Υπ’ αριθμόν ένα «αγκάθι» τα ληξιπρόθεσμα του Δημοσίου

Όταν με έλλειμμα που αγγίζει το 8% και Χρέος που ξεπερνά το 200% του ΑΕΠ, οι Ευρωπαίοι τεχνοκράτες αναδεικνύουν ως σοβαρότερο το πρόβλημα των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου, αντιλαμβάνεται κανείς ότι η πορεία εξόδου από την Ενισχυμένη Εποπτεία περνάει υποχρεωτικά από την επίλυση αυτού του χρόνιου προβλήματος.

Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι στο χθεσινό τετ-α-τετ του οικονομικού επιτελείου με τους επικεφαλής των Θεσμών, δεν συζητήθηκε ούτε το ενεργειακό κόστος, ούτε οι προβλέψεις του Προϋπολογισμού οι οποίες ούτως ή άλλως θα αλλάξουν, αλλά το πώς και πότε θα εξοφλήσει επιτέλους το Δημόσιο τα χρέη του. Η επιμονή των Ευρωπαίων τεχνοκρατών δεν είναι τυχαία, καθώς παρά τις διαβεβαιώσεις των Ελληνικών Αρχών- από την περίοδο των Μνημονίων κιόλας- ότι όχι μόνο θα “αδειάσει” το stock αυτών των οφειλών αλλά θα πάψουν να “γεννιούνται” νέες οφειλές, το τελικό αποτέλεσμα είναι μάλλον απογοητευτικό, πόσο μάλλον όταν βασικές εστίες του προβλήματος είναι τα χρέη των νοσοκομείων και οι εκκρεμείς συντάξεις.

Τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία δείχνουν ότι τα ληξιπρόθεσμα χρέη του Δημοσίου ανέρχονται σε 1,8 δισ ευρώ, έναντι 1,228 δισ ευρώ το Δεκέμβριο του 2020 κι αυτό σημαίνει πολύ απλά ότι εν μέσω πανδημίας, όπου το ζήτημα της ρευστότητας ήταν πρωταρχικής σημασίας, τα κρατικά “φέσια” αυξήθηκαν. Σε αυτά θα πρέπει να προσθέσει κανείς και τα 711 εκατ. Ευρώ των εκκρεμών επιστροφών φόρων, εκ των οποίων τα μισά είναι ληξιπρόθεσμα, δηλαδή σε... αναμονή άνω των 90 ημερών.

Ανατρέχοντας κανείς στα επιμέρους στοιχεία, βρίσκει τις εστίες του προβλήματος. Η πρώτη αφορά στους Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης, που βαρύνονται με 494 εκατ. Ευρώ. Η “πληγή” των εκκρεμών συντάξεων δεν είναι μυστικό και το μόνο παρήγορο είναι ότι καταγράφεται σταθερά η μείωση του stock, με το δείκτη να έχει πέσει κάτω από τις 130 χιλιάδες περιπτώσεις. Επειδή, όμως, πρόκειται για τις πιο δύσκολες υποθέσεις, η πορεία εκκαθάρισης δεν θα είναι εύκολη. Δεν είναι τυχαίο ότι χθες υπήρξε ειδική συνάντηση των Θεσμών με τον Κ. Χατζηδάκη και το επιτελείο του, προκειμένου να ενημερωθούν από πρώτο χέρι για το χειρισμό όλων αυτών των φακέλων. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι η ελληνική πλευρά δεσμεύθηκε για δύο πράγματα: 1) το stock θα έχει μειωθεί δραστικά ως το τέλος του πρώτου εξαμήνου του 2022, χωρίς όμως να έχει εκκαθαριστεί πλήρως 2) θα υπάρχει συνεχής ενημέρωση των Θεσμών για την πορεία των εκκρεμών συντάξεων και τη διαδικασία απονομής των νέων συντάξεων.

Μέρος του σχεδίου εκκαθάρισης των εκκρεμών φακέλων, είναι η αναδιοργάνωση των υπηρεσιών του e-EFKA και η άμεση στελέχωσή τους, καθώς και η έναρξη εφαρμογής του νομοθετικού πλαισίου για τις προκαταβολές, σύμφωνα με το οποίο κάθε ασφαλισμένος που έχει υποβάλει αίτηση συνταξιοδότησης στον e-EFKA δικαιούται να λάβει προκαταβολή υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Ειδικότερα, το ύψος των οφειλών αυτών κατά τον μήνα Ιούλιο 2021 ανέρχεται στα 359 εκατ. ευρώ και αν εξαιρεθούν οι εισφορές ύψους 92 εκατ. ευρώ που παρακρατούνται υπέρ του Δημοσίου, του Ασφαλιστικού Κεφαλαίου Αλληλεγγύης Γενεών (ΑΚΑΓΕ) και του Εθνικού Οργανισμού Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (ΕΟΠΥΥ), το καθαρό ποσό ανέρχεται στα 267 εκατ. ευρώ.

Η δεύτερη “πληγή” είναι τα Νοσοκομεία. Το Δεκέμβριο του 2020 οι ληξιπρόθεσμες οφειλές ανέρχονταν σε 502 εκατ. Ευρώ και στο τέλος του φετινού καλοκαιριού είχαν σχεδόν διπλασιαστεί, φτάνοντας στα 968 εκατ. Ευρώ, προφανώς και λόγω των έκτακτων αναγκών που δημιούργησε η πανδημία στο Σύστημα Υγείας.

Τον περασμένο Απρίλιο καταρτίστηκε νέο σχέδιο εκκαθάρισης ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων, λαμβάνοντας υπόψη τις εποχιακές διακυμάνσεις που παρατηρούνται εντός του έτους σε συγκεκριμένους φορείς και προβλέφθηκε ένα ελάχιστο σταθερό ποσό ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων για κάθε υποτομέα της Γενικής Κυβέρνησης. Παράλληλα, με απαρέγκλιτο στόχο την πλήρη εκκαθάριση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων προς τρίτους, συστάθηκε ομάδα εργασίας για την αναμόρφωση, επικαιροποίηση και απλούστευση του νομοθετικού πλαισίου που διέπει τη δημοσιονομική διαχείριση στην Κεντρική Διοίκηση, λαμβάνοντας υπόψη τις βασικές αρχές που πρέπει να ακολουθούνται για τη διασφάλιση της δημοσιονομικής πειθαρχίας.