Τι είναι ο «φόρος των εργένηδων» -Ένα παγκόσμιο φαινόμενο, γιατί το να ζεις μόνος κοστίζει περισσότερο

Έχετε ακούσει για τον «φόρο των εργένηδων»; Το να ζει κανείς μόνος μπορεί να συνοδεύεται από ένα κρυφό οικονομικό βάρος που ίσως να μην έχετε σκεφτεί.

Προφανώς, δεν πρόκειται για κάποιον επίσημο φόρο που καταβάλλεται σε κάποιον συγκεκριμένο φορέα. Ο όρος αναφέρεται απλώς στο υψηλότερο κόστος που αντιμετωπίζουν τα άτομα που ζουν μόνα τους σε σύγκριση με τα ζευγάρια ή τις οικογένειες.

Όπως αναφέρουν σε άρθρο του στον ιστότοπο theconversation.com η ερευνήτρια, Αλίσια Μπαμπ και η λέκτορας, Σάρα Σίνκλερ του πανεπιστημίου RMIT της Μελβούρνης πρόκειται για μια παγκόσμια τάση, καθώς η εργένικη ζωή αυξάνεται στην Ευρώπη, τη Βόρεια Αμερική και την Ασία.

Γιατί το να είσαι single κοστίζει περισσότερο;

Ένας από τους μεγαλύτερους παράγοντες του «φόρου των εργένηδων» είναι η αδυναμία διαμοιρασμού των καθημερινών εξόδων. Για παράδειγμα, ένα άτομο που νοικιάζει ένα διαμέρισμα ενός υπνοδωματίου πρέπει να καλύψει ολόκληρο το ενοίκιο, ενώ ένα ζευγάρι μπορεί να το μοιραστεί.

Διαβάστε επίσης: Το κόστος ζωής στην Αθήνα: Συγκρίνετε τιμές αγαθών και υπηρεσιών σε… 11.949 πόλεις -Το παράδειγμα με το Βερολίνο

Τα σταθερά κόστη ενός σπιτιού, όπως οι λογαριασμοί ηλεκτρικού ρεύματος, νερού και ίντερνετ, συνήθως δεν αυξάνονται πολύ όταν προστεθεί ένα ή δύο άτομα ακόμα. Όταν ζεις μόνος, όμως, αναγκάζεσαι να τα καλύψεις εξολοκλήρου.

Όλα αυτά είναι παραδείγματα του πώς τα ζευγάρια επωφελούνται από τις «οικονομίες κλίμακας» -το πλεονέκτημα κόστους που προκύπτει από την κοινή χρήση σταθερών ή ημι-σταθερών εξόδων- απλά και μόνο επειδή συγκατοικούν.

Όπως αναφέρεται στο άρθρο, οι εργένηδες ξοδεύουν κατά μέσο όρο 3% περισσότερο ανά άτομο σε αγαθά και υπηρεσίες σε σύγκριση με τα ζευγάρια, σύμφωνα με πρόσφατα δεδομένα της Αυστραλιανής Στατιστικής Υπηρεσίας (ABS).

Σε σύγκριση με τα ζευγάρια που έχουν παιδιά, η μονογονεϊκές οικογένειες ξοδεύουν περίπου 19% περισσότερο ανά άτομο. Παρόλο που υπάρχουν κρατικές ενισχύσεις, όπως η επιδότηση για τη φροντίδα παιδιών, πολλοί γονείς που ζουν μόνοι με τα παιδιά τους τις βρίσκουν ανεπαρκείς, ειδικά αν εργάζονται ακανόνιστες ώρες.

Πέρα από τα βασικά

Ο «φόρος των εργένηδων» δεν περιορίζεται ωστόσο μόνο στις βασικές ανάγκες, αλλά επεκτείνεται και στο κόστος ταξιδιών, κοινωνικών δραστηριοτήτων και ψυχαγωγίας.

Για παράδειγμα, οι μοναχικοί ταξιδιώτες συχνά αντιμετωπίζουν το λεγόμενο «single supplement» – μια επιπλέον χρέωση για τη χρήση καταλύματος ή ταξιδιωτικής υπηρεσίας που έχει σχεδιαστεί για δύο άτομα.

Επιπλέον, υπηρεσίες streaming όπως το Netflix και το Spotify προσφέρουν οικογενειακά πακέτα σε ελαφρώς υψηλότερες τιμές από τα ατομικά, καθιστώντας τα πιο οικονομικά για μεγαλύτερα νοικοκυριά.

Ένα παγκόσμιο φαινόμενο

Αναφορές από όλο τον κόσμο δείχνουν μια παρόμοια εικόνα.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, έρευνα της εταιρείας ακινήτων Zillow διαπίστωσε ότι οι εργένηδες πληρώνουν κατά μέσο όρο 7.000 δολάρια ΗΠΑ περισσότερα ετησίως για στέγαση σε σύγκριση με όσους μοιράζονται ένα διαμέρισμα δύο υπνοδωματίων.

Στην Ευρώπη, το υψηλό κόστος διαβίωσης και η περιορισμένη κρατική υποστήριξη θέτουν τα άτομα που ζουν μόνα σε μειονεκτική θέση. Παρόμοια κατάσταση επικρατεί και στον Καναδά, όπου οι εργένηδες δυσκολεύονται να ανταπεξέλθουν στην αύξηση των ενοικίων και των τιμών των τροφίμων.

Επιπλέον, τα φορολογικά συστήματα πολλών χωρών ενδέχεται να επιδεινώνουν το οικονομικό βάρος του να είναι κανείς εργένης, καθώς συχνά ευνοούν τα ζευγάρια και τις οικογένειες.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, για παράδειγμα, οι φορολογικές πολιτικές που έχουν σχεδιαστεί για την καταπολέμηση της φτώχειας συχνά αποκλείουν τους ενήλικες χωρίς παιδιά, οδηγώντας τους δυσανάλογα σε οικονομική δυσχέρεια.

Η Earned Income Tax Credit (EITC) (Πίστωση Φόρου για Εισοδήματα από Εργασία) μειώνει τις φορολογικές υποχρεώσεις, παρέχοντας επιστρεπτέες πιστώσεις σε εργαζόμενους με χαμηλό εισόδημα. Αν και έχει προσφέρει σημαντικά οφέλη σε οικογένειες, η υποστήριξη που παρέχει σε άτομα χωρίς παιδιά είναι ελάχιστη.

Η φορολογική πολιτική και οι εργένηδες

Όπως υποστηρίζει η οικονομολόγος Patricia Apps, οι φορολογικές και κοινωνικές πολιτικές συχνά αποτυγχάνουν να λάβουν υπόψη τις πολυπλοκότητες της κατανομής εισοδήματος στα νοικοκυριά.

Αυτά τα συστήματα ευνοούν τις παραδοσιακές οικογενειακές δομές, παρέχοντας οφέλη όπως εκπτώσεις φόρου για συζύγους ή φορολογικές ελαφρύνσεις για κοινό εισόδημα. Έτσι, τα άτομα που ζουν μόνα τους και οι μονογονεϊκές οικογένειες επωμίζονται ένα δυσανάλογο οικονομικό βάρος.

Ποιοι επηρεάζονται περισσότερο;

Ο «φόρος των εργένηδων» επηρεάζει δυσανάλογα τις γυναίκες, καθώς είναι πιο πιθανό να ζουν μόνες σε σύγκριση με τους άνδρες. Αυτό επιτείνει υπάρχουσες οικονομικές πιέσεις, όπως το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των φύλων, οι διακοπές στην καριέρα λόγω οικογενειακών υποχρεώσεων, καθώς και οι κοινωνικές προσδοκίες που συχνά τις αφήνουν με χαμηλότερες αποταμιεύσεις για τη σύνταξη.

Επιπλέον, επιδεινώνει τις οικονομικές δυσκολίες των μονογονέων, ειδικά των ανύπαντρων μητέρων. Πολλές βασίζονται σε διατροφή τέκνων, η οποία συχνά είναι ασυνεπής ή ανεπαρκής, αφήνοντάς τις οικονομικά ευάλωτες.

Η εργασία με μερική απασχόληση ή σε περιστασιακές θέσεις εργασίας λόγω των ευθυνών φροντίδας παιδιών περιορίζει ακόμη περισσότερο το εισόδημά τους, καθιστώντας την οικονομική τους κατάσταση ακόμα πιο επισφαλή.

Οι προκλήσεις για τους εργένηδες άνδρες

Οι εργένηδες άνδρες αντιμετωπίζουν επίσης μοναδικές προκλήσεις, καθώς έχουν λιγότερη πρόσβαση σε επιδοτήσεις που στοχεύουν στις οικογένειες και λιγότερη εργασιακή ευελιξία. Επιπλέον, οι κοινωνικές προσδοκίες τους πιέζουν να ξοδεύουν περισσότερα σε ραντεβού και κοινωνικές δραστηριότητες.

Ανησυχητικά, οι άνδρες εκπροσωπούνται δυσανάλογα στον άστεγο πληθυσμό, αποτελώντας το 55,9% των αστέγων. Οι εργένηδες άνδρες διατρέχουν επίσης υψηλότερο κίνδυνο πρόωρου θανάτου σε σχέση με άλλες ομάδες του πληθυσμού, όπως αναφέρεται στο άρθρο του ιστοτόπου.

Αυξανόμενη αναγνώριση του προβλήματος

Παρόλο που ο «φόρος των εργένηδων» αναδεικνύει μεγάλες συστημικές ανισότητες, υπάρχουν ενδείξεις ότι το ζήτημα λαμβάνει περισσότερη προσοχή. Ορισμένες ομάδες υπεράσπισης πιέζουν για καλύτερη οικονομική προστασία και μεταρρυθμίσεις στη διατροφή τέκνων για τις ανύπαντρες μητέρες.

Παράλληλα, οι προσπάθειες για την αντιμετώπιση της αστεγίας κερδίζουν έδαφος, με αυξημένη υποστήριξη και υπηρεσίες για εργένηδες άνδρες που αντιμετωπίζουν προβλήματα στέγασης.

Υπάρχει επίσης η δυνατότητα ανασχεδιασμού των φορολογικών συστημάτων ώστε να μειωθούν αυτές οι ανισότητες. Ένα σύστημα που θα αντιμετώπιζε τα άτομα ως ξεχωριστές οικονομικές μονάδες, αντί να βασίζει τα φορολογικά οφέλη στις οικογενειακές δομές, θα μπορούσε να μετριάσει τον «φόρο των εργένηδων» και να δημιουργήσει ένα δικαιότερο οικονομικό σύστημα για όλους.