Τα κωλύματα στις διαπραγματεύσεις για τα «κόκκινα δάνεια»
Πολύπλοκη προβλέπεται η διαπραγμάτευση με τους ξένους τεχνοκράτες για το καθεστώς που θα διαδεχθεί τον νόμο Κατσέλη, κυρίως επειδή το σχέδιο της Κυβέρνησης προβλέπει τρία όρια αξίας ακινήτου για τη ρύθμιση των «κόκκινων» στεγαστικών δανείων.
Και αυτό την ώρα που το χρονοδιάγραμμα στενεύει, καθώς η ισχύς του νόμου Κατσέλη λήγει στις 28 Φεβρουαρίου. Σήμερα, προβλέπεται συνάντηση των επικεφαλής των Θεσμών με το Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας και με εκπροσώπους των τραπεζών, ενώ την Τρίτη το απόγευμα θα γίνει το πρώτο τετ-α-τετ με τον Ε. Τσακαλώτο και την Ε. Αχτσιόγλου. Τη σκυτάλη θα πάρουν την Τετάρτη τα τεχνικά κλιμάκια, χωρίς να μπορεί να προδικάσει κανείς ακόμα εάν θα έχει λυθεί το θέμα ως την Παρασκευή, που αναχωρούν οι επικεφαλής.
Σε ότι αφορά το σχέδιο βασίζεται σε δύο πυλώνες: 1) εξωδικαστική διαδικασία 2) δικαστική προστασία.
Στην εξωδικαστική διαδικασία, ο δανειολήπτης θα υποβάλλει αίτηση στην ειδική ηλεκτρονική πλατφόρμα. Όπως συμβαίνει με τον Εξωδικαστικό, πέρα από την οφειλή του στεγαστικού δανείου, η πλατφόρμα θα αντλεί στοιχεία για όλες τις οφειλές του αιτούμενου ρύθμισης και έτσι θα σχηματίζει το οικονομικό του προφίλ, δηλαδή εισοδήματα, περιουσιακά στοιχεία και χρέη. Με την εκκίνηση της διαδικασίας, δηλαδή με την υποβολή της αίτησης ρύθμισης, θα ενεργοποιείται προστασία από μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης ήτοι από πλειστηριασμό. Κι εδώ μπαίνει το πρώτο όριο αξίας, καθώς σύμφωνα με πληροφορίες, οι τράπεζες δεν διαφωνούν στο να μπορεί να ρυθμίζεται το οποιοδήποτε στεγαστικό δάνειο με τυποποιημένες λύσεις, αλλά στο να προσφέρεται προστασία ανεξαρτήτως της αξίας του ακινήτου. Πρόκειται για ένα από τα πεδία διαφωνίας με την κυβέρνηση.
Σημείο τριβής αποτελεί, επίσης, το είδος της ρύθμισης. Ενώ υπάρχει σύγκλιση απόψεων για μια αναγκαία μεγάλη επιμήκυνση των πληρωμών, ο ορίζοντας της οποίας θα προκύπτει από το ύψος άρα και τον αριθμό των δόσεων του ρυθμισμένου δανείου, για τη δυνατότητα «κουρέματος» του υπολειπόμενου δανείου, οι τράπεζες επιμένουν ότι πρέπει να είναι σε αναλογία 1:1,2 με την τρέχουσα εμπορική αξία του ακινήτου. Έτσι, αν για παράδειγμα η εμπορική αξία του ακινήτου είναι 100.000 ευρώ, να μην προβλέπεται «κούρεμα» εάν το υπολειπόμενο δάνειο είναι μικρότερο από 120.000 ευρώ.
Και τι γίνεται αν ακόμα και σε αυτό το ρυθμισμένο δάνειο, όπου θα λαμβάνονται υπόψιν οι εύλογες δαπάνες διαβίωσης, ο δανειολήπτης δηλώσει αδυναμία πληρωμής; Εδώ μπαίνει το δεύτερο όριο αξίας ακινήτου, καθώς θα έρχεται ο Κρατικός Προϋπολογισμός και θα επιδοτεί μέρος της δόσης, πιθανώς το 1/3 αυτής, για αδύναμα νοικοκυριά, με χαμηλά εισοδήματα και μικρή αξία ακίνητης περιουσίας. Το όριο αυτό θα είναι σε συνάρτηση με το προβλεπόμενο κονδύλι των 150 εκατ. Ευρώ άρα επί της ουσίας είναι μια απόφαση που θα ληφθεί αποκλειστικά από την κυβέρνηση.
Και τι θα συμβαίνει εάν κάποιος δεν μπορεί να ρυθμίσει εξωδικαστικά το στεγαστικό του δάνειο; Θα μπορεί να προσφύγει δικαστικά, καθώς όπως σημειώνουν αρμόδιες πηγές, ο νόμος Κατσέλη ΔΕΝ καταργείται στο σύνολο του από την 1η Μαρτίου, αλλά μόνο το άρθρο 9 παράγραφος 2, που βάζει απαγορευτικό στους πλειστηριασμούς κύριας κατοικίας ως 280.000 ευρώ (για πολύτεκνους). Εδώ μπαίνει το τρίτο όριο αξίας ακινήτου, καθώς οι τράπεζες υποστηρίζουν ότι για να μπορεί κανείς να διεκδικήσει δικαστικά την προστασία, θα πρέπει η ακίνητη περιουσία του να μην υπερβαίνει κάποιο όριο, το οποίο παραμένει υπό συζήτηση με την κυβέρνηση.
Στο παραπάνω, πολύπλοκο πλαίσιο, που ουσιαστικά φέρνει πιο νωρίς ειδικά για τα «κόκκινα» στεγαστικά δάνεια, την επικείμενη Κοινοτική Οδηγία για το μόνιμο μηχανισμό ρύθμισης οφειλών, έρχονται να «κουμπώσουν» οι δύο ρυθμίσεις οφειλών που προωθούν τα υπουργεία Εργασίας και Οικονομικών, καθιστώντας λαβύρινθο τη διαπραγμάτευση. Είναι ενδεικτικό ότι στις πρώτες διερευνητικές επαφές με τους ξένους τεχνοκράτες, συζητούσαν παράλληλα τρία διαφορετικά κλιμάκια- ένα για τα δάνεια, άλλο για τη ρύθμιση του υπουργείου Εργασίας κι άλλο για τη ρύθμιση του υπουργείου Οικονομικών- αλλά επί της ουσίας για τον ίδιο μηχανισμό.
Η ρύθμιση του υπουργείου Εργασίας, όπως την ανέπτυξε η Ε. Αχτσιόγλου, βασίζεται στον επανυπολογισμό των ασφαλιστικών οφειλών ως το 2016, με βάση το σύστημα Κατρούγκαλου, ενώ στις 120 δόσεις θα μπορούν να μπουν και τα χρέη του 2017. Το προτεινόμενο σχήμα θα οδηγεί σε «κούρεμα» ως και 50% της αρχικής οφειλής και ως 85% των προσαυξήσεων, δεν θα προβλέπει ούτε εισοδηματικά ούτε περιουσιακά κριτήρια και θα καλύπτει ενεργούς κι ανενεργούς επιτηδευματίες.
Η ρύθμιση του υπουργείου Οικονομικών, δεν προβλέπει φυσικά επανυπολογισμό οφειλών, αλλά κατά τα άλλα «πατάει» στις προβλέψεις της αντίστοιχης ρύθμισης του υπουργείου Εργασίας. Αυτό που την κάνει ελκυστική είναι απευθύνεται και σε μισθωτούς- συνταξιούχους, αλλά για να μην υπάρχουν οι στρεβλώσεις της ρύθμισης των 100 δόσεων που ωφελήθηκαν κι οι «έχοντες», θα μπουν εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια.
Το «παράθυρο» αυτών των δύο έκτακτων ρυθμίσεων οφειλών, θα μείνει ανοικτό για περίπου 6 μήνες, καθώς στόχος είναι από το δεύτερο εξάμηνο του έτους, να έχει ενεργοποιηθεί ο Μόνιμος Εξωδικαστικός Μηχανισμός ρύθμισης χρεών της Κοινοτικής Οδηγίας, με επιδίωξη της ελληνικής πλευράς να καλύπτει όλα τα φυσικά και νομικά πρόσωπα.