Επιστροφές- εξπρές για τον ΦΠΑ- Τι είναι η «χρυσή λίστα»

Δεν έχουν περάσει πολλά χρόνια από τότε που αναζητώντας κανείς τις λεπτομέρειες πίσω από τις εκκρεμείς επιστροφές φόρων, βρισκόταν αντιμέτωπος με αιτήσεις επιστροφών ΦΠΑ που μπορεί να εκκρεμούσαν για 2 ή περισσότερα χρόνια.  

Λίγο οι αλλαγές στην κοινοτική νομοθεσία που επέβαλαν συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα εξόφλησης και των οφειλών του Δημοσίου, λίγο η ανάγκη να ενισχυθεί η επιχειρηματικότητα στην προσπάθεια εξόδου από το τούνελ της δεκαετούς κρίσης, λίγο η υποχρέωση του Κράτους να βάλει «πλάτη» στις συνθήκες ασφυξίας που δημιούργησε η πανδημία, η κατάσταση σήμερα είναι σαφώς βελτιωμένη αλλά απέχει ακόμα από το επιθυμητό. 

Τα τελευταία στοιχεία (Ιανουάριος 2024) δείχνουν ότι οι εκκρεμείς επιστροφές φόρων διαμορφώνονται σε 448 εκ ευρώ, δηλαδή περίπου 100 εκ ευρώ λιγότερες από τον περασμένο Δεκέμβριο και περίπου 200 εκ ευρώ λιγότερες από το Δεκέμβριο του 2022. Στο Επιχειρησιακό Σχέδιο της ΑΑΔΕ για τη φετινή χρονιά, μεταξύ ελεγκτικών στόχων και εισπρακτικών μεθόδων, υπάρχει πρόβλεψη για επιστροφές ΦΠΑ με διαδικασίες-εξπρές και μάλιστα με την αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης. 

Επιστροφές- εξπρές 

Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, η ΑΑΔΕ θα απλουστεύσει τις διοικητικές διαδικασίες των επιστροφών ΦΠΑ για τις επιχειρήσεις, μέσω της εφαρμογής αυτοματοποιημένων διαδικασιών επιστροφής ΦΠΑ, της ηλεκτρονικής υποβολής και της διευκόλυνσης της διαδικασίας ανάλυσης κινδύνου για τις αιτήσεις επιστροφής. 

Με τη νέα διαδικασία αναμένεται να περιοριστεί η ανθρώπινη παρέμβαση μέσω ψηφιακών συναλλαγών και να αντιμετωπιστούν οι καθυστερήσεις στις επιστροφές ΦΠΑ. Η μεταρρύθμιση πρέπει να είναι σύμφωνη με την οδηγία σχετικά με την επιστροφή του ΦΠΑ (οδηγία 2008/9/ΕΚ του Συμβουλίου). 

Αναλυτικότερα, η μεταρρύθμιση στοχεύει:  

• Στην επιτάχυνση των επιστροφών ΦΠΑ που σήμερα παρουσιάζουν συχνά σημαντικές καθυστερήσεις. 
• Στην αντιμετώπιση της απάτης που σχετίζεται με τις επιστροφές ΦΠΑ, στηριζόμενοι σε αρχές ανάλυσης κινδύνου. 
• Στην αυτοματοποίηση και ψηφιοποίηση των διαδικασιών επιστροφής ΦΠΑ χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση. 
• Στην επίτευξη του στόχου για άμεση επιστροφή ΦΠΑ, χωρίς έλεγχο, στο 97% των αιτήσεων. 
• Στην υποστήριξη των συνεπών επιχειρήσεων και την αύξηση της διαφάνειας.

Η «χρυσή λίστα» 

Ο ποσοτικός στόχος είναι ως το τέλος της χρονιάς να έχουν ολοκληρωθεί επιστροφές φόρων 6,588 δισ ευρώ. Ποιοι είναι οι επιμέρους στόχοι και τα «εργαλεία»;

• Διεκπεραίωση των αιτημάτων επιστροφής ΦΠΑ εντός 90 ημερών σε ποσοστό τουλάχιστον 95%.  
• Αξιολόγηση αιτημάτων επιστροφών ΦΠΑ αυτοματοποιημένα σε περιοδική βάση. 
• Αξιοποίηση Χρυσής Λίστας δικαιούχων για την επίσπευση επιστροφής πιστωτικού υπολοίπου ΦΠΑ  
• Επέκταση της ψηφιοποίησης του κυκλώματος επιστροφών φόρου - Διαλειτουργικότητα με ΕΦΚΑ / ΗΔΙΚΑ.  
• Υπηρεσία διαλειτουργικότητας στους δήμους για ψηφιακή δέσμευση και άρση δέσμευσης ενημερότητας 

Ποια είναι, όμως, αυτή η «χρυσή λίστα»; Επί της ουσίας είναι οι επιχειρήσεις, που μπορούν να παίρνουν κατά προτεραιότητα και χωρίς έλεγχο τις επιστροφές φόρων. Πρόκειται για όσους:

α) είναι κάτοχοι «άδειας Α.Ε.Ο. Authorised Economic Operator» ή κάτοχοι «αδειών απλουστευμένων διαδικασιών», σύμφωνα με τα οριζόμενα στον Ενωσιακό Τελωνειακό Κώδικα, που έχουν άδειες σε ισχύ 

β) πραγματοποιούν πράξεις που δεν επιβαρύνονται με ΦΠΑ σε ποσοστό τουλάχιστον 50% του κύκλου εργασιών τους για σκοπούς ΦΠΑ κατά  το  προηγούμενο  ημερολογιακό  δωδεκάμηνο (κατά βάση εξαγωγικές επιχειρήσεις) 

Στη «χρυσή λίστα» μπαίνουν μόνο εφόσον έχουν δικαίωμα έκπτωσης του φόρου των εισροών και κατά τα τελευταία τρία φορολογικά έτη πληρούν σωρευτικά τα παρακάτω κριτήρια:

• Δεν έχουν υποπέσει σε φορολογικές και τελωνειακές παραβάσεις, οι οποίες έχουν καταχωρηθεί στα μηχανογραφικά συστήματα «TAXIS» και «ICIS» αντίστοιχα  
• Δεν χαρακτηρίζονται ως ύποπτοι για συμμετοχή σε απάτη που αφορά στις ενδοκοινοτικές συναλλαγές, κατόπιν εφαρμογής κριτηρίων ανάλυσης κινδύνου, τα οποία εξετάζονται σε κεντρικό επίπεδο αποκλειστικά και δεν δημοσιοποιούνται.