Το σχέδιο της Ισπανίας για την αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης -Ποιους και πόσο θα φορολογήσει

Η Ισπανία σχεδιάζει να επιβάλει φόρο έως και100% στα σπίτια που αγοράζονται από κατοίκους τρίτων χωρών (πλην Ευρωπαϊκής Ενωσης), καθώς επιδιώκει να αντιμετωπίσει την εδραιωμένη κρίση στέγασης στη χώρα. Από τον φόρο θα εξαιρεθούν οι κάτοικοι της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ πρότεινε τη Δευτέρα μια δέσμη μέτρων με στόχο την ανακούφιση από την έλλειψη κατοικιών, τα υψηλά ενοίκια και την αύξηση των τιμών των κατοικιών σε ολόκληρη τη χώρα, με τους ξένους αγοραστές κατοικιών και τον μαζικό τουρισμό να θεωρούνται ότι συμβάλλουν στις στεγαστικές πιέσεις.

Μιλώντας σε φόρουμ για το θέμα, ο σοσιαλιστής ηγέτης Σάντσεθ δήλωσε ότι η πρόσβαση στη στέγαση είναι μία από τις κύριες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ισπανική κοινωνία και ότι υπάρχει κίνδυνος διχασμού μεταξύ των κοινοτήτων, σημειώνει το CNBC.

«Η Δύση αντιμετωπίζει μια αποφασιστική πρόκληση: να μην γίνει μια κοινωνία διαιρεμένη σε δύο τάξεις, αυτή των πλούσιων ιδιοκτητών και των φτωχών ενοικιαστών», είπε, σημειώνοντας ότι οι τιμές των κατοικιών στην Ευρώπη αυξήθηκαν κατά 48% την τελευταία δεκαετία, σχεδόν διπλάσιες από το εισόδημα των νοικοκυριών.

«Είμαστε αντιμέτωποι με ένα σοβαρό πρόβλημα, με τεράστιες κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις, το οποίο απαιτεί μια αποφασιστική απάντηση από το σύνολο της κοινωνίας, με τους δημόσιους θεσμούς στην πρώτη γραμμή», είπε, σύμφωνα με τα σχόλια που δημοσίευσε η κυβέρνηση.

Μεταρρυθμίσεις για την αντιμετώπιση του στεγαστικού προβλήματος

Ανακοινώνοντας 12 μεταρρυθμίσεις που αποσκοπούν στην αντιμετώπιση της κρίσης, ο Σάντσεθ είπε ότι οι προτάσεις της κυβέρνησης περιλαμβάνουν ένα σχέδιο για να διασφαλιστεί ότι τα τουριστικά διαμερίσματα φορολογούνται «όπως μια επιχείρηση» και μια πρόταση για την επιβολή φόρου 100% επί της αξίας των κατοικιών που αγοράζονται από κατοίκους τρίτων χωρών.

Τέτοιες αλλαγές, είπε, θα βοηθήσουν να γίνει η στέγαση πιο προσιτή και προσιτή σε όλη την Ισπανία.

«Οι μη κάτοικοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης αγόρασαν 27.000 διαμερίσματα στην Ισπανία [το 2023]. Το έκαναν όχι για να ζήσουν, αλλά για να κερδοσκοπήσουν, για να βγάλουν χρήματα με αυτά, κάτι που στο πλαίσιο της έλλειψης δεν μπορούμε να αντέξουμε οικονομικά», δήλωσε ο Σάντσεθ στο φόρουμ “Στέγαση, ο πέμπτος πυλώνας του κράτους πρόνοιας” στη Μαδρίτη το βράδυ της Δευτέρας, σε σχόλια που μετέδωσε η El Periodico.

«Η προοδευτική κυβέρνηση συνασπισμού πάντα αγκάλιαζε τις ξένες επενδύσεις, αλλά θέλουμε αυτές να είναι παραγωγικές, να ενθαρρύνουν την καινοτομία και να δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας και όχι να χρησιμεύουν για κερδοσκοπία, σαν να επρόκειτο για χρηματοοικονομικό περιουσιακό στοιχείο ή τραπεζική κατάθεση», πρόσθεσε.

Άλλα μέτρα που εισήγαγε ο Σάντσεθ, ο οποίος ηγείται του αριστερού Ισπανικού Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος και μιας κυβέρνησης συνασπισμού στην οποία συμμετέχει και το ακροαριστερό κόμμα Sumar, περιλάμβαναν σχέδια για την παροχή φορολογικών ελαφρύνσεων στους ιδιοκτήτες που προσφέρουν προσιτά ενοίκια και μεγαλύτερη προστασία για τους υφιστάμενους ενοικιαστές.

Ανακοίνωσε σχέδια για την κατασκευή περισσότερων δημόσιων κατοικιών και τη διασφάλιση ότι οι υπάρχουσες κοινωνικές κατοικίες θα παραμείνουν στην ιδιοκτησία του κράτους. Θα ξεκινήσει επίσης ένα πρόγραμμα για την ανακαίνιση άδειων κατοικιών ώστε να νοικιαστούν σε προσιτές τιμές, σημείωσε.

Ο πρωθυπουργός δεν παρείχε περαιτέρω λεπτομέρειες σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο θα λειτουργήσει ο φόρος για τους αγοραστές κατοικιών από χώρες εκτός ΕΕ ούτε έδωσε κάποια ένδειξη για το πότε οι προτάσεις αυτές θα μπορούσαν να υποβληθούν προς έγκριση στο κοινοβούλιο.

Η έλλειψη κατοικιών, η αύξηση των τιμών - και η έντονη αντίληψη ότι οι ιδιοκτήτες εξοχικών κατοικιών και οι ενοικιάσεις κατοικιών για διακοπές επιδεινώνουν το πρόβλημα - έχει προκαλέσει έντονη αντίδραση της κοινής γνώμης στην Ισπανία, καθώς και αναταραχές σε τουριστικά hotspots κατά μήκος της νότιας ακτής, στα Κανάρια Νησιά και σε πόλεις όπως η Βαρκελώνη και το Αλικάντε.

Αναφορές για τουρίστες που τους είπαν να «πάνε σπίτι τους» και περιστατικά ξένων επισκεπτών που ραντίστηκαν με νεροπίστολα εμφανίστηκαν με τους ντόπιους να καλούν τις αρχές να αντιμετωπίσουν τον «υπερτουρισμό».

Ρεκόρ για τον τουρισμό

Ωστόσο, η οικονομία της Ισπανίας βασίζεται στον τουρισμό για την τόνωση της ανάπτυξης και της απασχόλησης, καθώς ο τομέας αντιπροσωπεύει πάνω από το 13% του ΑΕΠ και περίπου τρία εκατομμύρια θέσεις εργασίας. Τους πρώτους 11 μήνες του 2024, ο αριθμός των διεθνών τουριστών που έφτασαν στην Ισπανία έφτασε στο υψηλότερο ποσοστό που έχει καταγραφεί ποτέ, ξεπερνώντας τα 88,5 εκατομμύρια, σύμφωνα με τα στοιχεία της στατιστικής υπηρεσίας της χώρας, INE.

«Ο τουρισμός δεν κινεί μόνο τις καταναλωτικές δαπάνες, αλλά τα υψηλά ποσοστά πληρότητας των καταλυμάτων οδηγούν επίσης σε επενδύσεις ρεκόρ σε ξενοδοχεία», ανέφερε η Maartje Wijffelaars, ανώτερη οικονομολόγος της Ευρωζώνης στη Rabobank σε ανάλυση τον περασμένο Σεπτέμβριο.

«Προβλέπουμε ότι η αύξηση του ΑΕΠ στην Ισπανία θα αμβλυνθεί κάπως στο μέλλον, καθώς η ανάπτυξη στον τομέα του τουρισμού αναμένεται να χάσει κάποια δυναμική. Αλλά η ανάπτυξη αναμένεται να παραμείνει ισχυρή και υψηλότερη από ό,τι στην ευρωζώνη τα επόμενα τρίμηνα και χρόνια, φτάνοντας στο 2,7% [το 2024], στο 1,9% το 2025 και στο 1,5% το 2026», ανέφερε.