Νέα ήθη στις αγορές από τα super markets
Αλλεπάλληλες είναι οι έρευνες που θέλουν να «μετρήσουν» τις προθέσεις των καταναλωτών για την «επόμενη ημέρα» κι όλες- λίγο ως πολύ- καταλήγουν στο ότι οι συνήθειες που επέβαλε η πανδημία δύσκολα θα αλλάξουν, με ό,τι συνεπάγεται αυτό και για τη στρατηγική των super markets.
Η τελευταία έρευνα του ΙΕΛΚΑ δείχνει ότι μεγάλο μέρος των καταναλωτών θα αποφύγει και για τους πολλούς επόμενους μήνες τις εξόδους από το σπίτι. Συγκεκριμένα, 1 στους 3 θα διατηρήσουν την τάση της αποφυγής εξόδου από το σπίτι ακόμα και το επόμενο έτος, ενδεικτικό της αίσθησης κινδύνου που υπάρχει ακόμα και σήμερα. Ακόμα και για τους υπόλοιπους η αίσθηση του κινδύνου είναι αυξημένη κι αυτό αποτυπώνεται σε δύο στοιχεία: 1) το 61% φαίνεται ότι θα συνεχίσει να φοράει μάσκα και μετά το 2021 2) το 24% του κοινού δηλώνει ότι δεν θα σταματήσει ποτέ να κουβαλάει μαζί του αντισηπτικά.
Η εικόνα αυτή επί της ουσίας ενισχύει τις μετρήσεις που δείχνουν ότι το ηλεκτρονικό κανάλι αγορών κι από τα super markets δεν θα ατονήσει μετά το σοκ της πανδημίας. Τουναντίον. Η ευκολία και η ασφάλεια των αγορών από τη μία και οι καλύτερες τιμές μέσω προσφορών από την άλλη, λειτούργησαν και θα συνεχίσουν να λειτουργούν ως κίνητρο για τους καταναλωτές. Τα ευρήματα της έρευνας του ΙΕΛΚΑ δείχνουν, άλλωστε, ότι η επίσκεψη στο super market έχει αποκτήσει τη μορφή… περιπέτειας. Συγκεκριμένα, το 58% θα συνεχίσει να προσπαθεί να επισκεφθεί το κατάστημα ημέρες και ώρες χωρίς κίνηση- μόλις ένα 20% δεν έχει αυτή τη συνήθεια σήμερα- ενώ το 47% θα συνεχίσει να αποφεύγει ουρές και άλλα σημεία συνωστισμού μέσα στο κατάστημα.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον και για την εγχώρια αγορά, έχουν οι εξελίξεις στην Ολλανδία, όπου η πανδημία έφερε ανατροπές. Μία από τις σημαντικότερες απειλές που αντιμετωπίζουν τα super markets σχετίζεται με την είσοδο στην αγορά και την ταχεία ανάπτυξη των διαδικτυακών υπηρεσιών πραγματοποίησης αγορών, και μάλιστα όσων εξ αυτών πραγματοποιούν ταχύτατες διανομές των προϊόντων («flash deliverers»). Κατά την διάρκεια μόνο του τελευταίου οκταμήνου εισήλθαν στην ολλανδική αγορά τέσσερις εταιρείες «flash deliverers», η τουρκική Getir οι γερμανικές Gorillas και Flink και η βρετανική Zapp. Η Gorillas έχει σημειώσει μέχρι στιγμής την ταχύτερη ανάπτυξη δραστηριοποιούμενη σε δέκα μεγάλες ολλανδικές πόλεις, ακολουθούμενη από την Flink (παρουσία σε οκτώ πόλεις), ενώ οι Getir και Zapp δραστηριοποιούνται μόνο στο Άμστερνταμ.
Οι εν λόγω εταιρείες διανέμουν τις παραγγελίες εντός 10 – 20 λεπτών, επτά ημέρες την εβδομάδα και μερικές φορές 24 ώρες την ημέρα. Η δυνατότητα ταχείας διανομής τους εξασφαλίζεται μέσω ενός αριθμού μικρών αποθηκών που διαθέτουν σε κάθε πόλη (τις αποκαλούμενες «dark stores»), όπου αποθηκεύονται τα προϊόντα για να διανεμηθούν στη συνέχεια, και σε μικρό διάστημα από τη στιγμή της παραγγελίας, από ταχυμεταφορείς με ποδήλατα. Σύμφωνα με ειδικούς του τομέα της λιανικής στην Ολλανδία, οι νεοεμφανιζόμενες αυτές εταιρείες μπορούν σε μικρό διάστημα να κατακτήσουν ένα κομμάτι της αγοράς των super markets και ως εκ τούτου λειτουργούν ανταγωνιστικά προς τα «κλασικά» super markets. Ωστόσο, κατά τους ίδιους, οι καθιερωμένες αλυσίδες super markets, όπως οι Albert Heijn (AH), Jumbo, Plus, Lidl, Dirk, Aldi και Coop δεν έχουν σοβαρό λόγο ανησυχίας.
Επιστρέφοντας στην έρευνα του ΙΕΛΚΑ, αποκαλυπτικά είναι τα στοιχεία που μαρτυρούν ότι εκτός από τις αλλαγές στις καταναλωτικές μας συνήθειες, η πανδημία έφερε αλλαγές και στις διατροφικές μας συνήθειες και μάλιστα όχι προς το καλύτερο.
Το 38% των καταναλωτών δηλώνουν ότι την χρονιά που πέρασε αυξήθηκε το σωματικό τους βάρος, ενώ μόλις ένα 15% ότι μειώθηκε. Παράλληλα, 24% δηλώνει ότι την χρονιά που πέρασε χειροτέρεψε η διατροφή τους. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι για τις διατροφικές συνήθειες της πανδημίας, το «ισοζύγιο θετικών και αρνητικών» επιδράσεων, τείνει προς αρνητικό πρόσημο. Παρότι κατά τη διάρκεια των lockdown συνήθειες όπως η μαγειρική στο σπίτι επέδρασσαν θετικά στο κομμάτι της διατροφής, άλλοι παράγοντες όπως η αύξηση των παραγγελιών έτοιμου φαγητού και η έλλειψη σωματικής άσκησης αντιστάθμισαν τα όποια οφέλη. Επομένως πέρα την επιστροφή στην κανονικότητα σε σχέση με τις αγοραστικές συνήθειες, πλέον βλέπουμε και την αρχή μίας μακράς διάρκειας διαδικασίας επιστροφής στην κανονικότητα και για τις διατροφικές συνήθειες.