Bloomberg: Η Ελλάδα αυξάνει τα όρια στη Golden Visa για να ανακόψει τη στεγαστική κρίση

Για τη στεγαστική κρίση και την κρίση στην αγορά ακινήτων στην Ελλάδα αναφέρεται σε δημοσίευμά του το διεθνές ειδησεογραφικό πρακτορείο Bloomberg, στον απόηχο των χθεσινών ανακοινώσεων του οικονομικού επιτελείου αναφορικά με τις αλλαγές στους κανονισμούς που αφορούν τη Golden Visa.

Ακολουθεί το πλήρες δημοσίευμα του Bloomberg:

Κατά τη διάρκεια των Χριστουγέννων, η Αθηνά Δρακοπούλου έκλεισε το κατάστημα τέχνης και χειροτεχνίας που διατηρούσε επί 13 χρόνια στο Κουκάκι, μια αναβαθμισμένη συνοικία κοντά στην Ακρόπολη. Οι ιδιοκτήτες διπλασίασαν το ενοίκιο και η Δρακοπούλου δεν μπορούσε να ανταγωνιστεί τους επενδυτές που συσσωρεύονταν στα μοντέρνα καφέ και τα Airbnb.

Η κατάσταση αυτή θα ήταν αδιανόητη ακόμη και πριν από μια δεκαετία. Η ελληνική οικονομία έχει σημειώσει μια αξιοσημείωτη ανάκαμψη από το 2010, όταν ξεκίνησε η ελληνική κρίση χρέους. Πέρυσι, η οικονομική ανάπτυξη ξεπέρασε τις αντίστοιχες ευρωπαϊκές και η χώρα έλαβε την επενδυτική βαθμίδα από τους οίκους αξιολόγησης. Όμως η ανάκαμψη συνοδεύτηκε από μια κρίση στη στέγαση στις μεγαλύτερες πόλεις και σε δημοφιλείς νησιωτικούς προορισμούς, όπου τα ενοίκια αυξήθηκαν περισσότερο από 40% το διάστημα μεταξύ 2018 και 2022. Μόνο πέρυσι, στην Αθήνα, τα ενοίκια σημείωσαν άλμα 23%.

Με την εύρεση οικονομικά προσιτής κατοικίας να γίνεται όλο και πιο δύσκολη, η κυβέρνηση διερευνά κάθε εναλλακτική προκειμένου να απορροφήσει την πίεση στην αγορά. Ένας στόχος ήταν το πρόγραμμα της «Golden Visa» της Ελλάδας, το οποίο από το 2014 προσφέρει διαμονή σε αλλοδαπούς που επενδύουν τουλάχιστον 250.000 ευρώ σε ακίνητα στη χώρα -μια ευκαιρία σε σύγκριση με χώρες όπως η Ισπανία και η Ολλανδία, όπου παρόμοια προγράμματα κοστίζουν πολύ περισσότερο.

Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια η ελληνική κυβέρνηση έχει επίσης ανεβάσει τον πήχη στο πρόγραμμα αυτό. Τον περασμένο Αύγουστο, αύξησε το ελάχιστο όριο επένδυσης για τη χορήγηση χρυσής βίζας σε 500.000 ευρώ σε δημοφιλείς περιοχές, όπως η Θεσσαλονίκη, κάποιες περιοχές της Αθήνας και τα νησιά Μύκονος και Σαντορίνη.

Νέα μέτρα

Τώρα, το έκανε ξανά. Σύμφωνα με τους νέους κανονισμούς που παρουσιάστηκαν χθες Πέμπτη, οι επενδυτές θα πρέπει πλέον να επενδύουν τουλάχιστον 800.000 ευρώ στις προαναφερθείσες περιοχές, καθώς και σε νησιά με πληθυσμό άνω των 3.100 κατοίκων, σύμφωνα με το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών της χώρας. Οι αλλαγές θα τεθούν σε ισχύ από τις 31 Μαρτίου, ενώ το όριο για τη golden visa θα αυξηθεί επίσης από 250.000 ευρώ σε 400.000 ευρώ για την υπόλοιπη χώρα. Σε κάθε περίπτωση, οι επενδυτές απαιτείται να αγοράσουν ακίνητο με επιφάνεια μεγαλύτερη των 120 τ. μέτρων, το οποίο δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για βραχυχρόνια μίσθωση.

Ενώ η κυβέρνηση θεωρεί ότι το σχέδιο θα αποθαρρύνει τους ξένους επενδυτές από το να αγοράζουν ακίνητα σε περιοχές με υψηλή ζήτηση, πολλοί υποστηρίζουν ότι οι αλλαγές αυτές δεν είναι αρκετές για να συγκρατήσουν το κόστος στη στέγαση.

«Το πρόγραμμα της golden visa δεν έχει απολύτως καμία σχέση με την άνοδο των τιμών», δήλωσε η Δρακοπούλου, κατηγορώντας για την τάση αυτή τις βραχυχρόνιες μισθώσεις και αυτό που η ίδια χαρακτηρίζει «ελληνική νοοτροπία». «Οι Έλληνες κυνηγούν το γρήγορο χρήμα, ό,τι μπορούν να αρπάξουν», σύμφωνα με την ίδια.

Ποιος είναι ο πραγματικός ένοχος

Ο πραγματικός ένοχος, σύμφωνα με πολλούς αναλυτές, είναι η έλλειψη προσφοράς. Η χρηματοπιστωτική κρίση σταμάτησε τις νέες κατασκευές για σχεδόν μια δεκαετία και ενώ ο πληθυσμός της Ελλάδας παρέμεινε λίγο πολύ σταθερός, ο αριθμός των διαθέσιμων κατοικιών συρρικνώθηκε. Ταυτόχρονα, πλατφόρμες όπως η Airbnb έχουν μετατρέψει τις μακροχρόνιες σε βραχυχρόνιες μισθώσεις και οι ιδιοκτήτες που είναι δυσαρεστημένοι με τα φορολογικά κίνητρα αφήνουν τα σπίτια ακατοίκητα αντί να τα διαθέσουν στην αγορά.

Σχεδόν 200.000 κατοικίες απαιτούνται για να καλυφθεί η ζήτηση σε όλη τη χώρα, σύμφωνα με την Τράπεζα Πειραιώς.

Ο Στράτος Παραδιάς, επικεφαλής της Ελληνικής Ομοσπονδίας Ακινήτων, μιας ένωσης ιδιωτών ιδιοκτητών ακινήτων, ανησυχεί ότι οι τιμές δεν θα υποχωρήσουν, εκτός εάν η κυβέρνηση δώσει κίνητρα στους ιδιοκτήτες ακινήτων να προσφέρουν μακροχρόνιες μισθώσεις. Ένας τρόπος για να γίνει αυτό, όπως προτείνει, είναι να απαλλαγούν οι ιδιοκτήτες με κενά ακίνητα από την καταβολή φόρου εισοδήματος για τα επόμενα τρία χρόνια, υπό την προϋπόθεση ότι θα νοικιάσουν τα ακίνητα. Αυτό θα μπορούσε επίσης να επεκταθεί και στις βραχυχρόνιες μισθώσεις, το ένα τρίτο των οποίων δεν είναι σήμερα κερδοφόρο και θα μπορούσε εύκολα να προσαρμοστεί στη μακροχρόνια μίσθωση, συμπληρώνει.

Αν και η κρίση των ακινήτων στη χώρα οφείλεται σε διαφορετικούς παράγοντες, η χρυσή βίζα αποτελεί «σταγόνα στον ωκεανό σε σύγκριση με την αυξημένη ζήτηση», σύμφωνα με τον Ηλία Λεκκό, επικεφαλής οικονομολόγο της Διεύθυνσης Οικονομικών Ερευνών και Επενδυτικής Στρατηγικής της Τράπεζας Πειραιώς. Περίπου 18.000 άτομα έχουν συμμετάσχει στο πρόγραμμα από την έναρξή του και μόνο ένας μικρός αριθμός σπιτιών έχει αποσυρθεί από την αγορά. «Αυτό που πραγματικά χρειάζεται είναι κίνητρα για την κατασκευή νέων κατοικιών», προσθέτει.

Μέτρα για να αμβλυνθεί η κρίση

Σε ένα σκηνικό έντονης πολιτικής αντιπαράθεσης, η κυβέρνηση της Ελλάδας λαμβάνει μέτρα για να αμβλυνθεί η κρίση. Από φέτος, οι ιδιοκτήτες υποχρεούνται να συστήσουν εταιρεία και να φορολογούνται με συντελεστή 13%, τον ίδιο με τα ξενοδοχεία, εάν έχουν τουλάχιστον τρία ακίνητα με βραχυχρόνια μίσθωση. Και από τον Φεβρουάριο, η ελληνική κυβέρνηση θα πληρώνει το 40% των δαπανών για την ανακαίνιση, ή έως και 10.000 ευρώ, στα διαμερίσματα των οποίων οι ιδιοκτήτες είναι πρόθυμοι να τα διαθέσουν για μακροχρόνια μίσθωση. Αλλά με τα Airbnb να αποδίδουν κατά μέσο όρο 100 ευρώ ανά διανυκτέρευση σε μια χώρα όπου ο κατώτατος μισθός ανέρχεται σε 780 ευρώ το μήνα, η πρωτοβουλία μπορεί να αποδειχθεί δύσκολη υπόθεση.

Στο μεταξύ, ορισμένοι αναλυτές πιστεύουν ότι οι τιμές των κατοικιών που εκτοξεύονται στα ύψη μπορεί σύντομα να φτάσουν στην κορύφωσή τους. Σε έκθεση που δημοσιεύθηκε τον περασμένο Ιανουάριο, η Πειραιώς σημείωσε ότι η υπερθέρμανση της αγοράς είχε ανεβάσει τις τιμές των οικιστικών ακινήτων πέρα από το επίπεδο που θα μπορούσε να δικαιολογηθεί και παρατήρησε ότι άρχισαν να εμφανίζονται «εμφανή σημάδια κόπωσης». Κάτι που θα μπορούσε να δώσει τη θέση του στην «επόμενη φάση του κύκλου, όπου οι υψηλότερες τιμές θα συνοδεύονται από πτώση των συναλλαγών/αγορών», σύμφωνα με τους αναλυτές.
Η περίπτωση του Κουκακίου

Στην Αθήνα, το Κουκάκι έχει περάσει από όλο τον κύκλο της έκρηξης στην αγορά κατοικίας στην Ελλάδα. Από μια γειτονιά που κάποτε προσέλκυε μικρές επιχειρήσεις με φτηνά ενοίκια, έγινε ένας προορισμός για νέους και καλλιτέχνες, πριν γίνει αυτό που είναι τώρα: μια γειτονιά-φάντασμα γεμάτη από τουρίστες που διαμένουν στα καταλύματα με βραχυχρόνια μίσθωση και έρχονται και φεύγουν ανάλογα με την εποχικότητα.

«Οι πρώτοι από εμάς που ανοίξαμε μαγαζί στο Κουκάκι ουσιαστικά έστησαν τη γειτονιά», αναστοχάζεται η Δρακοπούλου. Για χρόνια, το κατάστημά της, αποτελούσε ορόσημο και πόλο έλξης για τους τουρίστες, στον ίδιο χώρο με το στούντιό της σε ένα νεοκλασικό κτίριο.

«Ήταν ένα μέρος γεμάτο νέους ανθρώπους που ξεκινούσαν κάτι μόνοι τους για να αντιμετωπίσουν την οικονομική κρίση. Αυτό τελείωσε όταν οι δεκαετείς μισθώσεις άρχισαν να λήγουν και τα ενοίκια άρχισαν να ανεβαίνουν», αναφέρει.

Στη συνέχεια, ήρθε το τελικό χτύπημα: «Ήρθε το AirBnb» και όλοι αναγκάστηκαν να φύγουν.