Η έλλειψη μεταλλικών στοιχείων θα εμποδίσει την «πράσινη μετάβαση»

Όσο δε αφορά το γραφίτη που χρησιμοποιείται για μπαταρίες, σχεδόν το 95% της αύξησης της προσφοράς θα προέλθει από την Κίνα.

Ο πλανήτης βρίσκεται αντιμέτωπος με μία έλλειψη μεταλλικών στοιχείων που είναι απαραίτητα για την κατασκευή ηλεκτρικών οχημάτων, ανεμογεννητριών, φωτοβολταϊκών και άλλων τεχνολογιών καθαρής ενέργειας, που είναι ουσιώδη για τον τερματισμό της εξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα.

Στο συμπέρασμα αυτό κατέληξε η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας, που εδρεύει στο Παρίσι, σε έρευνα που δημοσιεύτηκε την προηγούμενη Παρασκευή.

Από αυτή προκύπτει ότι η σημαντική πτώση στις τιμές λιθίου, κοβαλτίου, νικελίου και γραφίτη πέρυσι μπορεί να ήταν «θετική για τους καταναλωτές», όμως αποθάρρυνε τις επενδύσεις για την εξόρυξη των εν λόγω μεταλλικών στοιχείων.

Η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας, στην έκθεσή της, εκτιμά ότι η παγκόσμια αγορά θα καταφέρει να παράξει μόλις το 70% της παγκόσμιας ζήτησης σε χαλκό και το 50% του λιθίου έως το 2035.

Όπως τονίζει, οι επενδύσεις σε κρίσιμης σημασίας μεταλλικά στοιχεία αυξήθηκαν πέρυσι κατά 10%, ένα ποσοστό που είναι μεν ικανοποιητικό, αλλά «με χαμηλότερο ρυθμό σε σχέση με το 2022».

Η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας εκτιμά θα χρειαστεί να πέσουν 800 δισεκατομμύρια δολάρια σε έργα εξόρυξης από σήμερα έως το 2040 ώστε να διατηρηθεί η ελπίδα για αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας κατά 1,5 βαθμό Κελσίου σε σχέση με τα επίπεδα προ της βιομηχανικής επανάστασης.

Οι τιμές κάποιων κρίσιμων μεταλλικών στοιχείων έχουν επιστρέψει στα επίπεδα προ της πανδημίας, ωστόσο σημαντική πτώση καταγράφουν αυτά που απαιτούνται για να φτιαχτούν μπαταρίες.

Η πτώση των τιμών οφείλεται στη «σημαντική αύξηση» της προσφοράς που ξεπέρασε την αύξηση της ζήτησης κατά τα προηγούμενα δύο χρόνια. Ωστόσο, η Υπηρεσία αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο να αλλάξει η τάση το επόμενο διάστημα. Για παράδειγμα, η ζήτηση για γραφίτη αναμένεται να τετραπλασιαστεί έως το 2040 σε σχέση με τα τωρινά επίπεδα, αν οι χώρες αποφασίσουν να αναλάβουν πραγματική δράση.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η τιμή του λιθίου διολίσθησε το 2023 κατά 75%, ενώ οι τιμές του κοβαλτίου, του νικελίου και του γραφίτη υποχώρησαν μεταξύ 30% και 45%, με αποτέλεσμα να ρίξουν και τις τιμές των μπαταριών κατά 14%.

Ένα σημαντικό θέμα όσον αφορά τα μεταλλικά στοιχεία είναι η συγκέντρωσή τους σε πολύ μικρό αριθμό χωρών, κάτι που θα μπορούσε να οδηγήσει σε ελλείψεις.

Σύμφωνα με την Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας, έως το 2030, το 75% της αύξησης της προσφοράς λιθίου, νικελίου, κοβαλτίου και σπάνιων γαιών θα προέρχονται από ελάχιστες χώρες – μόλις πέντε. Όσο δε αφορά το γραφίτη που χρησιμοποιείται για μπαταρίες, σχεδόν το 95% της αύξησης της προσφοράς θα προέλθει από την Κίνα.