«Φουντώνει» η «μάχη» για τα 200 εκατ. ευρώ της Black Friday -Τι είναι η απάτη «διαφήμιση δόλωμα»
Επισήμως, θέλουμε ακόμα 20 ημέρες για να φτάσουμε στο... μαγικό τετραήμερο Black Friday - Cyber Monday. Ωστόσο, ήδη τα e-mails των καταναλωτών έχουν πάρει... φωτιά από τις προαναγγελίες εκπτώσεων και προσφορών, καθώς αυτή η καθιερωμένη, πλέον, περίοδος ειδικών τιμών ξεκινά 7-10 ημέρες νωρίτερα.
Η περσινή Black Friday έφερε περί τα 200 εκατ. ευρώ στα ταμεία των καταστημάτων, με μια αύξηση γύρω στο 10% σε σχέση με το 2022, ωστόσο, κατά γενική παραδοχή, αυτή η ελκυστική «πίτα» δεν μοιράστηκε ισομερώς. Λίγο ως πολύ, οι πιο «μεγάλοι» της αγοράς ή εν πάση περιπτώσει εκείνοι που έχουν τη δυνατότητα να «χτυπήσουν» μεγαλύτερες και πιο θεαματικές εκπτώσεις, συμπιέζοντας τα περιθώρια κέρδους τους, ήταν οι κερδισμένοι.
Για φέτος ο πήχης δεν είναι ακόμα εμφανές πού μπορεί να τεθεί, καθώς τα στοιχεία από τον τζίρο των θερινών εκπτώσεων δεν ήταν καθόλου ενθαρρυντικά.
Τον Αύγουστο, όπου... παραδοσιακά γίνονται και πολλές αγορές για τη φθινοπωρινή/χειμερινή σεζόν των μικρών και μεγαλύτερων μαθητών, ο όγκος των πωλήσεων στα πολυκαταστήματα ήταν μειωμένος κατά 23,8% και στα καταστήματα ένδυσης-υπόδησης κατά 6,5%. Όσο για τους τζίρους, ήταν μικρότεροι κατά 6,3% και 0,5% αντιστοίχως και διασώθηκαν λόγω των υψηλότερων λιανικών τιμών πώλησης σε σχέση με αυτές του 2023.
Ανάλογη ήταν η εικόνα και από την αγορά οικιακών ειδών - ηλεκτρικών συσκευών, καθώς οι πωλήσεις ήταν 16,6% μικρότερες από αυτές του περσινού Αυγούστου και ο τζίρος 13,8% χαμηλότερος. Με αυτά τα δεδομένα, όλοι οι «παίκτες», μικροί και μεγάλοι, αναμένεται να... παίξουν τα ρέστα τους, προσδοκώντας όσο το δυνατόν πιο μεγάλο κομμάτι από την πίτα του τζίρου της Black Friday.
Έλεγχοι παντού για παραπλανητικές εκπτώσεις
«Σας προτείνουμε να προετοιμαστείτε και να ετοιμάσετε έγκαιρα τις προσφορές για τους πελάτες σας, καθώς πρόκειται για μια ημέρα στην οποία καταγράφονται μεγάλοι τζίροι, με τους καταναλωτές να αναζητούν τις καλύτερες προσφορές για να πραγματοποιήσουν τις αγορές τους» είναι το μήνυμα που απηύθυνε ο Σύνδεσμος Ηλεκτρονικού Εμπορίου στα μέλη του, ενώ ανάλογα μηνύματα εκπέμπουν και οι Εμπορικοί Σύλλογοι, επιβεβαιώνοντας τις πυρετώδεις προετοιμασίες του λιανικού εμπορίου.
Ανάλογα πυρετώδεις είναι, όμως, οι προετοιμασίες και τις ελεγκτικές υπηρεσίες του υπουργείου Ανάπτυξης, προκειμένου να εντοπίσουν εγκαίρως και να τιμωρήσουν τις καταχρηστικές και παράνομες πρακτικές, κοινώς παραπλανητικές προσφορές και εκπτώσεις, οι οποίες τις περισσότερες φορές είναι εξαιρετικά δύσκολο να γίνουν αντιληπτές από τους καταναλωτές, εκτός αν έχουν φροντίσει να κάνουν εγκαίρως έρευνα αγοράς.
Η δημοσίευση του νέου Κώδικα Δεοντολογίας από το υπουργείο Ανάπτυξης, μόνο τυχαία δεν είναι, καθώς θα λειτουργήσει ως μπούσουλας τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για τους καταναλωτές. Βασική αρχή είναι ότι «σε κάθε ανακοίνωση περί μείωσης τιμής υποδεικνύεται η προγενέστερη τιμή που εφάρμοζε ο έμπορος για καθορισμένο χρονικό διάστημα πριν από την εφαρμογή της μείωσης της τιμής. Ως προγενέστερη τιμή νοείται η χαμηλότερη τιμή που εφάρμοσε ο έμπορος κατά τη διάρκεια χρονικού διαστήματος όχι συντομότερου των 30 ημερών πριν από την εφαρμογή της μείωσης της τιμής».
Ποιο είναι το ζητούμενο; Η μείωση που ανακοινώνεται να είναι πραγματική και ότι οι καταναλωτές πληρώνουν πράγματι λιγότερο όταν ανακοινώνεται μείωση των τιμών, άρα να αποτρέπονται οι έμποροι από το να διογκώνουν τεχνητά την τιμή αναφοράς ή/και να παραπλανούν τους καταναλωτές σχετικά με το ποσό της έκπτωσης.
Για παράδειγμα, λίγο πριν από την Black Friday ο έμπορος καθόρισε την τιμή μιας κονσόλας παιχνιδιών στα 500€. Κατά τη διάρκεια της Black Friday χορήγησε έκπτωση 15% σε αυτή την κονσόλα παιχνιδιών και η μειωμένη τιμή ανέρχεται στα 425€. Με την ευκαιρία της Cyber Monday, θέλει να χορηγήσει έκπτωση 20% στην ίδια κονσόλα. Ωστόσο, θα χρειαστεί να καθορίσει μια νέα τιμή αναφοράς. Εφόσον η Black Friday πέφτει κατά τη νέα περίοδο αναφοράς, η νέα τιμή αναφοράς που θα πρέπει να δηλώσει θα είναι 425 € και όχι 500 €.
Σε άλλο παράδειγμα, ένας έμπορος θέλει να διαφημίσει 10% έκπτωση στη συλλογή ρολογιών. Πουλάει ένα συγκεκριμένο είδος ρολογιού για 200 ευρώ στο φυσικό κατάστημα. Στο ηλεκτρονικό κατάστημα έχει ήδη εφαρμόσει μειωμένη τιμή 190 ευρώ για να προωθήσει τις διαδικτυακές πωλήσεις. Αν θέλει να διαφημίσει έκπτωση 10% και για τα δύο κανάλια, η τιμή αναφοράς στο φυσικό κατάστημα θα είναι 200€ και η μειωμένη τιμή 180€. Στο ηλεκτρονικό κατάστημα η τιμή αναφοράς θα είναι 190€ και η μειωμένη τιμή 171€.
Στο στόχαστρο των ελεγκτικών υπηρεσιών μπαίνει και η αποκαλούμενη «διαφήμιση δόλωμα», όπου ο καταναλωτής παραπλανάται για να αγοράσει από μια επιχείρηση η οποία διαφημίζει ένα προϊόν σε πολύ χαμηλή τιμή, χωρίς όμως να διαθέτει εύλογο απόθεμα. Συνήθως αυτή η εξαπάτηση συνδυάζεται με την παραπλανητική τεχνική του «δολώματος και μεταστροφής», δηλαδή την πρόσκληση για αγορά προϊόντων σε καθορισμένη τιμή και στη συνέχεια άρνηση επίδειξης του διαφημιζόμενου προϊόντος στους καταναλωτές ή άρνηση λήψης παραγγελιών για το προϊόν ή παράδοσής του σε εύλογο χρόνο ή, τέλος, επίδειξη ενός ελαττωματικού δείγματός του, με πρόθεση προώθησης ενός άλλου προϊόντος.