Reuters: Η Ελλάδα σε τροχιά πλήρους ανάκαμψης το 2024

Χρονιά-ορόσημο χαρακτηρίζει το 2024 το διεθνές ειδησεογραφικό πρακτορείο Reuters για την Ελλάδα, καθώς θα είναι η χρονιά που η ελληνική οικονομία θα ανακάμψει πλήρως μετά την κρίση και το πλήγμα που δέχθηκε.

Η ελληνική οικονομία προβλέπεται να αναπτυχθεί κατά σχεδόν 3% φέτος, πλησιάζοντας το προ κρίσης μέγεθος του 2009 και ξεπερνώντας κατά πολύ τον μέσο όρο της Ευρωζώνης στο 0,8%.

Όπως αναφέρει το Reuters, το κόστος δανεισμού βρίσκεται αισθητά χαμηλότερα σε σχέση με της Ιταλίας, ενώ οι τράπεζες που διασώθηκαν κατά τη διάρκεια της κρίσης πρόκειται να ιδιωτικοποιηθούν πλήρως για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες, μια κίνηση που ορισμένοι από τους μεγαλύτερους επενδυτές της χώρας θεωρούν ως το τελικό ορόσημο επιστροφής στην κανονικότητα.

«Η αποχώρηση του κράτους αποτελεί ορόσημο. Η ελληνική οικονομία είναι σε καλή κατάσταση για να επωφεληθεί από την περαιτέρω ανάπτυξη στο μέλλον», επισημαίνει ο Wim-Hein Pals της διαχειρίστριας περιουσιακών στοιχείων Robeco, ο οποίος αγόρασε πρόσφατα μετοχές ελληνικών τραπεζών.

Η αλλαγή στην Ελλάδα, μετά την κρίση χρέους η οποία απείλησε με κατάρρευση ολόκληρη την ευρωζώνη, είναι έντονη -στα χαρτιά τουλάχιστον. Επί του παρόντος, η χώρα αντιμετωπίζει ένα νέο πρόβλημα: να επηρεασθεί από τη στασιμότητα των μεγάλων οικονομικών της ευρωζώνης που κάποτε επέβαλαν αυστηρές μεταρρυθμίσεις στην οικονομία της.

Μετά από χρόνια αποκλεισμού από τις διεθνείς αγορές, η Ελλάδα ανέκτησε την επενδυτική βαθμίδα το 2023. Τον περασμένο μήνα όταν το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας πούλησε το μερίδιό του στην Τράπεζα Πειραιώς, η προσφορά υπερκαλύφθηκε οκτώ φορές.

Παραμένουν οι προκλήσεις

Ωστόσο, οι προκλήσεις παραμένουν. Η υπογεννητικότητα και η έλλειψη εργατικού δυναμικού απειλούν τις μακροπρόθεσμες προοπτικές, ενώ οι φυσικές καταστροφές προκαλούμενες από την κλιματική κρίση, όπως οι πυρκαγιές και οι πλημμύρες έχουν επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό.

Πολλοί απλοί Έλληνες που ταλανίζονται από την κρίση λένε ότι βλέπουν μικρή διαφορά, καθώς οι οικονομολόγοι λένε ότι τα ευρύτερα οφέλη της ανάκαμψης θα χρειαστούν χρόνο. Για να διασφαλιστεί η μακροπρόθεσμη ανάπτυξη, η χώρα πρέπει να διαφοροποιηθεί πέρα από τους τυπικούς οικονομικούς μοχλούς του τουρισμού, των ακινήτων και των υπηρεσιών.

Περισσότερες από τις μισές άμεσες ξένες επενδύσεις στην Ελλάδα, οι οποίες ανήλθαν σε περίπου 7,5 δισεκατομμύρια ευρώ το 2022, προέρχονται από χώρες της βόρειας Ευρώπης, όπως η Γαλλία και η Γερμανία, στις οποίες η ανάπτυξη είναι υποτονική. Οι ελληνικές εξαγωγές, όπως τα αγροτικά προϊόντα, τα καύσιμα και τα φαρμακευτικά προϊόντα -τα δύο τρίτα των οποίων κατευθύνονται στην Ε.Ε.- μειώθηκαν σχεδόν 9% πέρυσι. Η οικονομική ανάπτυξη επιβραδύνθηκε στο 2% το 2023, εν μέρει ως αποτέλεσμα της επιβράδυνσης των υπόλοιπων οικονομιών της Ευρωζώνης.

«Οι χαμηλότερες προσδοκίες για την ανάπτυξη στην Ευρώπη επηρεάζουν την Ελλάδα με δύο βασικούς τρόπους. Μέσω της πίεσης στις εξαγωγές… και μέσω του υψηλότερου κόστους του χρήματος», τονίζει ο Νίκος Βέττας, επικεφαλής του ΙΟΒΕ.

Οικονομική αναζωογόνηση

Οι δεκαετίες αχαλίνωτης φοροδιαφυγής και υπερκατανάλωσης προκάλεσαν την ύφεση την Ελλάδα το 2009, με την κυβέρνηση να αποκαλύπτει μια τεράστια «τρύπα» στα οικονομικά της που προκάλεσε σοκ στις παγκόσμιες αγορές.

Μέχρι το 2015, είχε υπογράψει τρία προγράμματα διάσωσης με την Ευρωζώνη και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ύψους 280 δισ. ευρώ. Σε αντάλλαγμα συμφώνησε σε μέτρα λιτότητας που μείωσαν τους μισθούς και τις συντάξεις του δημόσιου τομέα και προκάλεσαν χρόνια βίαιων διαδηλώσεων.

Από τότε που η Ελλάδα βγήκε από το πρόγραμμα διάσωσης το 2018 αναβίωσε το τραπεζικό της σύστημα και στηρίζεται αποκλειστικά στις αγορές χρέους για τις δανειακές της ανάγκες. Το 2022 αποπλήρωσε το ΔΝΤ δύο χρόνια νωρίτερα από το χρονοδιάγραμμα.

Η ηρεμία έχει αποκατασταθεί σε μεγάλο βαθμό. Στην κεντρική πλατεία Συντάγματος της Αθήνας, όπου πριν από 10 χρόνια οι διαδηλωτές εκτόξευαν μολότοφ εναντίον των ΜΑΤ σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τα μέτρα λιτότητας, σήμερα οι μουσικοί διασκεδάζουν τους τουρίστες.

Οι επισκέψεις στην Ακρόπολη, τον πιο γνωστό αρχαίο χώρο της Ελλάδας, θα φθάσουν τα 3,8 εκατομμύρια το 2023, αριθμός σχεδόν τετραπλάσιος από αυτόν που είχε παρατηρηθεί στο αποκορύφωμα της κρίσης.

Η ανισότητα παραμένει

Για πολλούς Έλληνες όμως, η οικονομική ανάκαμψη δεν έχει μεταφραστεί σε βελτίωση του βιοτικού επιπέδου.

Η ανεργία παραμένει πάνω από 10%, η δεύτερη υψηλότερη στην Ε.Ε. μετά την Ισπανία και το κατά κεφαλήν ΑΕΠ σε αγοραστική δύναμη είναι από τα χαμηλότερα στο μπλοκ, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat. Ο μέσος μηνιαίος μισθός των 1.175 ευρώ είναι 20% χαμηλότερος από ό,τι πριν από 15 χρόνια, σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Εργασίας.

Η Ελλάδα πρέπει να αναπτύξει τομείς όπου οι επενδύσεις είναι πιο μακροπρόθεσμες, υπογραμμίζει ο Νίκος Βέττας του ΙΟΒΕ, «όπως τα έργα υποδομής και η μεταποίηση».

Τα συνδικάτα πραγματοποίησαν απεργία χθες Τετάρτη ζητώντας υψηλότερους μισθούς. Κάποιοι άνθρωποι δεν έχουν συνέλθει από το γεγονός ότι έχασαν τα πάντα όταν η οικονομία βυθίστηκε.

Ο Περικλής Φρυγανάς πήρε τραπεζικό δάνειο το 2009 για να επεκτείνει το συνεργείο επισκευής μοτοσικλετών του στην Αθήνα, μόνο που η κρίση μείωσε τον κύκλο εργασιών του κατά 90% τα επόμενα έξι χρόνια. Έκλεισε το κατάστημα το 2020 και πρόσφατα έχασε ένα διαμέρισμα που μοιραζόταν με την άνεργη σύζυγό του και τους τρεις γιους του, αφού το χρησιμοποίησε ως εγγύηση για το δάνειο.

«Η κρίση λύγισε πολλούς ανθρώπους και ήμουν ένας από αυτούς. Τα πράγματα βελτιώνονται μόνο για τους "πλούσιους", όλοι οι άλλοι λιμνάζουν», αναφέρει ο 61χρονος Φρυγανάς.