«Η Ελλάδα έτοιμη να παίξει ηγετικό ρόλο στη NA Ευρώπη»

Το μήνυμα πως οι προοπτικές για την περαιτέρω εμβάθυνση των σχέσεων Ελλάδας-ΗΠΑ είναι πολύ καλές, στέλνει μέσω συνέντευξής του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Αμερικανός γερουσιαστής Ρόμπερτ Μενέντεζ, επικεφαλής των Δημοκρατικών στην επιτροπή εξωτερικών υποθέσεων της Γερουσίας των ΗΠΑ.

Ο Αμερικανός γερουσιαστής τόνισε πως η Ελλάδα στέκει ξανά οικονομικά στα πόδια της και είναι έτοιμη να παίξει ένα νέο ηγετικό ρόλο στην περιοχή. «Η χώρα βγήκε από την οικονομική κρίση με τα δημοκρατικά θεσμικά της όργανα ακέραια, πράγμα καθόλου ασήμαντο λαμβάνοντας υπόψη τις προκλήσεις» επισήμανε περαιτέρω.

Εξέφρασε μάλιστα την πεποίθηση πως πρέπει να ενθαρρυνθούν οι επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα των ΗΠΑ στην Ελλάδα, ενισχύοντας τη συνεχιζόμενη οικονομική ανάκαμψή της.

Εστιάζοντας στον ρόλο της Ελλάδας στην Ανατολική Μεσόγειο, ο Ρόμπερτ Μενέντεζ επισήμανε πως οι δυνατότητες της χώρας μας στην ευρύτερη περιοχή δεν ήταν ποτέ πιο λαμπρές. Ειδικότερα, αναφέρθηκε στους τομείς της ενέργειας, της ασφάλειας και της οικονομικής ανάπτυξης

Επίσης, δήλωσε υπερήφανος που εισηγήθηκε, με τον γερουσιαστή Μάρκο Ρούμπιο, τη Συμφωνία εταιρικής σχέσης και ασφάλειας της Ανατολικής Μεσογείου. «Αυτή είναι η σωστή στιγμή να ανανεώσουν οι ΗΠΑ το ενδιαφέρον τους για την περιοχή και ελπίζω ότι η νομοθετική πρωτοβουλία μου να βοηθήσει να ξεκινήσει αυτή η συζήτηση» σημείωσε.

Σε ότι αφορά την Κύπρο σημείωσε ότι έχει το αδιαμφισβήτητο κυριαρχικό δικαίωμα να εξερευνήσει τη δική της Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη, χωρίς καμία εξωτερική παρέμβαση, και υπογράμμισε πως η συμμετοχή των αμερικανικών εταιρειών αποτελεί ένδειξη της δέσμευσης των ΗΠΑ για την ενεργειακή ανεξαρτησία της περιοχής. Ο Αμερικανός γερουσιαστής είπε ότι ελπίζει πως τα ενεργειακά ευρήματα στην ΑΟΖ της Κύπρου θα αποδειχθούν αρκετά σημαντικά ώστε να οδηγήσουν στην ανάπτυξη εμπορικά βιώσιμων ενεργειακών υποδομών σε ολόκληρη την περιοχή και τόνισε πως υπάρχουν τεράστιες δυνατότητες για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Κύπρο.

Στη συνέντευξή του, έστειλε εκ νέου σαφές μήνυμα στην Τουρκία για την αγορά των S-400 από τη Ρωσία, πως αν τους παραλάβει θα της επιβληθούν κυρώσεις. Εξέφρασε δε την ελπίδα πως η Άγκυρα «θα επιλέξει μια διαφορετική πορεία, διότι οι κυρώσεις αυτές θα έχουν σημαντικό αντίκτυπο στον αμυντικό τομέα της Τουρκίας και στην ικανότητά της να συνεργαστεί με τις ΗΠΑ».

Τέλος, σε ό,τι αφορά το Κυπριακό είπε πως προσβλέπει στην ημέρα που η Κύπρος θα είναι ενιαία, μια διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία και διαμήνυσε πως υποστηρίζει μια ειρηνευτική διαδικασία με τους όρους που τέθηκαν και από τις δύο κοινότητες, και δεν καθορίζεται ούτε διαμορφώνεται από οποιαδήποτε εξωτερική δύναμη.

Πρόσφατα επισκεφτήκατε την περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Πώς βλέπετε να διαμορφώνεται το γεωπολιτικό τοπίο σε αυτή την περιοχή και ποιος ο ρόλος της Ελλάδας;

Πιστεύω ότι αυτή είναι μια πολύ συναρπαστική εποχή για την περιοχή. Με τις πολλά υποσχόμενες δυνατότητες, καθώς και με τους αυξανόμενους αμυντικούς δεσμούς, η στρατηγικά σημαντική περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου που ήταν ανέκαθεν σημαντική, έχει αποκτήσει μεγαλύτερη σημασία. Η Ελλάδα στέκει ξανά οικονομικά στα πόδια της και είναι έτοιμη να παίξει ένα νέο ηγετικό ρόλο στην περιοχή. Η χώρα βγήκε από την οικονομική κρίση με τα δημοκρατικά θεσμικά της όργανα ακέραια, πράγμα καθόλου ασήμαντο λαμβάνοντας υπόψη τις προκλήσεις.

Νωρίτερα αυτόν τον μήνα, ένιωσα υπερήφανος που εισηγήθηκα τη Συμφωνία Εταιρικής Σχέσης και Ασφάλειας της Ανατολικής Μεσογείου με τον γερουσιαστή Μάρκο Ρούμπιο. Το νομοσχέδιο αίρει το εμπάργκο όπλων στην Κύπρο, αυξάνει τη στρατιωτική εκπαίδευση και βοήθεια στην Ελλάδα και υποστηρίζει την ενεργειακή διαφοροποίηση στην Ανατολική Μεσόγειο. Αυτή είναι η σωστή στιγμή να ανανεώσουν οι ΗΠΑ το ενδιαφέρον τους για την περιοχή και ελπίζω ότι η νομοθετική μου πρωτοβουλία θα βοηθήσει να ξεκινήσει αυτή η συζήτηση.

Ο πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Ελλάδα Τζέφρι Πάιατ έχει τονίσει πως οι σχέσεις της Ελλάδας και των ΗΠΑ είναι ιστορικά στο καλύτερο σημείο τους. Τι συνέβαλε τα τελευταία χρόνια στην αναβάθμιση του ρόλου της Ελλάδας και της Κύπρου στον στρατηγικό σχεδιασμό των ΗΠΑ στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου;

Οι δυνατότητες για ενέργεια, συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας και ευημερία δεν ήταν ποτέ πιο λαμπρές στην Ανατολική Μεσόγειο. Οι ευκαιρίες για την εμβάθυνση των σχέσεων στον τομέα της ασφάλειας που φέρνουν ειρήνη, ασφάλεια και ευημερία δεν ήταν ποτέ πιο ελπιδοφόρες. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ προέβη σε σημαντικά βήματα μέσω του Στρατηγικού Διαλόγου με την Ελλάδα, της Δήλωσης Προθέσεων με την Κύπρο και της συμμετοχής στο τριμερές σχήμα συνεργασίας Ελλάδας, Ισραήλ και Κύπρου. Η Συμφωνία Εταιρικής Σχέσης και Ασφάλειας στην Ανατολική Μεσόγειο βοηθά να μπει η σφραγίδα του Κογκρέσου στην εξωτερική πολιτική των Η.Π.Α., με τρόπο που να δείχνει την υπερκομματική υποστήριξη για μια ισχυρή στρατηγική στην Ανατολική Μεσόγειο.

Πώς αξιολογείτε την πορεία του Στρατηγικού Διαλόγου Ελλάδας-ΗΠΑ που εγκαινιάστηκε τον περασμένο Δεκέμβριο και πώς μπορεί να αξιοποιηθεί η δυναμική που αναπτύχθηκε στις σχέσεις των δύο χωρών; Ποιες είναι οι προοπτικές περαιτέρω εμβάθυνσης των διμερών σχέσεων;

Νομίζω ότι οι προοπτικές για βαθύτερες σχέσεις είναι πολύ καλές, διότι η σχέση μας βασίζεται σε κοινές αξίες, συμπεριλαμβανομένου του σεβασμού της δημοκρατίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου. Υπάρχουν μέτρα που θα μπορούσαν να εμβαθύνουν περισσότερο τη διμερή συνεργασία μας, ιδίως όσον αφορά την ασφάλεια και την καταπολέμηση της τρομοκρατίας. Για παράδειγμα, νομίζω ότι πρέπει να διευρύνουμε τις ευκαιρίες κοινής εκπαίδευσης των ενόπλων δυνάμεων – σκοπεύουμε να αυξήσουμε τη χρηματοδότηση γι' αυτά τα προγράμματα μέσω του νομοσχεδίου μας.

Πιστεύω ότι πρέπει επίσης να εξετάσουμε πώς μπορούμε να ενθαρρύνουμε τις επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα των ΗΠΑ στην Ελλάδα, ενισχύοντας τη συνεχιζόμενη οικονομική ανάκαμψή της. Με ανησυχεί το γεγονός ότι, ενώ οι κινεζικές επενδύσεις στην Ελλάδα μπορεί να φαίνονται βραχυπρόθεσμα θετικές, υπάρχουν μακροπρόθεσμες επιπτώσεις όσον αφορά τις κινεζικές επενδύσεις σε υποδομές ή τεχνολογίες πληροφορικής που θα μπορούσαν να επηρεάσουν την ασφάλεια και τα προσωπικά δεδομένα των Ελλήνων πολιτών.

Πόσο επηρεάζει τον ρόλο της Ελλάδας και της Κύπρου στη Νοτιοανατολική Ευρώπη η εξεύρεση μεγάλων αποθεμάτων φυσικού αερίου στη θαλάσσια περιοχή της Κύπρου;

Οι ανακαλύψεις ενεργειακών πόρων θα μπορούσαν να έχουν πολύ θετικό αντίκτυπο στην ενεργειακή ασφάλεια στην περιοχή και δυνητικά στην ενεργειακή διαφοροποίηση στην Ευρώπη. Το Φόρουμ για το Φυσικό Αέριο στην Ανατολική Μεσόγειο είναι μια σημαντική πλατφόρμα γι' αυτές τις συνομιλίες σε ολόκληρη την περιοχή και θα μπορούσε ενδεχομένως να συμβάλει σε εποικοδομητικό διάλογο μεταξύ των χωρών και για άλλα θέματα. Ελπίζω ότι τα ενεργειακά ευρήματα θα αποδειχθούν αρκετά σημαντικά ώστε να οδηγήσουν στην ανάπτυξη εμπορικά βιώσιμων ενεργειακών υποδομών σε ολόκληρη την περιοχή. Ο Διαδριατικός αγωγός (TAP) ήταν μια σημαντική ιδέα και χαίρομαι που βλέπω ότι θα τεθεί σε λειτουργία σύντομα. Πιστεύω επίσης ότι υπάρχουν τεράστιες δυνατότητες για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Κύπρο και ελπίζουμε ότι και οι δύο χώρες θα διπλασιάσουν τις προσπάθειές τους για να εκπληρώσουν τις περιβαλλοντικές δεσμεύσεις τους ως μέλη της ΕΕ.

Μπορούν οι τουρκικές απειλές να θέσουν σε κίνδυνο την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων της Κύπρου; Ποιες είναι οι προσδοκίες από τη συμμετοχή της Exxon/Mobil και πώς βλέπουν οι ΗΠΑ τις τουρκικές απειλές;

Η Κύπρος έχει το αδιαμφισβήτητο κυριαρχικό δικαίωμα να εξερευνήσει τη δική της Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη, χωρίς καμία εξωτερική παρέμβαση. Χαίρομαι που οι αμερικανικές εταιρείες συμμετέχουν στην εξερεύνηση, καθώς αποτελεί ένδειξη της δέσμευσης των ΗΠΑ για την ενεργειακή ανεξαρτησία της περιοχής.

Η Τουρκία επιμένει στην αγορά των οπλικών συστημάτων S-400 από τη Ρωσία. Οι ΗΠΑ έχουν στείλει το μήνυμα πως σε τέτοια περίπτωση, θα προχωρήσουν στην επιβολή κυρώσεων στην Άγκυρα. Σε τι αφορούν αυτές οι κυρώσεις;

Σύμφωνα με τον Νόμο περί Αντιμετώπισης των Αντιπάλων της Αμερικής μέσω Κυρώσεων (CAATSA), στου οποίου τη σύνταξη συνέβαλα, οποιοσδήποτε διεξάγει μια σημαντική συναλλαγή με τους τομείς άμυνας ή πληροφοριών της Ρωσικής Ομοσπονδίας θα υπόκειται σε υποχρεωτικές κυρώσεις. Η διάταξη αυτή γράφτηκε ως απάντηση στον ρόλο των τομέων άμυνας και πληροφοριών της Ρωσίας στις επιθέσεις κατά τις εκλογές του 2016 στις ΗΠΑ. Εάν η Τουρκία παραλάβει τους S400, πρέπει να της επιβληθούν κυρώσεις. Ελπίζω ότι η Τουρκία θα επιλέξει μια διαφορετική πορεία, διότι οι κυρώσεις αυτές θα έχουν σημαντικό αντίκτυπο στον αμυντικό τομέα της Τουρκίας και στην ικανότητά της να συνεργαστεί με τις ΗΠΑ.

Είναι εφικτή σύντομα η επανεκκίνηση του διαλόγου για την επίλυση του Κυπριακού; Ποιοι θεωρείτε ότι πρέπει να είναι οι βασικοί όροι για την επανεκκίνηση;

Προσβλέπω πραγματικά στην ημέρα που η Κύπρος θα είναι ενιαία, μια διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία όπου όλες οι κοινότητες και οι θρησκείες μπορούν να ζουν μαζί εν ειρήνη. Υποστηρίζω μια ειρηνευτική διαδικασία με τους όρους που τέθηκαν και από τις δύο κοινότητες. Και ούτε καθορίζεται ούτε διαμορφώνεται από οποιαδήποτε εξωτερική δύναμη. Ο λαός της Κύπρου, και στις δύο πλευρές της πράσινης γραμμής, θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να καθορίζει το δικό του μέλλον. Χωρίς αδικαιολόγητη επιρροή από την Άγκυρα, θα μπορούσε να επιτευχθεί συμφωνία.