Η Πολιτική Προστασία εντός Ε.Ε. - Τί ειναι το RescEU

Στην ιστοσελίδα “what Europe does for me” κάθε Ευρωπαίος πολίτης μπορεί να δει όλα όσα η Ευρώπη κάνει για εμάς, ποιος είναι δηλαδή ο αντίκτυπος των ευρωπαϊκών αποφάσεων στη ζωή μας, στην υγεία μας, στην ασφάλεια μας. Υπάρχουν όμως και αρκετά πλην σημαντικά που για κάποιο λόγο παραμένουν μονίμως ως «εκκρεμότητες».

Οι φυσικές καταστροφές που έπληξαν τη Ευρώπη τα τελευταία χρόνια ανέδειξαν ένα κενό στο μηχανισμό πολιτικής προστασίας της Ε. Ε. Η ανάγκη για τη δημιουργία μιας εφεδρικής ικανότητας που θα επιτρέπει τη συνδρομή στα κράτη μέλη που αδυνατούν να ανταπεξέλθουν στις νέες μορφές κινδύνων ήταν πλέον επιτακτική. Η Ε.Ε – εν όψει ευρωεκλογών- δεν θα μπορούσε να μην γίνει πιο δραστήρια και αποτελεσματική.

Ο Νίκος Ανδρουλάκης, ο οποίος εκπροσώπησε τη Σοσιαλιστική Ομάδα στις διαπραγματεύσεις για την αναθεώρηση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας, μιλά στο Economistas για τη σημασία του RescUE, για τις αντιστάσεις που συνάντησε μέχρι να πειστεί το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, για τον τρόπο που θα εφαρμοστεί η συμφωνία. Οι μνήμες από τις πυρκαγιές στη νότια Ευρώπη είναι ακόμα νωπές. Κατά πόσο μας καλύπτει ως χώρα αυτή η ισχυροποίηση του ευρωπαϊκού μηχανισμού πολιτικής προστασίας αν έρθουμε αντιμέτωποι με μία νέα καταστροφή; Ποια είναι τα τρωτά του σημεία; Ο Ευρωβουλευτής με την Προοδευτική Συμμαχία Σοσιαλιστών και Δημοκρατών, στον οποίο– μεταξύ άλλων- οφείλεται η έγκριση του RescUE, απαντά σε όλα ενώ μας αναλύει όλα εκείνα που εκκρεμούν.. και που η Ε. Ε οφείλει να κάνει για τους πολίτες της στο άμεσο μέλλον.

Ήσασταν μέλος της διαπραγματευτικής ομάδας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου , εκπροσωπώντας την Σοσιαλιστική Ομάδα. Ποιες δυσκολίες- αντιρρήσεις – αντιστάσεις αντιμετωπίσατε μέχρι να καταλήξετε στη συμφωνία;

Από την πρώτη στιγμή που ανέλαβα εκ μέρους της Σοσιαλιστικής Ομάδας τον φάκελο για την αναθεώρηση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας, βασική μου επιδίωξη ήταν η ενίσχυση των κοινών μέσων και της αλληλεγγύης. Όλοι οι Ευρωπαίοι πολίτες, ανεξαρτήτως του Κράτους Μέλους που κατοικούν πρέπει να νιώθουν ασφαλείς και να ξέρουν ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να τους βοηθήσει με πρακτικό και αποτελεσματικό τρόπο σε περίπτωση μίας έκτακτης ανάγκης. Ενώ τόσο ο Επίτροπος κ. Στυλιανίδης, όσο και οι υπόλοιποι συνάδελφοι στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο συμφωνούσαμε σε αυτή τη βασική διαπίστωση, το Συμβούλιο και κάποια Κράτη Μέλη είχαν αντίθετη άποψη. Θεωρούσαν για παράδειγμα ότι ο κίνδυνος των δασικών πυρκαγιών αφορά μόνο τις χώρες του Νότου και δεν θα πρέπει η Ευρωπαϊκή Ένωση να διαθέτει η ίδια ας πούμε πυροσβεστικά αεροπλάνα. Χρειάστηκαν αρκετές ώρες διαπραγματεύσεων για πειστεί τελικά το Συμβούλιο να αποδεχθεί την αναγκαιότητα δημιουργίας του “rescEU”, μίας πραγματικά ευρωπαϊκής δεξαμενής μέσων, έτοιμης να βοηθήσει όποιο Κράτος το έχει ανάγκη.

Το RescEU είναι στην πραγματικότητα μια αποθήκη μέσων. Έχει τεθεί σε ψήφισμα στο ευρωκοινοβούλιο. Πρόκειται λοιπόν για μα συμφωνία που δεν έχει ακόμα εφαρμοστεί. Μπορείτε να προβλέψετε κάποιες ήδη υπάρχουσες αδυναμίες;

Το rescEU είναι ακριβώς μία δεξαμενή μέσων, όπως πυροσβεστικά αεροπλάνα και ελικόπτερα, τα οποία θα αγοραστούν από τα Κράτη με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση που θα αγγίζει το 90% της αξίας τους και όταν μία χώρα τα έχει ανάγκη θα στέλνονται ως βοήθεια. Αυτό που ψηφίσαμε στην Επιτροπή Περιβάλλοντος είναι το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων με το Συμβούλιο, οπότε είμαστε στο τελευταίο στάδιο υιοθέτησης της νέας νομοθεσίας. Ο εχθρός του καλού είναι το καλύτερο, έτσι και αυτό μπορεί να έχει ελλείψεις, αυτές θα φανούν με την εφαρμογή του. Γι αυτόν ακριβώς το λόγο, έχουμε ζητήσει από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε μία περίοδο 5 ετών να αξιολογήσει τη νέα νομοθεσία και αν χρειαστεί να προτείνει νέες αλλαγές.

Λένε πως το Μάτι δεν κάηκε επειδή δεν υπήρχαν τα μέσα. Θεωρείτε πως σε μια επόμενη φυσική καταστροφή όπως το Μάτι, η χώρα μας θα είναι καλυμμένη από αυτή τη συμφωνία;

Κανένας ευρωπαϊκός μηχανισμός, δεν μπορεί να αποτρέψει μία καταστροφή όπως αυτή που ζήσαμε το προηγούμενο καλοκαίρι, αν δεν υπάρχει ένα ολοκληρωμένο εθνικό σχέδιο πολιτικής προστασίας . Άλλωστε η πολιτική προστασία παραμένει εθνική αρμοδιότητα. Τα Κράτη είναι αυτά που ξέρουν τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν και είναι αυτά που πρέπει να διαμορφώσουν τα σχέδια αντιμετώπισής τους και να ενημερώνουν σωστά τους πολίτες τους. Η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί μόνο να βοηθήσει τα κράτη μέλη και ακριβώς αυτό κάνουμε με την συγκεκριμένη συμφωνία. Ένα διαχρονικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε σαν χώρα είναι ότι πολλά από τα πυροσβεστικά αεροπλάνα καναντέρ που διαθέτουμε παραμένουν καθηλωμένα στο έδαφος λόγω έλλειψης κονδυλίων για την επισκευή τους. Πλέον ο νέος μηχανισμό θα μπορεί να χρηματοδοτήσει μέχρι και 75% την επισκευή των εθνικών μέσων, δίνοντας την ευκαιρία στην Ελλάδα να επισκευάσει τον στόλο της. Εναπόκειται όμως στη χώρα μας να αξιοποιήσει αυτή τη δυνατότητα.

Για το λόγο αυτό, ως μία επιπλέον δικλίδα ασφαλείας, δώσαμε τη δυνατότητα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στην περίπτωση ενεργοποίησης του μηχανισμού τρεις φορές σε τρία χρόνια, να μπορεί να ελέγχει τα εθνικά σχέδια και να προβαίνει στις απαραίτητες συστάσεις.

Παρακολουθήσαμε ένα σεμινάριο- εν όψει ευρωεκλογών- για «όσα κάνει η Ευρώπη για εμάς» Τι ξεχωρίζετε εσείς ανάμεσα σε αυτά; Και κυρίως τι δεν κάνει η ΕΕ για εμάς και τι πιστεύετε ότι πρέπει να κάνει;

Τα οφέλη της συμμετοχής μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι πολλές φορές μπροστά μας και δεν τα βλέπουμε γιατί πλέον τα θεωρούμε δεδομένα. Το πιο βασικό ίσως είναι η ειρήνη στην περιοχή μας. Μία ήπειρος που στο παρελθόν συνταρασσόταν από πολεμικές συγκρούσεις, ζει την μεγαλύτερη περίοδο συνεχούς ειρήνης. Τώρα στα πιο πρακτικά, θα μπορούσα να αναφερθώ στις πολύ σημαντικές υποδομές που έχουν δημιουργηθεί σε όλα τα Κράτη Μέλη και την Ελλάδα και δεν θα ήταν δυνατή η πραγματοποίησή τους χωρίς την Ευρωπαϊκή χρηματοδότηση. Επιπλέον χάρη στην Ευρωπαϊκή Ένωση όλοι οι Ευρωπαίοι πολίτες μπορούν να ταξιδέψουν, να σπουδάσουν, να δουλέψουν σε μία άλλη χώρα, χωρίς να αντιμετωπίζουν τα προβλήματά τους.

Όμως ακόμα μένουν πολλά να γίνουν για να μπορέσουμε να πούμε ότι δεν χρειάζεται βελτίωση. Δυστυχώς υπάρχουν πολλοί τομείς που η παρουσία της Ευρώπης είναι από περιορισμένη ως ανύπαρκτη. Για μένα ο πιο σημαντικός είναι ο τομέας της ασφάλειας. Χρειαζόμαστε μία ενιαία εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας. Δεν μπορεί να μιλάμε για Ευρωπαϊκά σύνορα αλλά να είναι μόνο η Ελλάδα υπεύθυνη για τη φύλαξή τους. Παράλληλα πρέπει να ενισχύσουμε την δημοκρατική λογοδοσία. Πολλές φορές οι αποφάσεις παίρνονται πίσω από κλειστές πόρτες. Αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί γιατί απομακρύνει τους λαούς από το όραμα της Ενωμένης Ευρώπης. Δεν μπορεί σημαντικές αποφάσεις να τις παίρνουν γραφειοκράτες ερήμην των λαών.

Πείτε μας έναν ή περισσότερους λόγους για τους οποίους οι Ευρωπαίοι της Μεσογείου θα πρέπει να θέλουν να ψηφίσουν στις προσεχείς ευρωεκλογές τη στιγμή που η ΕΕ διανύει περίοδο υπαρξιακής κρίσης.

Τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα οι πολίτες του Νότου, νιώθουν την Ευρωπαϊκή Ένωση είτε ως απειλή, είτε ως κάτι ξένο προς αυτούς. Η αδυναμία της Ένωσης να απαντήσει στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν ενισχύει αυτή την αντίληψη. Είναι προφανές ότι το διακρατικό μοντέλο που εφαρμόζεται σήμερα, όπου οι πιο σημαντικές αποφάσεις λαμβάνονται πίσω από κλειστές πόρτες έχει αποτύχει, ενισχύοντας ακόμη περισσότερο τα αντιευρωπαϊκά κόμματα.

Στις Ευρωεκλογές οι πολίτες θα έχουν την ευκαιρία με την ψήφο τους να διαλέξουν προς τα που θέλει να κινηθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση στο μέλλον. Θα έχουν την ευκαιρία να επιλέξουν προς ποια κατεύθυνση θα αλλάξει.

Προσωπικά πιστεύω ότι είναι απαραίτητο να προχωρήσουμε σε περισσότερη ενοποίηση, ιδιαίτερα σε τομείς όπως είναι η φορολογία των επιχειρήσεων , ώστε να αντιμετωπίσουμε τον αθέμιτο ανταγωνισμό και να μην πληρώνουν οι πολυεθνικές λιγότερη φορολογία απ’ ότι οι εργαζόμενοί τους. Να εκσυγχρονίσουμε την διακυβέρνηση της Ευρωζώνης, με κοινά εργαλεία ώστε να αντιμετωπίσουμε τις μελλοντικές κρίσεις χωρίς να χρειάζεται να καταφεύγουμε στο ΔΝΤ. Να αλλάξουμε το ξεπερασμένο από την προσφυγική κρίση σύστημα του Δουβλίνο ΙΙΙ, ώστε να μην πέφτει το βάρος μόνο στα Κράτη πρώτης γραμμής. Για να γίνουν όμως όλα αυτά είναι απαραίτητο οι πολίτες να ψηφίσουν και να στηρίξουν κόμματα που έχουν προοδευτική και φιλοευρωπαϊκή ατζέντα, όπως είναι οι Σοσιαλιστές, οι Πράσινοι και μία μερίδα των Φιλελευθέρων και της Αριστεράς. Μόνο με μία τέτοια προοδευτική πλειοψηφία θα μπορέσουμε να κερδίσουμε ξανά την εμπιστοσύνη των ευρωπαίων πολιτών.