«Λίφτινγκ» στο καθεστώς ανάθεσης δημόσιων έργων
Για το Μάιο παραπέμπεται η κατάθεση στη Βουλή του σχεδίου νόμου του υπουργείου Υποδομών με το οποίο θα γίνουν αλλαγές στο υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο που διέπει την ανάθεση δημοσίων έργων.
Σύμφωνα με αξιόπιστες πηγές, η απόφαση για την υποβολή του νομοσχεδίου σε μεταγενέστερο χρόνο σε σχέση με τον αρχικό προγραμματισμό, οφείλεται στο γεγονός ότι θα πρέπει να προηγηθεί διαβούλευση με τα συναρμόδια υπουργεία Ανάπτυξης και Εσωτερικών, αλλά και με το Τεχνικό Επιμελητήριο (ΤΕΕ). Η αρχική πρόθεση του υπουργείου Υποδομών ήταν το σχέδιο νόμου να κατατεθεί στη Βουλή έως το τέλος Φεβρουαρίου.
Κατά τις ίδιες πηγές, αλλαγές αναμένεται να υπάρξουν και σε ό,τι αφορά τις λεγόμενες πρότυπες προτάσεις (unsolicited proposals) δεδομένου ότι η νομοθέτησή τους θα δρομολογηθεί νωρίτερα από το νομοσχέδιο που θα περιλαμβάνει τις αλλαγές στη διαδικασία ανάθεσης δημοσίων έργων.
Ο αρχικός προγραμματισμός του υπουργείου Υποδομών προέβλεπε ότι το θεσμικό πλαίσιο των πρότυπων προτάσεων επρόκειτο να ενταχθεί στο νομοσχέδιο για τις αλλαγές στο νόμο 4412/2016 που καθορίζει τις δημόσιες συμβάσεις. Ωστόσο, σύμφωνα πλέον με το επικρατέστερο σενάριο αυτό θα γίνει με τροπολογία που θα κατατεθεί σε μία από τις επόμενες νομοθετικές πρωτοβουλίες της κυβέρνησης.
Άλλωστε, μεταξύ των προθέσεων της ηγεσίας του υπουργείου Υποδομών είναι να ξεκινήσει η διαδικασία δημοπράτησης έργων με τη μέθοδο των πρότυπων προτάσεων, η οποία μπορεί να επιταχύνει την υλοποίηση επενδύσεων.
Η διαδικασία δίνει τη δυνατότητα σε ιδιώτες να προτείνουν έργα τα οποία δεν εντάσσονται στα άμεσα σχέδια της κυβέρνησης. Οι προτάσεις που θα κατατίθενται με ιδιωτική πρωτοβουλία πρέπει να συνοδεύονται από όλες τις απαραίτητες τεχνικές, περιβαλλοντικές και οικονομικές μελέτες.
Η πρόταση μαζί με τις προκαταρκτικές μελέτες να υποβάλονται σε ειδική δημόσια υπηρεσία που θα είναι επιφορτισμένη με την αξιολόγηση των προτεινόμενων σχεδίων. Εφόσον αξιολογηθούν θετικά, η αρμόδια υπηρεσία θα ζητάει από τον ιδιωτικό φορέα να καταθέσει οριστικές μελέτες προκειμένου να προχωρήσει η διαδικασία δημοπράτησης του έργου.
Ένα από τα έργα που αναμένεται να δρομολογηθεί με τον τρόπο αυτό είναι η αξιοποίηση της έκτασης των περίπου 3.000 στρεμμάτων στην οποία βρίσκεται τώρα το αεροδρόμιο «Νίκος Καζαντζάκης» στο Ηράκλειο Κρήτης. Η λειτουργία του αεροδρομίου θα σταματήσει σε περίπου πέντε χρόνια, όταν θα ολοκληρωθεί η κατασκευή του νέου διεθνούς αερολιμένα Ηρακλείου στο Καστέλι.
Με την αλλαγή του νόμου που διέπει τη διαδικασία ανάθεσης δημοσίων έργων, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υποδομών επιθυμεί να αντιμετωπίσει τις παθογένειες που καθυστερούν την υλοποίηση επενδύσεων, όπως τις ασυνήθιστα υψηλές εκπτώσεις και τη χαμηλή απορροφητικότητα πόρων του ΕΣΠΑ που παρατηρείται πρωτίστως στην τοπική αυτοδιοίκηση.
Όπως μάλιστα αναφέρουν καλά πληροφορημένες πηγές, το νομοσχέδιο θα περιλαμβάνει προβλέψεις με τις οποίες η δημοπράτηση έργων τοπικής αυτοδιοίκησης με προϋπολογισμό κάτω από 3 ή 5 εκατομμύρια ευρώ, θα εξαιρούνται από τις διατάξεις που αφορούν σε μεγαλύτερα δημόσια έργα.
Το σενάριο που εξετάζεται είναι η δημοπράτηση των έργων αυτών με τρόπο που θα μοιάζει στον μαθηματικό τύπο, προκειμένου να ολοκληρώνονται οι διαγωνισμοί με μικρότερες καθυστερήσεις.
Για την αντιμετώπιση του φαινομένου των υπέρογκων εκπτώσεων θα θεσπιστούν νέα ποιοτικά κριτήρια, προκειμένου η ανάδειξη αναδόχου να μη γίνεται με μοναδικό γνώμονα τη χαμηλότερη οικονομική προσφορά.
Μεταξύ των νέων κριτηρίων αναμένεται να είναι ο χρόνος ολοκλήρωσης των έργων και η προσαύξηση του χρόνου εγγύησης που προσφέρουν οι υποψήφιοι για τα έργα τα οποία διεκδικούν, με αύξηση του ορίων εγγυητικών επιστολών.
Μία από τις τροποποιήσεις στο 4412 θα αφορά και στην επίβλεψη έργων και μελετών από ιδιωτικούς φορείς, η οποία θα συμβάλλει επίσης στον περιορισμό των πολύ υψηλών εκπτώσεων.