Πώς το εμπόριο χρυσού γίνεται πιο δίκαιο για όλους

Τα τελευταία χρόνια έχει ξεκινήσει μια παγκόσμια εκστρατεία ευαισθητοποίησης για πιο δίκαιες καλλιέργειες καφέ και κακάο που αποτελούν από τα πιο δημοφιλή ροφήματα παγκοσμίως. Την ίδια στιγμή όμως σε πολλές περιοχές του κόσμου, πολύτιμα μέταλλα όπως ο χρυσός φτάνουν στους καταναλωτές χωρίς να γνωρίζουν τις κακουχίες που βιώνουν οι εργαζόμενοι που βρίσκονται στα μεταλλεία.

Οι καταναλωτές ως επί το πλείστον δεν γνωρίζουν ότι υπάρχει χρυσός που προέρχεται από δίκαιο εμπόριο, όπως λέει ο Φρανκ Γκρίζελ από την οργάνωση Transfair στη Deutsche Welle.

H συγκεκριμένη οργάνωση δίνει σφραγίδα πιστοποίησης σε συνεταιρισμούς και οργανώσεις που διακινούν χρυσό βάση δίκαιου εμπορίου και δεν χρησιμοποιούν την παιδική εργασία για παράδειγμα ή εργαζόμενους που δεν φορούν κατάλληλες προστατευτικές στολές ή δεν έχουν ένα εγγυημένο καλό εισόδημα.

Ο χρυσός που προέρχεται από δίκαιες διαδικασίες κατέχει ένα πολύ μικρό ποσοστό στην αγορά. Το 2017 η συνολική ποσότητα σε ολόκληρη τη Γερμανία έφθανε τα 17 κιλά. Ωστόσο σύμφωνα με έρευνα του Ομοσπονδιακού Ιδρύματος Γεωλογίας τον ίδιο χρόνο εισήχθησαν στη Γερμανία περισσότεροι από 85 τόνοι ακατέργαστου χρυσού.

Σε όλο τον κόσμο διακινούνται περίπου 3.000 τόνοι χρυσού. Σε μικρά μεταλλεία εργάζονται περίπου 20 εκατομμύρια άνθρωποι. Αυτό σημαίνει το 90% των ανθρώπων που εργάζονται σε όλα συνολικά τα μεταλλεία χρυσού.

Ο Γιαν Σπίλε είναι επίσης ένας χρυσοχόος στη Γερμανία, ο οποίος έχει σπουδάσει ανθρωπολογία και ήταν μέλος αντικαπιταλιστικών κινημάτων, οπότε για τον ίδιο είναι αυτονόητο ότι αυτός θα είναι ο τρόπος με τον οποίο θα εμπορεύεται. Ταξιδεύει πολύ σε Ασία και Αφρική και βλέπει από κοντά τις συνθήκες, κάτω από τις οποίες εργάζονται οι άνθρωποι. «Έχουμε δει ανθρώπους να φοράνε σαγιονάρες στα μεταλλεία» λέει. Στην Ουγκάντα οι εργάτες δούλευαν σε ορυχεία που δεν είχαν επαρκή μέτρα ασφαλείας. Στην Κένυα καταγράφονται συχνοί θάνατοι εξαιτίας δηλητηριάσεων από διοξείδιο του άνθρακα.

Τα κοσμήματα χρυσοχόων όπως του Γιαν Σπίλε είναι κατά 20% ακριβότερα από τα υπόλοιπα. Πολλοί συνάδελφοί του δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά τις ακριβές πιστοποιήσεις, ωστόσο όλο και περισσότεροι πελάτες ευαισθητοποιούνται πάνω στο θέμα. Μάλιστα υπάρχουν κοσμήματα, όπως βέρες για παράδειγμα, για όσους πελάτες δεν θα ήθελαν να βασανίζονται από ‘τύψεις συνειδήσεως'. Όταν ένα κόσμημα συμβολίζει το ‘για πάντα' δεν μπορεί η προέλευσή του να βασίζεται στην εκμετάλλευση.