Στην Κομισιόν παρουσιάζεται σήμερα το σχέδιο της ΤτΕ

Κερδίζει έδαφος το φιλόδοξο σχέδιο της Τράπεζας της Ελλάδος για την αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων με παράλληλη αντιμετώπιση του ζητήματος των αναβαλλόμενων φορολογικών απαιτήσεων (DTCs).

Σήμερα το μοντέλο της ΤτΕ θα παρουσιαστεί στην Κομισιόν ενώ χθες πραγματοποιήθηκε αναλυτική παρουσίαση στο Supervisory Board του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού (SSM), η οποία πήγε εξαιρετικά καλά επιβεβαιώνοντας τις πληροφορίες για την ιδιαίτερα θετική υποδοχή του σχεδίου.

Το κρίσιμο βήμα ωστόσο θα είναι η παρουσίαση του σχεδίου στην DG Comp, κάτι που θα πρέπει να κάνει το Υπουργείο Οικονομικών, ώστε να διαπιστωθεί η στάση της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού σε ότι αφορά ζητήματα κρατικής ενίσχυσης. Η ελληνική περίπτωση εμφανίζει μια πρόσθετη δυσκολία δεδομένου ότι η εγχώριες τράπεζες έχουν λάβει στο παρελθόν κρατική βοήθεια, κάτι που καθιστά πιο ανελαστική τη στάση των ευρωπαϊκών αρχών.

Τραπεζικές πηγές, ωστόσο, εκφράζουν την αισιοδοξία τους ότι δεν θα ανακύψουν προβλήματα κρατικής ενίσχυσης και το σχέδιο θα μπει σε τροχιά υλοποίησης. Παράλληλα πίεση για την επιτάχυνση των δράσεων για την αντιμετώπιση των «κόκκινων» δανείων ασκούν οι θεσμοί, με την κυβέρνηση να υποχρεώνεται να προχωρήσει στην εξέταση και του σχεδίου της ΤτΕ για το οποίοι αρχικά δεν είχε επιδείξει ενδιαφέρον.

Το σχέδιο της ΤτΕ σε συνδυασμό με το σχέδιο του ΤΧΣ, αλλά και τις πρωτοβουλίες των τραπεζών, μπορούν να αλλάξουν δραστικά τα δεδομένα για το δύσκολο θέμα των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Η αντιμετώπιση των «κόκκινων» δανείων είναι απολύτως απαραίτητη προκειμένου να μπορέσουν οι τράπεζες να ξεπεράσουν την κρίση και να τερματιστούν οι συζητήσεις περί νέων κεφαλαιακών αναγκών.

Τα κύρια στοιχεία και χαρακτηριστικά του σχεδίου:

• Το προτεινόμενο σχήμα προβλέπει τη μεταβίβαση σημαντικού μέρους των μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ) μαζί με μέρος της αναβαλλόμενης φορολογικής απαίτησης (DTC), που είναι εγγεγραμμένο στους ισολογισμούς των τραπεζών, σε Εταιρίες Ειδικού Σκοπού (Special Purpose Vehicles – SPVs). Τα δάνεια θα μεταβιβαστούν στην καθαρή λογιστική αξία (μετά από προβλέψεις). Το ποσό της αναβαλλόμενης φορολογικής απαίτησης που θα μεταβιβαστεί θα αντιστοιχεί σε κάλυψη πρόσθετων ζημιών, ώστε οι αποτιμήσεις των εν λόγω δανείων να προσεγγίσουν τις τιμές της αγοράς. Εν συνεχεία, νομοθετική ρύθμιση θα ορίζει ότι η μεταβιβαζόμενη αναβαλλόμενη φορολογική απαίτηση θα καταστεί αμετάκλητη απαίτηση των Εταιριών Ειδικού Σκοπού έναντι του Ελληνικού Δημοσίου με προκαθορισμένο χρονοδιάγραμμα αποπληρωμής (σύμφωνα με τη διάρκεια της συναλλαγής).

• Για την κάλυψη του τιμήματος της μεταβίβασης, οι Εταιρίες Ειδικού Σκοπού θα προχωρήσουν σε έκδοση τιτλοποίησης που (ενδεικτικά) θα περιλαμβάνει τρεις τάξεις ομολογιακών τίτλων υψηλής (senior), μεσαίας (mezzanine) και μειωμένης εξασφάλισης (subordinated junior/equity).

• Η αποτίμηση των δανείων που θα μεταβιβαστούν θα ανατεθεί σε ανεξάρτητους τρίτους φορείς, ενώ την τελική δομή της συναλλαγής (συμπεριλαμβανομένων των τμημάτων της τιτλοποίησης (tranches) που θα αντιστοιχούν στις τρεις τάξεις των ομολογιακών τίτλων) θα καθορίσουν οι συντονιστές της τιτλοποίησης (arrangers), λαμβάνοντας υπόψη τις συνθήκες που επικρατούν στην αγορά. Αναμένεται ότι ιδιώτες επενδυτές θα απορροφήσουν μέρος της ανώτερης τάξης τίτλων (senior) και τη μεγάλη πλειονότητα της ενδιάμεσης τάξης (mezzanine).

• Τη διαχείριση του σχήματος θα αναλάβουν αποκλειστικά ιδιώτες επενδυτές (εταιρίες διαχείρισης απαιτήσεων από δάνεια και πιστώσεις) και προφανώς θα υπάρχει διαχωρισμός ανά κατηγορία δανειακών απαιτήσεων για κάθε συναλλαγή και πράξη διαχείρισης (απαιτήσεις από επιχειρηματικά, στεγαστικά, καταναλωτικά δάνεια κ.λπ.). Γίνεται αντιληπτό ότι η ανάθεση στους φορείς διαχείρισης θα γίνει κατόπιν διαγωνιστικής διαδικασίας και το πλαίσιο διαχείρισης των εν λόγω απαιτήσεων θα ευθυγραμμίζεται με τις διεθνείς πρακτικές διαφάνειας και εποπτείας.

Επισημαίνεται ότι, πριν από την ολοκλήρωση της συναλλαγής, οι τράπεζες θα καλούνται να προχωρήσουν, σε συνεννόηση με τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό (SSM) της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, σε επαναπροσδιορισμό των στόχων τους για τη μείωση των ΜΕΔ, με απώτερο σκοπό την επίτευξη μονοψήφιου ποσοστού ΜΕΔ εντός τριετίας.

Επιτρέψτε μου να δώσω ένα τελείως ενδεικτικό παράδειγμα, που μπορεί να δώσει μια εκτίμηση της άμεσης επίδρασης από τη μεταβίβαση ΜΕΔ ύψους περίπου 40 δισεκ. ευρώ, δηλαδή του συνόλου των καταγγελμένων δανείων, μαζί με αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις ύψους 7,4 δισεκ. ευρώ. Συγκεκριμένα, εκτιμάται ότι (σύμφωνα με στοιχεία του πρώτου εξαμήνου του 2018) αναμένονται τα ακόλουθα αποτελέσματα:

• Μείωση του αποθέματος ΜΕΔ κατά 47%.

• Μείωση του δείκτη κάλυψης από προβλέψεις σε 41% από 49%.

• Διψήφιοι δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας για όλες τις συστημικές τράπεζες. Οι εκτιμήσεις αυτές δεν λαμβάνουν υπόψη τις θετικές επιδράσεις από την ανακατανομή του προσωπικού, την ενίσχυση των εσόδων προ φόρων και την πιθανή προσαρμογή των συντελεστών στάθμισης κινδύνου των στοιχείων ενεργητικού με βάση τα νέα δεδομένα αναληφθέντων κινδύνων όπως θα διαμορφωθούν μετά την ολοκλήρωση της συναλλαγής.

• Μείωση του ποσοστού των DTC στα εποπτικά κεφάλαια από 57% σε 30%.

• Βελτίωση της διαχείρισης των ΜΕΔ καθώς οι Εταιρίες Ειδικού Σκοπού θα αναλαμβάνουν και θα διαχειρίζονται κυρίως καταγγελμένες απαιτήσεις.