Τζακ Μα: Από δάσκαλος, ιδρυτής της Alibaba - Η «εξαφάνισή» του και το νέο του επιχειρηματικό εγχείρημα

Ο άνθρωπος που η κυβέρνηση της Κίνας ήθελε να «εξαφανιστεί» επιστρέφει στο προσκήνιο.

Ο συνιδρυτής της Alibaba, Τζακ Μα, ήταν κάποτε το αχτύπητο αγόρι της κινεζικής τεχνολογίας. Ειλικρινής, έξυπνος και εξωστρεφής, ο Μα γοήτευσε εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο καθώς φαινόταν να είναι ακριβώς το αντίθετο από το τυπικό στενόμυαλο στέλεχος που θέλει να ακολουθήσει την γραμμή του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας. Σύμφωνα με το Business Insider o Μα φερόταν περισσότερο σαν Αμερικανός παρά σαν Κινέζος.

Μετά τις δημόσιες επικρίσεις για τις κινεζικές ρυθμιστικές αρχές, εξαφανίστηκε από το προσκήνιο στα τέλη του 2020 και το Πεκίνο «γονάτισε» τις επιχειρήσεις του. Όπως συνέβη και σε άλλες περιπτώσεις στο παρελθόν, ο Μα εξαφανίστηκε όταν σταμάτησε να έχει την εύνοια του κόμματος, αποδεικνύοντας ότι κανείς δεν είναι πάνω από το καθεστώς του Σι Τζινπίνγκ, όσο πετυχημένος και αν είναι.

Μετά την κόντρα του με το Πεκίνο, το που βρισκόταν ο Μα και με τι ασχολείται ήταν αντικείμενο συζήτησης. Κανείς δεν είχε ξεκάθαρη εικόνα και το μόνο που μπορούσε να γίνει είναι εικασίες που τροφοδοτούνταν από μερικές ανώνυμες πηγές σχετικά με κάποιες ιδιωτικές εμφανίσεις σε εστιατόρια και κλειστές λέσχες.

Ο καθηγητής που ήθελε να μπει στην τεχνολογία

Είναι εύκολο να καταλάβει κανείς γιατί ο Μα είναι τόσο δημοφιλής στην Κίνα αλλά και στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Είναι μια κλασική ιστορία ενός απλού ανθρώπου που απέκτησε πλούτο. Μια ιστορία σαν σενάριο ταινίας που έχει μεγάλη απήχηση στις μάζες.

Ο Μα, ή Μα Γιουν όπως είναι το πλήρες επίθετό του, γεννήθηκε στο Χανγκζού της Κίνας από φτωχή οικογένεια. Δεν είχε εξαιρετικές επιδόσεις στο σχολείο, ενώ απέτυχε δυο φορές στις εισαγωγικές εξετάσεις για το κολέγιο. Τελικά, με την τρίτη προσπάθεια, κατάφερε να εισαχθεί στο Ινστιτούτο Δασκάλων της Χανγκζού.

Μετά την αποφοίτησή του από το κολέγιο το 1988 έκανε αιτήσεις εργασίας σε πολλές εταιρείες αλλά εισέπραξε αρνητικές απαντήσεις, πριν τελικά προσληφθεί ως καθηγητής Αγγλικών. Ο Μα έχει δηλώσει ότι αγαπούσε τη δουλειά του, αλλά έβγαλε ελάχιστα χρήματα από αυτή. Επίσης έχει αναφερθεί στις αποτυχίες που αντιμετώπισε στην καριέρα του.

«Ως νέος δεν πίστευα ποτέ ότι θα φτάσω εδώ που είμαι τώρα. Ακόμα δυσκολεύομαι να το πιστέψω», δήλωσε ο Μα στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός της Ελβετίας το 2018. «Όταν κοιτάζω πίσω, κάθε πρόβλημα που αντιμετώπισα όταν ήμουν παιδί με βοήθησε», πρόσθεσε.

Ξεκίνησε τη δική του επιχείρηση υπηρεσιών μετάφρασης το 1994 και, μετά από ένα επαγγελματικό ταξίδι στις ΗΠΑ το 1995, ξεκίνησε μια ψηφιακή επιχείρηση στις πρώτες μέρες του ίντερνετ.

Η πρώτη του επιχείρηση με την ονομασία «China Pages, δεν μπόρεσε να πετύχει αλλά μέσω αυτής γνώρισε 17 άτομα με τα οποία ίδρυσε την Alibaba το 1999. Η νέα αυτή επιχείρηση επέτρεπε στους εξαγωγείς να καταχωρούν τα προϊόντα τους απευθείας στην πλατφόρμα, βάζοντας ουσιαστικά την Κίνα στην εποχή του ηλεκτρονικού εμπορίου.

Παρά το γεγονός ότι ο Μα είναι χωρίς αμφιβολία ο πιο επιτυχημένος επιχειρηματίας του χώρου, ξεκίνησε την Alibaba χωρίς γνώσεις marketing ή υπολογιστών. Η εμπειρία του ως δάσκαλος του έμαθε να συσπειρώνει τον κόσμο, να εντοπίζει και να αναδεικνύει ταλέντα, αναθέτει δουλειές, και να χαράζει την κατεύθυνση της Alibaba, δήλωσε στο Νταβός το 2018.

«Ήταν περισσότερο δάσκαλος παρά μάνατζερ», δήλωσε ο Μπράιαν Γονγκ, 52ος υπάλληλος της Alibaba μιλώντας στο Business Insider για τον τρόπο διοίκησης του Μα. Ο Γονγκ πέρασε σχεδόν δυο δεκαετίες στην Alibaba κατά τη διάρκεια των τριών διαφορετικών θητειών του, από το 1999 έως το 2020. Η πιο πρόσφατη θέση του ήταν αντιπρόεδρος του ομίλου της εταιρείας, ενώ παραμένει σύμβουλος σε μια μονάδα της Alibaba που επικεντρώνεται στην εκπαίδευση και την κατάρτιση.

Ο Μα «μεγάλωνε» και έπρεπε να εξαφανιστεί

Η παρουσία του Μα έπαιξε σημαντικό ρόλο προκειμένου να εμπνεύσει τους ανθρώπους που θα του παρείχαν την απαραίτητη στήριξη. Ο Μα ίδρυσε την Alibaba τον Ιούνιο του 1999 και Οκτώβριο κατάφερε να αντλήσει 5 εκατομμύρια δολάρια από την Goldman Sachs και άλλα 20 εκατομμύρια από την SoftBank της Κίνας.

Η Alibaba έγινε γνωστή για την κουλτούρα της σκληρής εργασίας, αλλά ο Μα ήθελε να διατηρήσει την αίσθηση της διασκέδασης. Στις αρχές της δεκαετίας του 2000, κατά τη δημιουργία της πλατφόρμας αγορών Taobao, ανάγκαζε την ομάδα του να κάνει κάποιες ασκήσεις γυμναστικής για να ενισχύσει την ενέργειά τους.

Η Alibaba γνώρισε μεγάλη άνθηση στη δεκαετία του 2000 στην Κίνα. Στα μέσα της δεκαετίας του 2010, ο Ma άρχισε να ονειρεύεται την επέκταση και πέρα από την Κίνα. Το 2014, η Alibaba άρχισε να διαπραγματεύεται στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης, καθιστώντας τον Μα τον πλουσιότερο άνθρωπο στην Ασία μέχρι το τέλος εκείνης της χρονιάς με μια περιουσία που υπολογίζεται στα 25 δισεκατομμύρια δολάρια.

«Αυτό που σκέφτομαι είναι πώς μπορούμε να κάνουμε την Alibaba μια πλατφόρμα για τις παγκόσμιες μικρές επιχειρήσεις», δήλωσε ο Μα στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός το 2015.

Ο ίδιος ο Μα συναναστρεφόταν με τα μεγαλύτερα ονόματα των επιχειρήσεων, της τεχνολογίας και της πολιτικής παγκοσμίως - από τον Μπιλ Γκέιτς και τον CEO της Softbank Μασαγιόσι Σον, μέχρι τον τότε εκλεγμένο πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ.

Όλα τα παραπάνω έμοιαζαν ονειρικά για τον ίδιο το Μα αλλά τελικά του δημιούργησαν ένα μεγάλο πρόβλημα. Σύμφωνα με όσα ανέφεραν οι Financial Times τον Απρίλιο του 2021, ο Μα είχε ξεπεράσει τους πολιτικούς του προϊστάμενους στο Πεκίνο. Η άνοδος της δημοτικότητας και ορισμένα από τα λεγόμενά του δεν άρεσαν καθόλου στην Κινεζική κυβέρνηση.

Στις αρχές του Οκτωβρίου του 2020 ήρθε η οριστική ρήξη με αφορμή κάποιες δηλώσεις του Μα που υποστήριξε ότι οι κινεζικές ρυθμιστικές αρχές καταστέλλουν την καινοτομία στη χώρα. Μετά από αυτό ακολούθησε η περίοδος της «εξαφάνισης».

Η επιστροφή του Μα

Ο Μα είχε ήδη αποσυρθεί από την Alibaba περίπου ένα χρόνο πριν την εξαφάνισή του. Παρόλο που κρατούσε χαμηλό προφίλ, όπως φαίνεται ήταν απασχολημένος. Τα τελευταία δυο χρόνια είχε εμφανιστεί σε διάφορα ινστιτούτα σε όλο τον κόσμο που ειδικεύονταν στη γεωργία υψηλής τεχνολογίας.

Τον Οκτώβριο του 2021, ο Μα βρισκόταν στην Ισπανία και μάθαινε περισσότερα για τη γεωργία και την τεχνολογία που σχετίζεται με περιβαλλοντικά ζητήματα. Είχε επίσης ταξιδέψει στην Ολλανδία, την Ιαπωνία και την Ταϊλάνδη για να μελετήσει τον κλάδο της αγροτεχνολογίας.

Τον Μάιο του 2021, το κολέγιο του Τόκιο ανακοίνωσε ότι ο Μα θα αναλάβει θέση διδασκαλίας, ενώ παράλληλα θα ερευνά τη βιώσιμη γεωργία και την παραγωγή τροφίμων.

Το επιχειρηματικό δαιμόνιο δεν έφυγε ποτέ από τον Μα ο οποίος ίδρυσε μια νέα εταιρεία με την επωνυμία «Hangzhou Ma's Kitchen Food». Αυτή ασχολείται με την πώληση προσυσκευασμέων τροφίμων και την επεξεργασία και λιανική πώληση γεωργικών προϊόντων. Ο ίδιος ο Μα δεν έχει κάνει κάποια δήλωση για τις κινήσεις του στον χώρα της γεωργίας.

Ο Γονγκ, δήλωσε στο Business Insider ότι ο Μα ήταν πάντα γοητευμένος με την ιδέα να βοηθήσει η ψηφιακή οικονομία τις αγροτικές επιχειρήσεις να εκμεταλλευτούν τις ευκαιρίες ανάπτυξης. Ο ίδιος ο Μα είχε φέρεται να είχε δηλώσει ότι «οι αγροτικές περιοχές χρειάζονται την τεχνολογία».

Με πληροφορίες από το Business Insider