Νταβός: Στη σκιά της κλιματικής αλλαγής η φετινή σύνοδος

Στη σκιά των Άλπεων, της κλιματική απειλής και των αναταραχών στον κόσμο, το Φόρουμ του Νταβός γιορτάζει την ερχόμενη Τρίτη την 50η του επέτειο παρουσία του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ και της ακτιβίστριας του κλίματος Γκρέτα Τούνμπεργκ.

Το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ (WEF), μια σύνοδος επιχειρηματιών και πολιτικών ηγετών που διεξάγεται στο θέρετρο σκι του Νταβός στο ελβετικό καντόνι Γκριζόν, φιλοδοξεί να γίνει «κέντρο στοχασμού» για το μέλλον.

Αλλά, όπως όλα τα μεγάλα διεθνή ραντεβού, υπάρχει πάντα η πιθανότητα να αποτυπωθούν σε αυτό οι πολλαπλές διεθνείς διαφωνίες. Και ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος για να γίνει αυτό εμφανές, παρά από τους δύο προσκεκλημένους–σταρ την πρώτη ημέρας της συνόδου.

Η Γκρέτα Τούνμπεργκ, 17 ετών, επιστρέφει στο Νταβός για δεύτερη συνεχή χρονιά, για να καλέσει την παγκόσμια κοινότητα και τον επιχειρηματικό κόσμο να κινητοποιηθεί απέναντι στην κλιματική αλλαγή.

Θα συναντηθεί εκεί με τον Ντόναλντ Τραμπ, με τον οποίο έχει ανταλλάξει πολλές αιχμηρές δηλώσεις μέσω Twitter, και για τον οποίο επεφύλασσε μια άγρια ματιά στη γενική συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, αντίδραση που απαθανατίστηκε από τις κάμερες;

Ο Αμερικανός πρόεδρος, που συμμετείχε ήδη στο Φόρουμ του Νταβός το 2018, θα εκφωνήσει την ομιλία του την ίδια ημέρα που οι Αμερικανοί γερουσιαστές ξεκινούν τη δίκη του με το ερώτημα της αποπομπής του.

Στο φόντο της παρέμβασης του, οι εντάσεις μεταξύ της Ουάσινγκτον και της Τεχεράνης, ύστερα από τη δολοφονία του στρατηγού Σουλεϊμανί στη Βαγδάτη, την οποία ακολούθησαν αντίποινα και η συντριβή ενός ουκρανικού Boeing που καταρρίφθηκε κατά λάθος από το Ιράν.

Ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν Μοχάμεντ Ζαρίφ, που αρχικά αναμενόταν στο Νταβός, τελικά ακύρωσε τη συμμετοχή του. Θα παρευρεθεί, ωστόσο, ο Ιρακινός πρόεδρος Μπαρχάμ Σαλίχ.

Το οικονομικό Φόρουμ, που διαρκεί έως την Παρασκευή, θα ασχοληθεί επίσης με τις επιθετικές κινήσεις την Ουάσινγκτον στο επίπεδο του εμπορίου και τεχνολογίας.

Μερικές ημέρες μετά την υπογραφή --προχθές Τετάρτη-- της σινοαμερικανικής προκαταρκτικής εμπορικής συμφωνίας, που σηματοδοτεί μια ανακωχή ύστερα από δύο χρόνια έντασης, ο αντιπρόεδρος της κινεζικής κυβέρνησης Χαν Τζενγκ θα είναι επικεφαλής επίσημης αντιπροσωπείας στο Νταβός.

Μεταξύ άλλων μεγάλων στελεχών –κυρίως του τεχνολογικού κλάδου— αναμένονται επίσης στον καντόνι της Γκριζόν πολλοί Κινέζοι επιχειρηματίες, συμπεριλαμβανομένου του Ρεν Τζενγκφέι, ο εμβληματικός ιδρυτής της Huawei.

Ο κινεζικός τηλεπικοινωνιακός κολοσσός εξορίστηκε από τις ΗΠΑ, που καλούν τους συμμάχους τους να διακόψουν τις σχέσεις τους με την εταιρία, γεγονός που δημιουργεί φόβους για έναν «ψυχρό τεχνολογικό πόλεμο».

Η Ευρώπη θα εκπροσωπηθεί μεταξύ άλλων από την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και την καγκελάριο Άγγελα Μέρκελ.

«Σε ό,τι αφορά την κλιματική αλλαγή και τις πολυάριθμες διαμάχες, όπως αυτή με το Ιράν, οι ΗΠΑ και οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι δεν συμφωνούν με τις λύσεις προς υιοθέτηση, αλλά επίσης για την ίδια τη φύση των προβλημάτων», σημειώνει ο Τζέρεμι Σαπίρο, επικεφαλής μελετών στο European Council on Foreign Relations (ECFR).

Για τους Ευρωπαίους, το κλίμα είναι μια «υπαρξιακή πρόκληση», ενώ για τον Τραμπ δεν είναι παρά μια «φάρσα των Κινέζων», ενώ υπάρχει μεγάλη διαφορά στις θέσεις για το Ιράν και τη συμφωνία του 2015 για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης.

«Δεν υπάρχει τίποτα που να υποδεικνύει ισχυρές βάσεις για να αναπτυχθούν κοινές λύσεις στα ακανθώδη παγκόσμια προβλήματα», δήλωσε ο Σαπίρο στο Γαλλικό Πρακτορείο.

Ο ψηφιακός φόρος που θέσπισε το Παρίσι είναι ένα ακόμα σημείο διαφωνίας με την Ουάσινγκτον. Ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Μπρουνό Λεμέρ θα συναντηθεί στο περιθώριο του Φόρουμ με τον Αμερικανό ομόλογό του Στίβεν Μνούτσιν.

Σε έκθεση που παρουσιάστηκε ενόψει του Φόρουμ, το WEF τονίζει μεταξύ των «βασικών κινδύνων για την ανθρωπότητα» τη λαϊκή δυσαρέσκεια για την απουσία οικονομικής σταθερότητας, την κλιματική αλλαγή, την επιταχυνόμενη απώλειας της βιοποικιλότητας ή ακόμα και την άνιση πρόσβαση στο Διαδίκτυο και τα συστήματα υγείας.

«Ο κόσμος δεν μπορεί πλέον να αναμένει να διαλυθεί η ομίχλη των γεωπολιτικών και οικονομικών αβεβαιοτήτων (...) Το να επιλέγει κανείς να κρατηθεί σε αυτή τη χρονική στιγμή ελπίζοντας ότι το σύστημα θα ‘επιστρέψει στην κανονικότητα’, δημιουργεί τον κίνδυνο να σπαταληθούν κρίσιμες ευκαιρίες», σημείωσε.

Παρόλα ταύτα, ο Ντόναλντ Τραμπ δεν αναμένεται να μετριάσει στο Νταβός τις θέσεις του στο εμπόριο ή την περιβαλλοντική πολιτική, εκτιμά ο Κάρλος Πασκουάλ, πρώην Αμερικανός διπλωμάτης που έγινε αντιπρόεδρος της εταιρίας IHS Markit.

«Αναμένεται να εκμεταλλευτεί αυτή την ευκαιρία για να αποστείλει ένα μήνυμα στους Αμερικανούς και όχι στη διεθνή κοινότητα», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο. Ενώ ο Τραμπ στοιχηματίζει στην επανεκλογή του τον Νοέμβριο, «ο στόχος θα είναι να τονίσει στους ψηφοφόρους στις ΗΠΑ ότι η Νο1 προτεραιότητά του σε ό,τι αφορά τη διεθνή πολιτική παραμένει πάντα το ‘Πρώτα η Αμερική’».