Ποιοι σκοτώνουν όσους υπερασπίζονται το περιβάλλον
Τουλάχιστον 164 υπερασπιστές του περιβάλλοντος, που αγωνίζονταν εναντίον ορυχείων και μεταλλείων, της άκρατης υλοτομίας ή του αγροτοβιομηχανικού τομέα δολοφονήθηκαν το 2018, καταγράφει η ετήσια έκθεση της ΜΚΟ Global Witness.
Στην έκθεση, που δίνεται στη δημοσιότητα σήμερα, τονίζεται πως «αναρίθμητοι» άλλοι εξαναγκάστηκαν να σωπάσουν σε όλο τον κόσμο εξαιτίας της βίας, του εκφοβισμού και της χρησιμοποίησης, ή της κατάχρησης, νόμων εναντίον των διαδηλώσεων.
Η χώρα που ήταν μακράν της δεύτερης η πιο επικίνδυνη πέρυσι για τους αγωνιστές αυτούς και τους ηγέτες αυτοχθόνων κοινοτήτων που υπερασπίζονται τα εδάφη τους ήταν οι Φιλιππίνες, με 30 δολοφονίες, αναφέρει η ΜΚΟ.
Στην Κολομβία και στην Ινδία καταμετρήθηκαν αντίστοιχα 24 και 23 δολοφονίες το 2018. Ενώ με 16 επιβεβαιωμένους φόνους, η Γουατεμάλα ήταν η χώρα με τους περισσότερους νεκρούς κατ’ αναλογία με το μέγεθος του πληθυσμού της.
«Αυτό είναι ένα φαινόμενο που βλέπουμε σε όλο τον κόσμο: οι υπερασπιστές του περιβάλλοντος και των γαιών, μεγάλο μέρος των οποίων εκπροσωπούν αυτόχθονες λαούς, χαρακτηρίζονται τρομοκράτες, ταραχοποιοί ή εγκληματίες, απλούστατα επειδή διεκδικούν τα δικαιώματά τους», τονίζει σε δηλώσεις της που συμπεριλαμβάνονται στην έκθεση η Βίκι Τάουλι-Κόρπους, ειδική εισηγήτρια του ΟΗΕ για τα δικαιώματα των αυτοχθόνων λαών.
«Η βία αυτή γεννά μια κρίση από τη σκοπιά των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς και μια απειλή για όλους όσοι εξαρτώνται από το σταθερό κλίμα», προσθέτει.
Ο αριθμός των νεκρών το 2018 μειώθηκε σε σύγκριση με το 2017, πολύ πιο πολυαίμακτη χρονιά, με 207 θανάτους, ωστόσο η Global Witness υπογραμμίζει πως ενδέχεται να είναι υποτιμημένος, κυρίως επειδή πολλά επεισόδια εκτυλίσσονται σε απομονωμένες ή απομακρυσμένες περιοχές.
Το πιο πολύνεκρο τέτοιο επεισόδιο που κατέγραψε η ΜΚΟ το 2018 σημειώθηκε στο ομόσπονδο κρατίδιο Ταμίλ Ναντού, στη νότια Ινδία, όπου 13 άνθρωποι σκοτώθηκαν ενώ διαδήλωναν εναντίον της λειτουργίας μεταλλείου χαλκού.
Ενώ τουλάχιστον οκτώ ακτιβιστές που είχαν εμπλακεί σε διένεξη για τη γη με αντιπροσώπους μιας βιομηχανίας σόγιας δολοφονήθηκαν το 2018 στη βραζιλιάνικη Πολιτεία Παρά, σημειώνει η Global Witness.
Στις Φιλιππίνες, τη χώρα που πήρε τη θέση της Βραζιλίας στην πρώτη θέση της κατάταξης των κρατών με τους περισσότερους φόνους, εννέα μέλη οικογενειών που καλλιεργούσαν ζαχαροκάλαμο, ανάμεσά τους γυναίκες και παιδιά, δολοφονήθηκαν από ένοπλους στο νησί Νέγρος, τονίζει η ΜΚΟ και προσθέτει πως ο δικηγόρος που είχε αναλάβει την εκπροσώπηση των θυμάτων δολοφονήθηκε μόλις μερικές ημέρες αργότερα.
Καθώς η ομάδα των ειδικών του ΟΗΕ για το κλίμα ετοιμάζεται να δημοσιοποιήσει την προσεχή εβδομάδα μια έκθεση για την εκμετάλλευση των γαιών που αναμένεται να υπογραμμίζει πόσο μεγάλο ρόλο διαδραματίζουν οι αυτόχθονες πληθυσμοί στην προστασία της φύσης, η Global Witness καταγγέλλει παράλληλα την «ανησυχητική τάση» του εκφοβισμού και των φυλακίσεων των υπερασπιστών του περιβάλλοντος και της ποινικοποίησης των αγώνων τους.
Η έκθεση στηλιτεύει επίσης τον ρόλο επενδυτών, ειδικά αναπτυξιακών τραπεζών, σε εξαιρετικά αμφιλεγόμενα έργα, και κατονομάζει ορισμένες εταιρείες οι οποίες ενέχονται σε ή διευκολύνουν τις παραβιάσεις δικαιωμάτων.
«Δεν αρκεί οι πολυεθνικές [εταιρείες] που συνδέονται με κατασχέσεις γαιών να δηλώνουν άγνοια», επισημαίνει. «Έχουν ευθύνη να εξασφαλίζουν, με προληπτικό τρόπο, ότι οι γαίες από τις οποίες αποκομίζουν κέρδη εκμισθώνονται νόμιμα, με τη συναίνεση κοινοτήτων οι οποίες ζουν σε αυτές για ολόκληρες γενιές».