Διαμονή, μεταφορές και τρόφιμα: Τι «μοιράζονται» οι Έλληνες

Υψηλή είναι στην Ελλάδα η δημοτικότητα των υπηρεσιών που προσφέρονται μέσα από πλατφόρμες της οικονομίας διαμοιρασμού (sharing economy) και από τις συνεργατικές πλατφόρμες, σύμφωνα με ανάλυση του Κέντρου Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ). Υπηρεσίες διαμονής όπως το Airbnb, καθώς και πλατφόρμες για τη διατροφή και τις μετακινήσεις βρίσκονται ψηλά στις προτιμήσεις των Ελλήνων χρηστών του διαδικτύου.

Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το 2018, το 67% των χρηστών στην Ελλάδα ανέφερε ότι χρησιμοποίησε υπηρεσίες διαμονής, έναντι ποσοστού 57% κατά μέσο όρο στις χώρες-μέλη της Ε.Ε.-28. Αποδεικνύεται δηλαδή η υψηλή δημοτικότητα των βραχυχρόνιων μισθώσεων τύπου Airbnb και μεταξύ των Ελλήνων χρηστών του διαδικτύου, κάτι που σημαίνει ότι οι σχετικές υπηρεσίες έχουν φανατικό κοινό και εντός Ελλάδας.

Σύμφωνα με την ανάλυση του ΚΕΠΕ για την οικονομία διαμοιρασμού, εκτός από τη διαμονή, σημαντική απήχηση έχουν στην Ελλάδα και οι υπηρεσίες μεταφορών (π.χ. συνεπιβίβαση), με το σχετικό ποσοστό να ανέρχεται σε 35% (έναντι 51% του ευρωπαϊκού μέσου όρου), οι υπηρεσίες διατροφής (28%) και οι οικιακές υπηρεσίες (15%) που αφορούν, μεταξύ άλλων, σε επισκευές, φροντίδα παιδιών και περιποίηση κήπων. Με βάση τις δηλώσεις των χρηστών υπηρεσιών μέσω συνεργατικών πλατφορμών, ως κυριότεροι λόγοι για τη χρήση πλατφορμών έναντι των παραδοσιακών καναλιών αναφέρθηκαν για την Ελλάδα το 2018 η πιο εύκολη/βολική πρόσβαση (65% έναντι 42% το 2016) και οι φθηνότερες ή δωρεάν παρεχόμενες υπηρεσίες (64% έναντι 36% το 2016). Τα αντίστοιχα μεγέθη για τον μέσο όρο των χωρών της Ε.Ε.-28 ήταν 73% και 59% (έναντι 41% και 33% το 2016).

Παράλληλα, το ΚΕΠΕ επισημαίνει ότι το 2015, ως πιο αναγνωρίσιμες υπηρεσίες της οικονομίας διαμοιρασμού στον ελληνικό πληθυσμό (MRB Hellas, 2015) είχαν καταγραφεί η ανταλλαγή σπιτιού (25% του γενικού πληθυσμού και 67% των χρηστών), η ενοικίαση καταλυμάτων στην Αθήνα για ανταλλαγή φοιτητών (17% και 33%, αντίστοιχα), η ανταλλαγή βιβλίων (16% και 64%), η ηλεκτρονική αγορά για χειροτεχνήματα (14% και 58%), η συνεπιβίβαση σε ΙΧ (13% και 50%), οι παραγγελίες μέσω διαδικτύου για έτοιμα γεύματα μαγειρεμένα από τρίτους (13% και 43%) και η ενοικίαση ποδηλάτων (13% και 28%).

Σύμφωνα με τη σχετική έρευνα της Ε.Ε., το 2018, το 22% των Ελλήνων που ρωτήθηκαν, δήλωσαν ότι έχουν χρησιμοποιήσει υπηρεσίες που παρέχονται από συνεργατικές πλατφόρμες. Το ποσοστό αυτό εμφανίζεται σημαντικά αυξημένο σε σχέση με την αντίστοιχη έρευνα που πραγματοποιήθηκε το 2016 (9%), ενώ βρίσκεται και πολύ κοντά στον μέσο όρο των χωρών της Ε.Ε για το 2018 (23%).

Ως προς τη συχνότητα της χρήσης, στην Ελλάδα το 10% των ερωτηθέντων, δήλωσε ότι χρησιμοποίησε τις υπηρεσίες αυτές μία φορά ή λίγες φορές (έναντι 2% το 2016 και 9% κατά μέσο όρο στην Ε.Ε.-28 το 2018), το 7% περιστασιακά-μία φορά ανά μερικούς μήνες (έναντι 5% και 10%, αντίστοιχα) και το 5% τακτικά-μία φορά τον μήνα ή συχνότερα (έναντι 1% και 4%, αντίστοιχα).

Ποια είναι όμως τα χαρακτηριστικά των χρηστών των σχετικών υπηρεσιών; Ξεκινώντας από το φύλο, το 2018 οι γυναίκες υπερείχαν στη συνολική χρήση των υπηρεσιών μέσω συνεργατικών πλατφορμών έναντι των ανδρών στην Ελλάδα (24% των γυναικών έναντι 20% των ανδρών), σε αντίθεση με τον μέσο όρο των χωρών της Ε.Ε.-28, όπου οι άνδρες παρουσίαζαν ελαφρώς υψηλότερα ποσοστά χρήσης σε σχέση με τις γυναίκες (25% έναντι 23%, αντίστοιχα). Ως προς την ηλικία, οι χρήστες των υπηρεσιών ανήκουν κυρίως στις ηλικιακές ομάδες κάτω των 40 ετών.

Συγκεκριμένα, στην Ελλάδα τα υψηλότερα ποσοστά χρήσης παρουσιάζονται στα άτομα ηλικίας 15-24 ετών (38%) και 25-39 ετών (33%), ενώ στον μέσο όρο των χωρών της Ε.Ε.-28 τα υψηλότερα ποσοστά χρήσης παρουσιάζονται στα άτομα ηλικίας 25-39 ετών (38%) και ακολουθούν τα άτομα ηλικίας 15-24 ετών (37%). Σημαντικές είναι οι αυξήσεις στο ποσοστό χρήσης στην Ελλάδα το 2018 σε σχέση με το 2016 και στα δύο φύλα αλλά και σε όλες τις ηλικιακές ομάδες, με εντυπωσιακότερη την αύξηση στην ηλικιακή ομάδα 15-24 ετών (από μόλις 5% το 2016 σε 38% το 2018).

Αντίστοιχα, από πλευρά εντοπιότητας, οι κάτοικοι των μεγάλων πόλεων παρουσίασαν τα υψηλότερα ποσοστά χρήσης των υπηρεσιών τόσο στην Ελλάδα όσο και κατά μέσο όρο στην Ε.Ε.-28 (25% και 34%, αντίστοιχα). Το 2018 όλα τα γεωγραφικά τμήματα της Ελλάδας παρουσίασαν σημαντικές αυξήσεις στο σχετικό ποσοστό χρήσης σε σχέση με το 2016, με τα νησιά του Αιγαίου και την Κρήτη να εμφανίζουν το υψηλότερα ποσοστά χρήσης το 2018 (29%), ακολουθούμενα από την Αττική (27%).