Ψηφιακός ΦΠΑ για να κλείσουν οι «τρύπες» της φοροδιαφυγής
Μόλις πέρσι, οι Ράμπο της ΥΕΔΔΕ Αττικής εντόπισαν εταιρία στην Αττική, που εμπορευόταν κινητά τηλέφωνα και προϊόντα υψηλής τεχνολογίας και πληροφορικής, η οποία διαπιστώθηκε ότι προέβαινε σε ενδοκοινοτικές παραδόσεις δίσκων SSD, συνολικής αξίας 1.280.000 ευρώ προς κυπριακή εταιρεία, «κρύβοντας» ΦΠΑ ύψους 600.000 ευρώ.
Σε άλλη περίπτωση, εταιρία στην Αθήνα με αντικείμενο το χονδρικό εμπόριο ενδυμάτων και υποδημάτων, διαπιστώθηκε ότι είχε πουλήσει διαδικτυακά σχεδόν 50.000 «κομμάτια», υπεξαιρώντας ΦΠΑ 709.600 ευρώ.
Κι αυτά δεν είναι παρά μόνο η κορυφή του παγόβουνου, αν σκεφτεί κανείς ότι από τέτοιου είδους απάτες σε όλη την Ευρώπη χάνονται περί τα 60 δισ ευρώ ετησίως!
Το πρόβλημα
Στο επικείμενο ECOFIN της Παρασκευής, οι υπουργοί Οικονομικών καλούνται να δώσουν επιτέλους τα χέρια σε κάποιους κοινούς κανόνες, που θα βάλουν τάξη στο χάος του ψηφιακού εμπορίου. Το περίεργο είναι ότι αν και το πρόβλημα είναι γνωστό τοις πάσι εδώ και χρόνια, οι αναγκαίες νομοθετικές παρεμβάσεις «σέρνονται» από ECOFIN σε ECOFIN.
Αναμφίβολα, η ψηφιακή οικονομία έχει αποφέρει πολλά οφέλη στους πολίτες και τις επιχειρήσεις. Ταυτόχρονα, η άνοδος ορισμένων ψηφιακών δραστηριοτήτων και νέων επιχειρηματικών μοντέλων έχει γίνει μια αυξανόμενη πρόκληση για τα υφιστάμενα φορολογικά συστήματα.
Το κείμενο που βρίσκεται στα χέρια όλων των υπουργών Οικονομικών, αποτυπώνει με απλά λόγια το πρόβλημα που έχει δημιουργήσει η «έκρηξη» των ψηφιακών επιχειρήσεων, οι οποίες έχουν χρήστες και πελάτες σε μια χώρα όπου δεν έχουν φυσική επιχειρηματική παρουσία και παράγουν κέρδη από την αλληλεπίδραση με τους χρήστες και τους πελάτες, χρησιμοποιώντας τα δεδομένα και τις συνεισφορές τους.
Δεδομένου ότι οι φορολογικοί κανόνες εξακολουθούν να προϋποθέτουν φυσική παρουσία, τα κέρδη από ψηφιακές δραστηριότητες συχνά δεν φορολογούνται στη χώρα όπου βρίσκονται οι χρήστες και οι καταναλωτές.
Οι νέοι κανόνες
Οι προτεινόμενες παρεμβάσεις, στις οποίες καλούνται οι υπουργοί Οικονομικών να ανάψουν «πράσινο» φως, θεωρητικά θα δώσουν τη δυνατότητα στις εθνικές κυβερνήσεις να εισπράξουν 18 δισ ευρώ παραπάνω έσοδα ετησίως από ΦΠΑ!
Κανόνας νο1: Μετάβαση σε ψηφιακή υποβολή φορολογικών δεδομένων σε πραγματικό χρόνο, με βάση την ηλεκτρονική τιμολόγηση για τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται διασυνοριακά στην ΕΕ.
Το νέο σύστημα με αυτόν τον τρόπο θα παρέχει στα κράτη- μέλη πολύτιμες πληροφορίες που χρειάζονται για να εντείνουν την καταπολέμηση της απάτης στον τομέα του ΦΠΑ, ιδίως της απάτης «καρουσέλ».
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Κομισιόν, η μετάβαση στην ηλεκτρονική τιμολόγηση θα συμβάλει στη μείωση της απάτης στον τομέα του ΦΠΑ κατά έως και 11 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως και θα μειώσει το διοικητικό κόστος και το κόστος συμμόρφωσης για τους εμπόρους της ΕΕ κατά πάνω από 4,1 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως κατά τα επόμενα δέκα χρόνια.
Κανόνας νο2: Επικαιροποιημένοι κανόνες ΦΠΑ για τις πλατφόρμες μεταφοράς επιβατών και βραχυχρόνιας διαμονής.
Σύμφωνα με τους νέους κανόνες, οι φορείς εκμετάλλευσης οικονομικών πλατφορμών στους εν λόγω τομείς θα είναι υπεύθυνοι για την είσπραξη και την απόδοση του ΦΠΑ στις φορολογικές Αρχές όταν δεν το κάνουν οι χρήστες τους, για παράδειγμα επειδή είναι μικρές επιχειρήσεις ή μεμονωμένοι πάροχοι.
Μαζί με άλλες διευκρινίσεις, αυτό θα διασφαλίσει μια ενιαία προσέγγιση σε όλα τα κράτη- μέλη και θα συμβάλει σε πιο ισότιμους όρους ανταγωνισμού μεταξύ των επιγραμμικών και των παραδοσιακών υπηρεσιών βραχυχρόνιας διαμονής και μεταφορών.
Κανόνας νο3: Η καθιέρωση ενιαίας εγγραφής ΦΠΑ σε όλη την ΕΕ.
Με βάση το υπάρχον μοντέλο «ΦΠΑ One Stop Shop» για τις εταιρείες διαδικτυακών αγορών, οι προτάσεις θα επιτρέψουν στις επιχειρήσεις που πωλούν σε καταναλωτές σε άλλο κράτος- μέλος να εγγραφούν μόνο μία φορά για σκοπούς ΦΠΑ για ολόκληρη την ΕΕ και να εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους όσον αφορά τον ΦΠΑ μέσω μιας ενιαίας διαδικτυακής πύλης σε μια ενιαία γλώσσα.
Ο ΦΠΑ είναι μία από τις σημαντικότερες πηγές εσόδων για τις Αρχές των κρατών- μελών, συμβάλλοντας στην παροχή δημόσιων υπηρεσιών όπως η εκπαίδευση, η υγειονομική περίθαλψη, οι βιβλιοθήκες και οι δημόσιες μεταφορές. Κάθε χρόνο, τα κράτη- μέλη της ΕΕ συγκεντρώνουν περίπου 1 τρισεκατομμύριο ευρώ σε έσοδα από τον ΦΠΑ στην ΕΕ.
Ένα μέρος του ΦΠΑ πηγαίνει επίσης στον προϋπολογισμό της ΕΕ ως «ίδιος πόρος». Αυτό ανήλθε σε περίπου 20 δισεκατομμύρια ευρώ για τον προϋπολογισμό της ΕΕ το 2022.