Πόσο θα μπορούσε να επηρεαστεί η Ελλάδα από έναν «πόλεμο» δασμών ΗΠΑ-ΕΕ

Πριν καλά-καλά κλείσουν οι κάλπες στις ΗΠΑ, πληθώρα αναλύσεων έβαλε στο κάδρο το ενδεχόμενο επιβολής αμερικανικών δασμών στα εισαγόμενα προϊόντα, κάτι που προφανώς δεν αφορά μόνο στην Κίνα, αλλά και στην Ευρώπη.

Η μετωπική σύγκρουση ΗΠΑ-ΕΕ για παράνομες κρατικές ενισχύσεις, με φόντο τη διαμάχη Boeing-Airbus, είναι ακόμα πολύ νωπή για να ξεχαστεί. Οι Αμερικανοί, μετά από πράσινο φως του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου επέβαλαν δασμούς 7,5 δισ. δολαρίων, ενώ ως αντίμετρα ο ΠΟΕ εξουσιοδότησε τους Ευρωπαίους να επιβάλουν ανάλογους δασμούς ύψους 4 δισ. δολαρίων.    

Είχε προηγηθεί η ανταλλαγή δασμολογικών πυρών συνολικού ύψους σχεδόν 9,5 δισ. ευρώ, λόγω του περιβόητου «άρθρου 232» των ΗΠΑ επί προεδρίας Τραμπ, για τον χάλυβα και το αλουμίνιο. Σημειωτέον ότι αν και στη συνέχεια επήλθε… ανακωχή, η Ευρώπη έχει αναστείλει έως τις 31 Μαρτίου του 2025 τους εξισορροπητικούς δασμούς για τα προϊόντα καταγωγής ΗΠΑ στο πλαίσιο της διαφοράς για τον χάλυβα και το αλουμίνιο και ουδείς μπορεί να προκαταβάλει στην παρούσα φάση τι αποφάσεις θα ληφθούν την ερχόμενη Άνοιξη.    

Σημειωτέον ότι οι ΗΠΑ είχαν έλλειμμα ισοζυγίου αγαθών με την Ευρώπη και το 2023, ύψους 202 δισ. δολαρίων.

Η περίπτωση της Ελλάδας

Η πιο «φρέσκια» ανάλυση της Fitch επισημαίνει το αυτονόητο, ότι δηλαδή μια επιθετική εμπορική πολιτική προστατευτισμού των Αμερικανών, θα ανεβάσει τον βαθμό δυσκολίας για την οικονομία της Ευρώπης, που «ψάχνεται» ακόμα να βρει τον βηματισμό της, πόσω μάλλον όταν το μεγαλύτερο πρόβλημα θα αντιμετωπίσει η ατμομηχανή της ΕΕ, η Γερμανία, που μοιάζει να χάνει… λάδια.  

Στην εξίσωση θα πρέπει να προσθέσει κανείς και τις εξαγωγές από την Κίνα, οι οποίες αν βρουν «τοίχο» στις ΗΠΑ, το πιθανότερο είναι να κατευθυνθούν στη Γηραιά Ήπειρο, που μοιάζει παντελώς ανοχύρωτη απέναντι στις πρακτικές αθέμιτου ανταγωνισμού και μόλις τώρα ξεκίνησε να «ψάχνεται» για δασμούς σε κινεζικά προϊόντα, όπως τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα.    

Σε πείσμα όσων υποστηρίζουν ότι η Ελλάδα μόνο… εξ αντανακλάσεως μπορεί να επηρεαστεί από έναν «πόλεμο» δασμών ΗΠΑ-ΕΕ, τα στοιχεία είναι αδιάψευστος μάρτυρας ότι η Ελλάδα έχει κάθε λόγο να απεύχεται μια τέτοια αντιπαράθεση, αφού θα πληγούν άμεσα και οι δικές της εξαγωγές. Ουδείς μπορεί να λησμονεί, άλλωστε, τις πυρετώδεις ζυμώσεις  του 2019, όταν η ελληνική κυβέρνηση ασκούσε διπλωματικές πιέσεις στο State Department και το υπουργείο Εμπορίου των ΗΠΑ, για την εξαίρεση ελληνικών προϊόντων από τους αμερικανικούς δασμούς.    

Οι ΗΠΑ είναι ο 5ος σημαντικότερος πελάτης, δηλαδή αγορά για τις ελληνικές εξαγωγές και ο 14ος σημαντικότερος προμηθευτής της Ελλάδας για το 2023. Ειδικότερα, όπως προκύπτει από την ανάλυση της ελληνικής πρεσβείας στην Ουάσιγκτον, οι ελληνικές εξαγωγές αγαθών προς τις ΗΠΑ, αν και μειώθηκαν κατά 5% το 2023 σε σχέση με το προηγούμενο έτος, ανήλθαν σε 2,1 δισ. ευρώ, αντιστοιχώντας στο 4,2% των συνολικών εξαγωγών της χώρας μας κατά την περασμένη χρονιά.    

Διερευνώντας τις γενικές κατηγορίες προϊόντων, προκύπτει ότι το 2023 το 81% των ελληνικών εξαγωγών στις ΗΠΑ προήλθε από 30 κατηγορίες προϊόντων με εξαγωγές άνω των 12 εκατ. Ευρώ. Μεταξύ αυτών είναι:  

• Λάδια από πετρέλαιο ή από ασφαλτούχα ορυκτά 
• Λαχανικά παρασκευασμένα ή διατηρημένα αλλιώς παρά με ξίδι ή οξικό οξύ, όχι κατεψυγμένα
• Τσιμέντα-υδραυλικά 
• Καρποί και φρούτα και άλλα βρώσιμα μέρη φυτών, αλλιώς παρασκευασμένα ή διατηρημένα, με ή χωρίς προσθήκη ζάχαρης ή άλλων γλυκαντικών ή αλκοόλης
• Ελαιόλαδο και τα κλάσματά του, έστω και εξευγενισμένα, αλλά όχι χημικώς μετασχηματισμένα 
• Πλάκες, ταινίες και φύλλα από αργίλιο 
• Τυριά και πηγμένο γάλα για τυρί 
• Στρόβιλοι δι' αντιδράσεως, συσκευές προώθησης διά στροβίλου και άλλοι στρόβιλοι δι' αερίου 
• Οπτάνθρακας (κοκ) από πετρέλαιο, άσφαλτος από πετρέλαιο και άλλα υπολείμματα των λαδιών πετρελαίου ή των ασφαλτούχων ορυκτών 
• Ηλεκτρικοί συσσωρευτές 
• Ψάρια νωπά ή διατηρημένα με απλή ψύξη 
• Πέτρες κατάλληλες για λάξευση ή για την οικοδομική 
• Παρασκευάσματα για μαλλιά 
• Προϊόντα αρτοποιίας, ζαχαροπλαστικής ή μπισκοτοποιίας 
• Σωλήνες κάθε είδους από χαλκό 
• Κρασιά από νωπά σταφύλια, στα οποία περιλαμβάνονται και τα εμπλουτισμένα με αλκοόλη κρασιά