και τα προϊόντα μεικτής τιμολόγησης, η τιμή των οποίων θα ανακοινώνεται είτε την πρώτη μέρα του μήνα μετά τον μήνα εφαρμογής της, είτε την πρώτη μέρα του τρίτου μήνα μετά τον μήνα εφαρμογής της.
• Προϊόντα δυναμικής τιμολόγησης, τα οποία μπορούν να κυμαίνονται ακόμη και μέσα στην ημέρα και προσφέρονται μόνο στους καταναλωτές που έχουν έξυπνο μετρητή. Αυτά θα επισημαίνονται με πορτοκαλί χρώμα.