Ο «χάρτης» των επαγγελματικών ακινήτων
Μετά το σοκ της υπερδεκαετούς οικονομικής κρίσης, το σοκ του κορωνοϊού και των lockdown φάνηκε ότι θα δώσει τη χαριστική βολή στην αγορά των επαγγελματικών χώρων.
Τα στοιχεία δείχνουν, όμως, ότι η αγορά προσαρμόστηκε στα νέα δεδομένα (π.χ. μικρότεροι γραφειακοί χώροι λόγω τηλεργασίας, αναζήτηση “πράσινων” ή εν πάση περιπτώσει λιγότερο ενεργοβόρων κτιριακών εγκαταστάσεων, υψηλή ζήτηση για σύγχρονους αποθηκευτικούς χώρους), επιδεικνύοντας αντοχές και ως προς τις τιμές πώλησης και ως προς τα μισθώματα, παρά το πλαφόν του 3% που ισχύει για μια ακόμα χρονιά.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας, στο α΄ εξάμηνο οι ονομαστικές τιμές γραφειακών χώρων υψηλών προδιαγραφών αυξήθηκαν κατά 0,7% για το σύνολο της χώρας σε σχέση με το β΄ εξάμηνο του 2021. Κατά την ίδια περίοδο, οι ονομαστικές τιμές γραφειακών χώρων υψηλών προδιαγραφών αυξήθηκαν κατά 2% στην ευρύτερη περιοχή της Αθήνας και 0,4% στη Θεσσαλονίκη, ενώ μειώθηκαν κατά 0,9% στην υπόλοιπη Ελλάδα.
Όσο για τα καταστήματα, ο μέσος ετήσιος ρυθμός αύξησης των ονομαστικών τιμών για ακίνητα υψηλών προδιαγραφών, διαμορφώθηκε στο 2,3% για το σύνολο της χώρας, ενώ οι αντίστοιχοι ρυθμοί αύξησης των τιμών ήταν 2,3% για την Αθήνα, 0,9% για τη Θεσσαλονίκη και 2,5% για την υπόλοιπη Ελλάδα.
Σύμφωνα με το Παρατηρητήριο Αξιών της Geoaxis, στα prime γραφεία (ακίνητα υψηλών προδιαγραφών, ενεργειακής κλήσης Α και πιθανά με πιστοποίηση LEED), οι αποδόσεις κινούνται πλέον από 6% έως 7% για γραφεία Α κατηγορίας. Η αγορά της Αθήνας δείχνει να μην επηρεάζεται από τις επιπτώσεις στους εργασιακούς χώρους που έχουν επιφέρει οι αλλαγές στο μοντέλο εργασίας, κυρίως λόγω έλλειψης ποιοτικών γραφειακών χώρων στους οποίους επικεντρώνεται το επενδυτικό ενδιαφέρον.
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της αγοράς Γραφειακών Χώρων στην Αττική;
- Εξαιρετικά περιορισμένο απόθεμα και μεγάλη ζήτηση για σύγχρονα, υψηλής ποιότητας, πράσινα γραφεία, ανεξάρτητα θέσης, που καταγράφουν ενοίκια στο επίπεδο των 30 euro/τμ/μήνα
- Πλασάρισμα του Πειραιά, ως τοποθεσία πιθανής εγκατάστασης νέων γραφείων
- Εξαιρετικά μειούμενος αριθμός παλαιών διαμερισμάτων που μετατρέπονται σε γραφεία στο κέντρο της Αθήνας καθώς η οικιστική χρήση αποδεικνύεται ξανά ως προσφορότερη
- Συρρίκνωση ζήτησης για παλαιά γραφεία στο κέντρο, με παράλληλη στροφή μικρομεσαίων επιχειρήσεων προς μικρότερη και φθηνότερη επαγγελματική στέγη σε αποκεντρωμένες θέσεις
- Εξαιρετικά αυξημένη προσφορά και χαμηλές τιμές παλαιών προδιαγραφών οριζόντιων ιδιοκτησιών σε δευτερεύουσες θέσεις
- Σταθεροποίηση μισθωμάτων για τυπικής ποιότητας γραφεία προβολής επί βασικών οδικών αξόνων
- Περαιτέρω άνοιγμα ψαλίδας μεταξύ ΑΑΑ γραφείων και γραφείων χαμηλής ποιότητας ή σε δευτερεύουσες θέσεις
- Αύξηση ζήτησης στο κέντρο και στα Νότια Προάστια, σταθεροποίηση στον άξονα Λ. Κηφισίας και Λ. Μεσογείων με σαφή μείωση ζήτησης στα Βόρεια προάστια (π.χ. Κηφισιά)
- Δυσκολία χρηματοδότησης και σχετική επιφυλακτικότητα ως προς την ανάπτυξη νέων επενδυτικών σχεδίων μικρής κλίμακας.
Σύμφωνα με τη Geoaxis, η αγορά γραφείων χαρακτηρίζεται από τρείς διαφορετικές ταχύτητες.
Ταχύτητα πρώτη: Ποιοτικά, σύγχρονα, πράσινα γραφεία, σχεδόν ανεξάρτητα θέσης, συγκεντρώνουν πολύ υψηλή ζήτηση και ενοίκια που μπορεί να ξεφύγουν πάνω από 30 euro/τμ/μήνα και αποδόσεις γύρω στο 6,5%.
Ταχύτητα δεύτερη: Παλαιά γραφεία στο Κολωνάκι και σε κεντρικούς οδικούς άξονες, σημειώνουν αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα και μισθωτικές αξίες πέριξ των 15 euro/τμ/μήνα με αποδόσεις 7%-7,5%.
Ταχύτητα τρίτη: Παλαιότερα ή μη ανακαινισμένα γραφεία που δεν μπορούν να ενοικιαστούν ούτε προς 5 euro/τμ/μήνα σε δευτερεύουσες θέσεις στο κέντρο της Αθήνας, με αποδόσεις περί τα 8%.