Οι προτάσεις της ΓΣΕΕ για την τηλεραγασία

Η Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδας (ΓΣΕΕ) δίνει στη δημοσιότητα τις προτάσεις της προς την κυβέρνηση και τις εργοδοτικές οργανώσεις «για τη θεσμική κατοχύρωση του δικαιώματος αποσύνδεσης και την αντιμετώπιση με συγκεκριμένο ρυθμιστικό πλαίσιο των επιπτώσεων που επιφέρει η τηλεργασία στην εργασία, με στόχο τη βελτίωση του παρεχόμενου επιπέδου προστασίας των εργαζομένων σε σχέση με το ήδη ισχύον θεσμικό πλαίσιο».

Όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση, για τη διαμόρφωση των προτάσεών της η ΓΣΕΕ έλαβε υπόψη:

1. «Το ισχύον θεσμικό πλαίσιο που αφορά στην τηλεργασία.
2. Το ισχύον θεσμικό πλαίσιο που αφορά τα συλλογικά συμμετοχικά δικαιώματα των εργαζομένων.
3. Την επισκόπηση του θεσμικού πλαισίου για τη ρύθμιση της τηλεργασίας στα κράτη-μέλη της ΕΕ και, κυρίως, τις ισχύουσες ρυθμίσεις για την τηλεργασία στην ισπανική (Βασιλικό Διάταγμα 28/22.9.2020) και τη γαλλική νομοθεσία (Γαλλικός Εργατικός Κώδικας άρθρα L. 1222-9 - L.1222-11, L.2242-17 - L.2242-19), όπως ισχύουν.
4. Το διεθνές και ενωσιακό θεσμικό πλαίσιο σχετικά με τα ατομικά και συλλογικά δικαιώματα σε δίκαιους και ισότιμους όρους αμοιβής και εργασίας σε συνθήκες υγείας και ασφάλειας και με σεβασμό της ανθρώπινης αξίας και αξιοπρέπειας.
5. Το από 23-3-2021 Ψήφισμα της Εκτελεστικής Επιτροπής της Συνομοσπονδίας Ευρωπαϊκών Συνδικάτων για το δικαίωμα στην αποσύνδεση.
6. Τις προτάσεις δευτεροβάθμιων Οργανώσεων μελών της δύναμής της και πρωτοβάθμιων σωματείων δικών τους μελών.
7. Τα στοιχεία από τη λειτουργία των δομών πληροφόρησης εργαζομένων και ανέργων της Συνομοσπονδίας (Κέντρο Πληροφόρησης Εργαζομένων και Ανέργων της ΓΣΕΕ, Δίκτυο Υπηρεσιών Πληροφόρησης & Συμβουλευτικής Εργαζομένων και Ανέργων του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ, Πλατφόρμα ANTI-COVID 19), που προέκυψαν από τα ερωτήματα και τις καταγγελίες των εργαζομένων, από τα οποία προκύπτει αφενός μεν άγνοια του ισχύοντος πλαισίου αφετέρου δε κατάχρηση και εργοδοτική αυθαιρεσία από την εφαρμογή των έκτακτων ρυθμίσεων για την παροχή εξ αποστάσεως εργασίας/τηλεργασίας».

Στην πρόταση της ΓΣΕΕ για την τηλεργασία καταγράφεται το ισχύον θεσμικό πλαίσιο και συγκεκριμένες διατάξεις για τη βελτίωσή του στις ενότητες:

• Εισαγωγή τηλεργασίας μέσω συλλογικών συμβάσεων εργασίας.
• Ορισμός και πεδίο εφαρμογής.
• Οικειοθελής χαρακτήρας της τηλεργασίας και υποχρέωση του εργοδότη για ενημέρωση ως προς τους όρους της τηλεργασίας.
• Συμφωνία μετάβασης σε τηλεργασία και δικαίωμα ανάκλησης.
• Συνθήκες απασχόλησης.
• Οργάνωση της εργασίας.
• Δικαίωμα στην αποσύνδεση.
• Εξοπλισμός και υποχρέωση κάλυψης κόστους τηλεργασίας.
• Προστασία δεδομένων.
• Ιδιωτική ζωή.
• Υγεία και Ασφάλεια.
• Επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση.
• Συλλογικά δικαιώματα εργαζομένων.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση, «κεντρικά σημεία της πρότασης της ΓΣΕΕ για τη ρύθμιση της τηλεργασίας είναι:

Η ενημέρωση των σωματείων και των εργαζομένων ως προς τις ρυθμίσεις που ήδη είναι σε ισχύ, με σκοπό την υποστήριξή τους στη διεκδίκηση των δικαιωμάτων τους.

Η επικαιροποίηση του ορισμού της τηλεργασίας, ώστε να περιλαμβάνει κάθε σύμβαση ή σχέση εργασίας που παρέχεται με τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνίας από την οικία του εργαζομένου ή από μία ή περισσότερες τοποθεσίες καθόλη τη διάρκεια του χρόνου εργασίας ή μέρος αυτής, σε κανονική βάση, συμπεριλαμβανομένης και της εργασίας μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας.

Η ενίσχυση της προστασίας των τηλεργαζομένων και η θωράκισή τους απέναντι στην εργοδοτική αυθαιρεσία και παραβατικότητα ως προς τη χρήση της τηλεργασίας με νέες ρυθμίσεις, όπως:

Αποκλειστική ρύθμιση της τηλεργασίας, μέσω συλλογικών συμβάσεων εργασίας, με συγκεκριμένο ρυθμιστικό περιεχόμενο, ώστε το σχήμα τηλεργασίας να είναι συγκεκριμένο, προβλέψιμο και ελέγξιμο. Στις επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις στις οποίες η εργασία δεν παρέχεται στο σύνολό της από απόσταση, ο αριθμός των τηλεργαζομένων δεν μπορεί να υπερβαίνει ποσοστό 10% του συνόλου του προσωπικού της επιχείρησης.

Αναγνώριση του δικαιώματος του τηλεργαζομένου στην ψηφιακή αποσύνδεση, μετά το πέρας του χρόνου εργασίας του και αντίστοιχης υποχρέωσης του εργοδότη για σεβασμό των περιόδων ανάπαυσης, άδειας και προσωπικής και οικογενειακής ζωής των τηλεργαζομένων. Υποχρεωτική αναφορά του δικαιώματος ψηφιακής αποσύνδεσης στη γραπτή συμφωνία τηλεργασίας.

Πρόσθετες εγγυήσεις για τη διασφάλιση του οικειοθελούς χαρακτήρα της απασχόλησης με τηλεργασία, των ορίων και της διαφάνειας των όρων εργασίας του τηλεργαζόμενου, με δυνατότητα βελτίωσης, μέσω ΣΣΕ, όπως:

• Υποχρεωτικός έγγραφος τύπος της συμφωνίας τηλεργασίας και των τυχόν παρατάσεών της και αναγγελία της τηλεργασίας στο Πληροφοριακό Σύστημα "ΕΡΓΑΝΗ", πριν από την ανάληψή της.
• Υποχρεωτικό ελάχιστο περιεχόμενο και πρόσθετη έγγραφη ενημέρωση ως προς το σύνολο των όρων τηλεργασίας.
• Ενίσχυση του τεκμηρίου απασχόλησης με εξαρτημένη εργασία για τους τηλεργαζόμενους που καταχρηστικά απασχολούνται με σύμβαση έργου ή ανεξαρτήτων υπηρεσιών και αμείβονται με δελτίο παροχής υπηρεσιών.
• Δικαίωμα ανάκλησης χωρίς χρονικό περιορισμό της συμφωνίας τηλεργασίας και επιστροφής στην ίδια θέση που κατείχε με τους ίδιους όρους εργασίας.
• Απαγόρευση απόλυσης ή μονομερούς βλαπτικής μεταβολής των όρων εργασίας των εργαζομένων που αρνούνται τη μετάβαση σε τηλεργασία.

Ορισμός της έννοιας του "συγκρίσιμου εργαζόμενου στις εγκαταστάσεις του εργοδότη" και πρόσθετες εγγυήσεις για την ίση μεταχείριση των εργαζομένων με τηλεργασία ως προς την αμοιβή, το χρόνο εργασίας, τα επαγγελματικά χαρακτηριστικά, την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση και εν γένει τις συνθήκες εργασίας, με ειδική αναφορά στις απαγορευμένες από το νόμο διακρίσεις, την παρενόχληση και τη σεξουαλική παρενόχληση.

Πρόσθετες εγγυήσεις σχετικά με την οργάνωση της εργασίας και το χρόνο εργασίας, όπως:

• Υποχρέωση αναφοράς στη γραπτή συμφωνία τηλεργασία της έναρξης και της λήξης του ωραρίου εργασίας, του χρόνου αποσύνδεσης και του χρόνου διαλείμματος του τηλεργαζομένου - τεκμήριο έναρξης και λήξης του χρόνου εργασίας από τα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου του τηλεργαζομένου.
• Η τηλε-ετοιμότητα επιτρέπεται μόνο κατ' εξαίρεση και στο πλαίσιο της νομοθεσίας για τη νόμιμη πρόσθετη εργασία.
• Δυνατότητα κατ' εξαίρεση χρήσης τηλεργασίας και αντί των απολύσεων σε περίπτωση υγειονομικών κινδύνων.
• Υποχρέωση συγκεκριμένης επικοινωνίας του εργοδότη με τον τηλεργαζόμενο τουλάχιστον μία φορά το χρόνο σχετικά με τις συνθήκες απασχόλησης και το φόρτο εργασίας του.
• Υποχρέωση καθορισμού συγκεκριμένων ημερών και ωρών επικοινωνίας του τηλεργαζομένου με τους προϊσταμένους του και τους συναδέλφους του.

Εξειδίκευση του περιεχομένου της υποχρέωσης του εργοδότη για παροχή, εγκατάσταση και συντήρηση του κατάλληλου τεχνικού και εργονομικού εξοπλισμού της τηλεργασίας, συμπεριλαμβανομένης της κάλυψης του κόστους τηλεπικοινωνιών. Σε περίπτωση χρήσης εξοπλισμού του τηλεργαζόμενου, καταβολή μηνιαίας παροχής 100 ευρώ και παροχή 100 ευρώ σε όλους τους τηλεργαζόμενους για τις πρόσθετες δαπάνες ηλεκτρικού ρεύματος, καθαριότητας, κλπ.

Πρόσθετες ρυθμίσεις για την υποχρέωση του εργοδότη για ενημέρωση των τηλεργαζομένων ως προς τους περιορισμούς χρήσης εξοπλισμού, εργαλείων πληροφορικής, υπηρεσιών ηλεκτρονικής επικοινωνίας, καθώς και για τη λήψη των κατάλληλων μέτρων για την προστασία των προσωπικών δεδομένων και της ιδιωτικής ζωής των τηλεργαζομένων.

Εγγυήσεις και ενίσχυση της προστασίας της υγείας και της ασφάλειας των τηλεργαζομένων. Υποχρέωση του εργοδότη για παροχή του κατάλληλου εργονομικού εξοπλισμού στον τηλεργαζόμενο και συνεκτίμηση των ψυχοκοινωνικών, εργονομικών και οργανωτικών παραγόντων της τηλεργασίας κατά την αξιολόγηση κινδύνου και σχεδιασμό προληπτικών δράσεων υγείας και ασφάλειας. Υπαγωγή στην έννοια του εργατικού ατυχήματος και της επαγγελματικής ασθένειας των ατυχημάτων ή νοσημάτων που οφείλονται στις συνθήκες παροχής της τηλεργασίας.

Εγγυήσεις και ενίσχυση του δικαιώματος ισότιμης πρόσβασης των τηλεργαζομένων στα εκπαιδευτικά σεμινάρια και τα προγράμματα κατάρτισης των επιχειρήσεων με ρητή αναφορά ότι η συμμετοχή σε οποιαδήποτε εκπαιδευτική δράση αποτελεί χρόνο εργασίας και πρέπει να γίνεται εντός του ωραρίου εργασίας του.

Πρόσθετες εγγυήσεις για την άσκηση των συλλογικών δικαιωμάτων των εργαζομένων και των συνδικαλιστικών οργανώσεων. Υποχρέωση του εργοδότη να ενημερώνει τους εκπροσώπους των εργαζομένων για τον αριθμό των τηλεργαζομένων και τις επιπτώσεις της τηλεργασίας στην εξέλιξη της απασχόλησης. Υποχρέωση του εργοδότη να διασφαλίζει την ελεύθερη ηλεκτρονική αλληλογραφία και διαδικτυακή επικοινωνία μεταξύ τηλεργαζομένων και εκπροσώπων των εργαζομένων. Θέσπιση ρήτρας ισχύος διαφορετικών όρων τηλεργασίας μόνο εάν είναι ευνοϊκότεροι για τους εργαζόμενους».