Έρχονται και στην Ευρώπη τα μεταλλαγμένα τρόφιμα
Η ξηρασία του φετινού καλοκαιριού – που ίσως ήταν η χειρότερη των τελευταίων 500 ετών – κατέστρεψε σοδιές σε ολόκληρη την ήπειρο, από τα ηλιοτρόπια στην Ουγγαρία μέχρι τις ελιές στην Ισπανία και το μέλι στη Ρουμανία.
Καθώς η κλιματική αλλαγή φέρνει όλο και πιο απρόβλεπτες και ακραίες καιρικές συνθήκες, οι αγρότες παλεύουν να προσαρμοστούν. Όλο και περισσότεροι Ευρωβουλευτές πιστεύουν ότι η σωτηρία βρίσκεται στους γενετικά τροποποιημένους σπόρους.
Γιγαντιαίες εταιρείες βιοχημείας και αγροχημικών, όπως η Bayer και η Corteva, καθώς και αναρίθμητες άλλες εταιρείες ινστιτούτα ερευνών υποστηρίζουν ότι οι επιστήμονές τους έχουν τα γενετικά εργαλεία μετάλλαξης σπόρων ώστε οι καρποί να είναι πιο ανθεκτικοί στις δύσκολες συνθήκες.
Προς το παρόν, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει τους αυστηρότερους κανονισμούς για τα γενετικά μεταλλαγμένα τρόφιμα και το θέμα συνεχίζει να διχάζει τις κυβερνήσεις και τους πολίτες. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να χρησιμοποιείται μόνο ένας γενετικά τροποποιημένος σπόρος καλαμποκιού ανθεκτικός στα έντομα και μόνο στην Πορτογαλία και την Ισπανία.
Ωστόσο, οι υπέρμαχοι αυτών των σπόρων υποστηρίζουν ότι η νέα τεχνολογία του «gene editing» δεν έχει καμία σχέση με τα παλαιότερα γενετικά τροποποιημένα, καθώς δεν αφορά την έκχυση ξένου γενετικού υλικού στο DNA. Όπως εξηγούν, το γονιδίωμα χρησιμοποιείται για να αλλάξει το DNA, το οποίο υπάρχει ήδη. Αυτό σημαίνει ότι απλά ενισχύονται κάποια χαρακτηριστικά των φυτών, που υπάρχουν ήδη.
Αυτός είναι ο λόγος που οι εταιρείες θεωρούν ότι οι σπόροι που είναι gene-edited θα πρέπει να αντιμετωπίζονται όπως οι παραδοσιακοί. Όμως, το 2018 η υπόθεση έφτασε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, το οποίο αποφάσισε ότι οι εν λόγω σπόροι θα συνεχίζουν να διέπονται από τους κανονισμούς που διέπουν τα γενετικά τροποποιημένα προϊόντα.
Τρία χρόνια μετά, η Κομισιόν έβγαλε μία μελέτη, η οποία κατέληγε στο συμπέρασμα ότι το ισχύον κανονιστικό πλαίσιο θα πρέπει να τροποποιηθεί για να αντανακλά τις σημερινές συνθήκες, δεδομένου ότι το προηγούμενο είχε υιοθετηθεί το 2001.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Politico, η Κομισιόν προωθεί πλέον ένα νέο κανονιστικό πλαίσιο για τεχνολογίες gene-editing. Οι ευρωπαϊκές εταιρείες βιοτεχνολογίας αναμένουν ότι το νέο πλαίσιο θα είναι πιο ξεκάθαρο και άρα θα φέρει σημαντικές επενδύσεις στον τομέα. Ωστόσο, υποστηρίζουν ότι θα πρέπει να είναι λιγότερο αυστηρό από το υπάρχον πλαίσιο για τα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα – και ζητούν να μοιάζει με το αντίστοιχο κανονιστικό πλαίσιο των ΗΠΑ και της Ιαπωνίας.
Από την άλλη πλευρά, πολλοί είναι αυτοί που αντιτίθενται και μιλούν για «κενές υποσχέσεις», Περιβαλλοντικές οργανώσεις ή ενώσεις αγροτών βιολογικής γεωργίας επισημαίνουν τα ηθικά διλήμματα και τους κινδύνους για την υγεία από αυτή την τεχνολογία, ειδικά αν ληφθεί υπ’ όψιν το γεγονός ότι μόνο δύο εταιρείες, η Corteva και η Bayer, ελέγχουν το 40% της παγκόσμιας αγοράς σπόρων.
Ένα άλλο θέμα είναι οι προκλήσεις ακόμα και αν υιοθετηθεί αυτή η τεχνολογία. Παρά τους χαλαρούς κανονισμούς σε άλλες χώρες, καμία εταιρεία δεν έχει καταφέρει να φτιάξει έναν σπόρο που να αντέχει στην ξηρασία. Στην Αργεντινή, οι αγρότες χρησιμοποιούν ένα σπόρο σιτηρών που αντέχει στην ξηρασία, όμως είναι γενετικά τροποποιημένος με DNA από ηλιοτρόπια.
Κάποιοι επιστήμονες αναζητούν ακόμα και σπόρους που έχουν ξεχαστεί εδώ και αιώνες και χρησιμοποιούνταν κάποτε στη γεωργία. Όμως, οι ειδικοί τονίζουν ότι όλα αυτά θα πρέπει να γίνουν εφόσον υπάρχουν εμπεριστατωμένες μελέτες για την ασφάλεια της δημόσιας υγείας.