Βαλτιμόρη: Απειλείται το παγκόσμιο εμπόριο από το ατύχημα;

Ο πρόεδρος Μπάιντεν δήλωσε πως το λιμάνι της Βαλτιμόρης είναι από τα σημαντικότερα των ΗΠΑ

Κατά τις πρώτες πρωινές ώρες της 26ης Μαρτίου το πλοίο Dali, φορτωμένο με 5.000 εμπορευματοκιβώτια, προκάλεσε την κατάρρευση γέφυρας στη Βαλτιμόρη των ΗΠΑ, ενώ κατέπλεε προς το Κολόμπο. Μετά από λίγες ώρες επιβεβαιώθηκαν και τα τραγικά νέα πως έξι άνθρωποι, αρχικά αγνοούμενοι, έχασαν τη ζωή τους.

Το λιμάνι στη μητρόπολη της αμερικανικής ανατολικής ακτής έκλεισε, με αποτέλεσμα να καταστεί αδύνατος ο απόπλους 40 περίπου πλοίων, ενώ μέχρι νεωτέρας δεν μπορούν ούτε να καταπλεύσουν άλλα πλοία προς τη Βαλτιμόρη.

Μετά το δυστύχημα οι μετοχές της εταιρείας Maersk στην Κοπεγχάγη υποχώρησαν κατά 2,6%. Ένας αναλυτής της εταιρείας χρηματοοικονομικών υπηρεσιών Nordnet δήλωσε πάντως στο Reuters πως «μακροπρόθεσμα το γεγονός δεν θα έχει κάποιον σημαντικό αντίκτυπο στη μετοχή – εκτός και αν προκύψουν δυσάρεστα πορίσματα, όπως ενδείξεις περί βαριάς αμέλειας πίσω από το ατύχημα». Σύμφωνα με το Bloomberg ψύχραιμος φαίνεται να είναι και ο Γκρέγκορι Ντάκο, επικεφαλής οικονομολόγος της συμβουλευτικής εταιρείας ΕΥ: «Εκτιμώ πως η μακροοικονομική επίδραση θα είναι περιορισμένη».

Ποιος θα πληρώσει την ανοικοδόμηση της γέφυρας;

Ο Αμερικανός υπουργός Μεταφορών Πιτ Μπούτιτζετζ αναφέρθηκε στις οικονομικές επιπτώσεις της κατάρρευσης της γέφυρας, τονίζοντας πως θα πρέπει να ληφθούν μέτρα για την αντιμετώπιση τυχόν προβλημάτων στην αλυσίδα εφοδιασμού, τα οποία «ξέρουμε πως θα προκύψουν». Και αυτά δεν θα αφορούν μονάχα την πόλη και την ευρύτερη περιοχή, αλλά «το σύνολο της αμερικανικής οικονομίας».

Ο πρόεδρος Μπάιντεν δήλωσε πως το λιμάνι της Βαλτιμόρης είναι από τα σημαντικότερα των ΗΠΑ – ιδίως για τις εισαγωγές και εξαγωγές αυτοκινήτων και μικρών φορτηγών οχημάτων. Στο λιμάνι αυτό μεταφέρονται κάθε χρόνο 850.000 οχήματα, μία δραστηριότητα από την οποία εξαρτώνται περίπου 15.000 θέσεις εργασίας. Επιπλέον, η κατεστραμμένη γέφυρα Francis Scott Key αποτελεί μία σημαντική οδική αρτηρία της ανατολικής ακτής των ΗΠΑ, την οποία διέσχιζαν περίπου 30.000 οχήματα την ημέρα.

Ο Μπούτιτζετζ χαρακτήρισε τη γέφυρα ως τον «καθεδρικό ναό της αμερικανικής υποδομής» - και η ανοικοδόμησή της θα διαρκέσει αρκετό καιρό: «Το έργο δεν θα προχωρήσει γρήγορα, ούτε θα είναι φθηνό, όμως θα τη χτίσουμε και πάλι μαζί». Ο πρόεδρος Μπάιντεν υποσχέθηκε δε πως το κράτος θα στηρίξει οικονομικά την ανοικοδόμηση: «Σκοπεύω το συνολικό κόστος του έργου να το αναλάβει η ομοσπονδιακή κυβέρνηση», δήλωσε στην Ουάσινγκτον. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις η ανοικοδόμηση πρόκειται να διαρκέσει το λιγότερο δύο χρόνια, με το κόστος να ανέρχεται μεταξύ 500 εκατομμυρίων και 1,2 δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Μνήμες… πανδημίας

Οι επιχειρήσεις της ευρωπαϊκής αυτοκινητοβιομηχανίας, μεταξύ αυτών και οι Mercedes, Volkswagen και BMW, διατηρούν εκτεταμένες υποδομές στην περιοχή

της Βαλτιμόρης για τη ναυτιλιακή μεταφορά οχημάτων. Λόγω αυτού «ενδέχεται να επηρεαστεί αρνητικά το εμπόριο με τη Γερμανία, διότι το λιμάνι της Βαλτιμόρης ήταν κομβικό για την εκφόρτωση των οχημάτων», όπως εξηγεί στο Reuters ο Βίνσεντ Στάμερ, ειδικός σε θέματα εμπορίου στην Commerzbank.

Η Ford και η General Motors αντέδρασαν άμεσα και αναζητούν ήδη εναλλακτικές για το λιμάνι της Βαλτιμόρης. Αυτό επιβεβαιώνει εξάλλου και ο Ράιαν Πίτερσον, ιδρυτής και πρόεδρος της Flexport, μίας εταιρείας με έδρα στο Σαν Φρανσίσκο που δραστηριοποιείται στις ψηφιακές εμπορευματικές μεταφορές: «Οι εταιρείες έχουν ήδη αρχίσει να μεταφέρουν τις παραγωγικές υποδομές τους από την ανατολική στη δυτική ακτή». Και εάν αυξηθεί έτσι η κίνηση στις ακτές του Ειρηνικού, για όσο μένει κλειστεί η Βαλτιμόρη, θα προκαλούταν «κυκλοφοριακή συμφόρηση και καθυστερήσεις». Ο Πίτερσον σχολιάζει στο Bloomberg πως όλο αυτό είναι σαν déjà vu με μνήμες… πανδημίας για τις εταιρείες και τους καταναλωτές. Η ξαφνική αύξηση της κίνησης σε ένα λιμάνι κατά 10-20% είναι αρκετή για να προκαλέσει παντός είδους καθυστερήσεις.

Υπάρχουν τέτοιοι κίνδυνοι και για τα γερμανικά λιμάνια;

Θα μπορούσε να συμβεί ένα τέτοιο δυστύχημα και στη Γερμανία; Κατά τον Ουλφ Κάσπερα από την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Διερεύνησης Ναυτικών Ατυχημάτων του γερμανικού Υπουργείου Μεταφορών, δεν φαίνεται να υπάρχει τέτοιος κίνδυνος επί του παρόντος. Ωστόσο «το ποια συγκεκριμένα μέτρα ασφαλείας θα ληφθούν, εξαρτάται από τους εκάστοτε φορείς εκμετάλλευσης των λιμένων», λέει ο Κάσπερα στην DW. Στο Αμβούργο, για παράδειγμα, είναι υποχρεωτικό σε μεγάλο μέρος του λιμανιού να ρυμουλκούνται τα μεγάλα πλοία και να διευκολύνονται οι ελιγμοί στον λιμένα. Η χρήση ρυμουλκών πλοίων θα μπορούσε «να αποτρέψει τέτοιου είδους ατυχήματα».

Με τη συνδυαστική εφαρμογή διαφόρων μέτρων θα μπορούσε να επιτευχθεί η μέγιστη δυνατή ασφάλεια, όπως υποστηρίζει από την πλευρά του ο Γιόζεφ Χέγκερ, καθηγητής πανεπιστημίου και ειδικός στην κατασκευή γεφυρών. «Τα στηρίγματα μίας γέφυρας πρέπει να είναι αρκετά ανθεκτικά, ώστε να μην καταρρέουν έπειτα από μία ελαφριά πρόσκρουση», υπογραμμίζει ο Χέγκερ στο Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων (dpa).

Διαφορετική η κατασκευή στις γερμανικές γέφυρες

Το Ομοσπονδιακό Ίδρυμα Πλωτών Κατασκευών έχει θέσει ένα αυστηρό πλαίσιο κανόνων αναφορικά με το πόσο ανθεκτικά πρέπει να είναι τα στηρίγματα μίας γέφυρας – αναλόγως με τη θαλάσσια οδό στην οποία βρίσκονται και το μέγεθος των διερχόμενων πλοίων. Επιπλέον υπάρχουν στις θαλάσσιες οδούς συχνά και μπάρες προς αποτροπή των προσκρούσεων. «Στις γέφυρες του Ρήνου τα μεγάλα στηρίγματα και οι πυλώνες βρίσκονται συχνά στις άκρες του ποταμού, ώστε το άνοιγμα του ποταμού απ’ όπου καταπλέουν τα πλοία να είναι εντελώς ελεύθερο. Όταν υπάρχει ένα πυλώνας στη μέση του ποταμού, τότε είναι σχετικά ογκώδης και σφηνοειδής, προκειμένου να απωθήσει ένα πλοίο που κινείται καταπάνω του», εξηγεί ο Χέγκερ.

Η πρακτική του να τοποθετούνται τα στηρίγματα των γεφυρών στις άκρες του ποταμού ή και εκτός της θαλάσσιας οδού παρατηρείται και σε άλλα μέρη της Γερμανίας, όπως στις γέφυρες του Καναλιού του Κιέλου, που συνδέει τη Βόρεια Θάλασσα με τη Βαλτική, ή στην εντυπωσιακή Köhlbrandbrücke του Αμβούργου, από την οποία περνούν τα πλοία που κατευθύνονται στον τερματικό σταθμό εμπορευματοκιβωτίων Altenwerder.

Η Autobahn GmbH des Bundes, υπεύθυνη για τη διαχείριση των γερμανικών αυτοκινητοδρόμων, επιβεβαιώνει τη συγκεκριμένη στρατηγική. Όπως ανέφερε ένας εκπρόσωπος της εταιρείας στο dpa, «για όλες τις γέφυρες των αυτοκινητοδρόμων που βρίσκονται πάνω από πλωτές οδούς υπάρχει ένα πολύ, πολύ υψηλό επίπεδο ασφαλείας». Εδώ και δεκαετίες προσέχεται ιδιαιτέρως το να μην τοποθετούνται τα στηρίγματα των γεφυρών εντός της θαλάσσιας οδού, αλλά και το να μπορούν τα πλοία σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης να προσκρούσουν στο έδαφος, παρά πάνω σε κάποιον πυλώνα γέφυρας.

Πηγή: Deutsche Welle / Ντιρκ Κάουφμαν / Επιμέλεια: Γιώργος Πασσάς