Από τον Τραμπ έως τον Πούτιν: Οι προκλήσεις που θα πρέπει να αντιμετωπίσει ο νέος Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ
Ο απερχόμενος Γ.Γ. του ΝΑΤΟ, Στόλτεμπεργκ κατάφερε να αποφύγει κάποια μεγάλη κρίση στους κόλπους της Συμμαχίας τα προηγούμενα χρόνια.
Ο απερχόμενος πρωθυπουργός της Ολλανδίας, Μαρκ Ρούτε, που εξασφάλισε την περασμένη εβδομάδα την εκλογή του στη θέση του Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ μετά την αποχώρηση του Γενς Στόλτενμπεργκ τον επόμενο Οκτώβριο, θα αναλάβει την αμυντική συμμαχία σε μία δύσκολη στιγμή.
Με τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία να συνεχίζεται για τρίτο χρόνο, τις Ηνωμένες Πολιτείες να ετοιμάζονται για πολύ κρίσιμες εκλογές και την επιρροή της Κίνας να αυξάνεται, το ΝΑΤΟ βρίσκεται αντιμέτωπο με σημαντικές προκλήσεις.
Τραμπ 2.0
Πάνω από τη συμμαχία των 32 χωρών βρίσκεται το φάντασμα της πιθανής επιστροφής του Ντόναλντ Τραμπ στο Λευκό Οίκο μετά τις εκλογές του Νοεμβρίου. Ο «αλλοπρόσαλλος» πρώην σταρ των ριάλιτι είχε απειλήσεις με απόσυρση των ΗΠΑ από το ΝΑΤΟ κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας – και πρόσφατα απείλησε να μην προστατεύσει συμμάχους που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις αμυντικών δαπανών.
Ο απερχόμενος Γ.Γ. του ΝΑΤΟ, Στόλτεμπεργκ κατάφερε να αποφύγει κάποια μεγάλη κρίση στους κόλπους της Συμμαχίας τα προηγούμενα χρόνια. Αν επανεκλεγεί ο Τραμπ, ο Ρούτε θα χρειαστεί όλες τις διπλωματικές ικανότητες που αποκόμισε στα 14 χρόνια της πρωθυπουργίας του στην Ολλανδία για να αποφύγει κάποια αποδυνάμωση του ρόλου της Ουάσιγκτον.
Να συνεχιστεί η βοήθεια στην Ουκρανία
Και παρότι η απειλή Τραμπ μπορεί να αποδειχτεί περαστική, η κατάσταση στην Ουκρανία είναι μία πραγματικότητα. Οι χώρες του ΝΑΤΟ –με επικεφαλής τις ΗΠΑ– έχουν παράσχει το 99% της στρατιωτικής βοήθειας στην Ουκρανία από τη ρωσική εισβολή του 2022, με αποτέλεσμα το Κίεβο να έχει αποκρούσει αμέτρητες επιθέσεις.
Και καθώς ο πόλεμος συνεχίζεται και δεν αποκλείεται να συνεχιστεί για τέταρτη χρονιά, ο ρόλος του Ρούτε θα είναι καθοριστικός για να συνεχιστεί και η στήριξη στο Κίεβο. Ταυτόχρονα, η Ουκρανία πιέζει να γίνει μέλος του ΝΑΤΟ, κάτι που οι ΗΠΑ και η Γερμανία έχουν μπλοκάρει όσο διαρκεί ο πόλεμος.
Βέβαια, ακόμα πιο σοβαρός είναι ο γενικότερος κίνδυνος από τη Ρωσία ανεξαρτήτως του πώς θα εξελιχθεί ο πόλεμος στην Ουκρανία. Πέρυσι, οι χώρες της Συμμαχίας υπέγραψαν τα πιο συγκεκριμένα κοινά αμυντικά μέτρα, καθώς φοβούνται ότι η απειλή από τη Ρωσία μπορεί να διαρκέσει για δεκαετίες.
Ένας από τους βασικούς στόχους του Ρούτε θα είναι να διασφαλίσει ότι το ΝΑΤΟ είναι έτοιμο να αντιμετωπίσει τις εντάσεις χωρίς να κλιμακωθούν σε πυρηνικό πόλεμο με τη Ρωσία. Κάποιοι εκτιμούν ότι η Μόσχα ετοιμάζεται για ευθεία αντιπαράθεση με το ΝΑΤΟ μέσα στη δεκαετία που διανύουμε. Πράγμα που σημαίνει ότι θα πρέπει να ενισχυθούν οι αεράμυνες, οι βαλλιστικοί πύραυλοι και, γενικότερα, τα πυρομαχικά που έχουν στη διάθεσή τους οι χώρες της Δύσης.
Χρειάζονται πολλά χρήματα
Όλα αυτά χρειάζονται χρήματα και, μάλιστα, πολλά. Μία δεκαετία αφότου το ΝΑΤΟ έθεσε ως στόχο το 2% για τις αμυντικές δαπάνες της κάθε χώρας, μόνο οι 23 μπορούν να περάσουν αυτό το όριο φέτος.
Το νέο αφεντικό του ΝΑΤΟ θα πρέπει να μαζέψει τις καθυστερήσεις, να πετύχει τον στόχο και να βεβαιωθεί ότι οι άλλοι δεν θα υποχωρήσουν στις δεσμεύσεις τους. Και ήδη υπάρχουν εκκλήσεις στη Συμμαχία να πάει ένα βήμα παραπέρα και να αυξήσει σημαντικά τις δαπάνες για εξοπλισμό.
Η κινεζική απειλή
Επιπλέον, την προσοχή του ΝΑΤΟ τραβάει όλο και συχνότερα ένας ακόμα πιθανός αντίπαλος: η Κίνα. Και παρά το γεγονός ότι το ΝΑΤΟ είναι ευρώ-ατλαντική συμμαχία, η Ουάσιγκτον πιέζει όλο και περισσότερο τους συμμάχους της να δώσουν σημασία στους κινδύνους από το Πεκίνο.
Σε αυτό πρέπει να προστεθεί η αυξανόμενη συνεργασία του Πεκίνου με τη Ρωσία, κάτι που δημιουργεί μεγαλύτερους φόβους μεταξύ των ευρωπαίων συμμάχων, αλλά και άλλων φιλικών χωρών, όπως η Ιαπωνία, η Νότια Κορέα και η Αυστραλία.
Υπάρχουν, όμως, και κάποιοι σύμμαχοι, όπως το Παρίσι που είναι επιφυλακτικοί με το να αλλάξει η προσοχή του ΝΑΤΟ από την Ευρώπη σε άλλη περιοχή.