Μακρύς ακόμα ο δρόμος των αναβαθμίσεων

Παρά το ότι οι αγορές συμπεριφέρονται προ πολλού στην Ελλάδα, ως χώρα που έχει αφήσει πίσω της την βαθιά οικονομική κρίση, κάθε θετική αξιολόγηση και αναβάθμιση είναι ευπρόσδεκτη. Η αλήθεια είναι ότι πολλοί δεν αντιλαμβάνονται πώς επηρεάζει την καθημερινότητα, την τσέπη τους, π.χ. η αναβάθμιση από τη Moody’s ή την DBRS.

Η εύκολη απάντηση μπορεί να δοθεί αν ανατρέξει κανείς στο τι είχε συμβεί όταν η Ελλάδα είχε μπει στο «μάτι» των αγορών και πολύ περισσότερο όταν είχε αποκλειστεί από τις αγορές. Η πιο τεχνική απάντηση ουσιαστικά περιγράφει τον ενάρετο κύκλο, που άνοιξε κατ’ αρχάς με την επιστροφή στην επενδυτική βαθμίδα και σαφώς διευρύνεται κάθε φορά που η Ελλάδα ανεβαίνει ένα σκαλοπάτι στην κλίμακα του αξιόχρεου.

Ο ενάρετος κύκλος

Σύμφωνα με σχετική ανάλυση της Τράπεζας της Ελλάδας, πρώτη και κύρια επίδραση θεωρείται ότι είναι μια μείωση στο κόστος δανεισμού του Δημοσίου, και ως άμεσο επακόλουθο, η μείωση του κόστους χρηματοδότησης για όλη την οικονομία μέσω του χρηματοπιστωτικού τομέα.

Η μείωση του κόστους χρηματοδότησης του χρηματοπιστωτικού τομέα επιτρέπει στις τράπεζες να περιορίσουν τα επιτόκια δανεισμού που προσφέρουν για τη χορήγηση στεγαστικών και επιχειρηματικών δανείων και να αυξήσουν την προσφορά τραπεζικών πιστώσεων προς την πραγματική οικονομία (δίαυλος κόστους τραπεζικής χρηματοδότησης). Ακολούθως, τα νοικοκυριά αυξάνουν την κατανάλωσή τους, καθώς και τις επενδυτικές δαπάνες για κατοικία, ενώ οι επιχειρήσεις αυξάνουν τις δαπάνες τους για επενδύσεις κεφαλαίου, με αποτέλεσμα την άνοδο της αξίας του οικιστικού αλλά και του επιχειρηματικού κεφαλαίου. Δεδομένου ότι αυτά τα περιουσιακά στοιχεία χρησιμοποιούνται ως εμπράγματες εξασφαλίσεις για τη χορήγηση στεγαστικών και επιχειρηματικών δανείων, η αύξηση της αξίας τους έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση του ποσοστού των μη εξυπηρετούμενων δανείων νοικοκυριών- επιχειρήσεων και πάει λέγοντας.

Ο μακρύς δρόμος και οι προκλήσεις

Ακόμα κι έτσι, όσοι πιστεύουν ότι αρκεί η επιστροφή στην επενδυτική βαθμίδα ή η ανάκτηση του επόμενου σκαλοπατιού (αναβαθμίσεις από Scope και DBRS), πλανώνται πλάνην οικτρά.

Μια ματιά στον κατάλογο με τον αξιόχρεο των υπολοίπων χωρών της Ε.Ε. δείχνει ότι παραμένουμε στην… ουρά της βαθμολογίας, με μόνη… παρηγοριά ότι «ακουμπάμε» την Ιταλία, της οποίας ήδη τα κρατικά ομόλογα έχουν υψηλότερα επιτόκια από τα αντίστοιχα ελληνικά. Κατά τα άλλα, οι υπόλοιπες χώρες, που πέρασαν την περιπέτεια των Μνημονίων, βρίσκονται στη ζώνη του Α, ενώ ο μέσος όρος του αξιόχρεου της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι ΑΑ. Αυτός είναι ή πρέπει να είναι ο στόχος της Ελλάδας.

Ωστόσο, παρά την εντυπωσιακή μείωση του Χρέους και τις προοπτικές περαιτέρω απομείωσης του, παρά τις δημοσιονομικές και μακροοικονομικές επιδόσεις, παρά το συμμάζεμα του χάους των «κόκκινων» δανείων, η Ελλάδα θα πρέπει να κάνει το κάτι παραπάνω. Σύμφωνα με την ΤτΕ, ενδεχόμενες επιτυχείς παρεμβάσεις στους τομείς της δικαιοσύνης και της δημόσιας διοίκησης, σε συνδυασμό με τη διατήρηση πολιτικής σταθερότητας, τη συνέχιση της συνετής δημοσιονομικής πολιτικής και την ενίσχυση της ανθεκτικότητας της ελληνικής οικονομίας,
θα μπορούσαν να ωθήσουν την κρατική πιστοληπτική αξιολόγηση της Ελλάδος σε επίπεδα άνω της κατηγορίας Α.