Σε ελεγκτικό κλοιό οι εποχικές επιχειρήσεις
Ανοίγουν, συνήθως για την καλοκαιρινή σεζόν, κάνουν τζίρους χιλιάδων ευρώ με τη βοήθεια των τουριστών και «εξαφανίζονται» χωρίς να καταβάλουν ούτε μισό ευρώ ΦΠΑ και φόρο εισοδήματος.
Οι εποχικές επιχειρήσεις κι επισήμως μπαίνουν στο στόχαστρο των ελεγκτικών υπηρεσιών. Φυσικά όχι στα «τυφλά», καθώς τα «εργαλεία» που έχει, πλέον, στη διάθεση της η ΑΑΔΕ επιτρέπουν τη στόχευση εκεί που αναδύεται έντονα η οσμή της παραβατικότητας.
Ως υψηλής επικινδυνότητας χαρακτηρίζονται οι… πρωτοεμφανιζόμενοι, δηλαδή εποχικές επιχειρήσεις που δεν έχουν φορολογικό προφίλ, ενώ στη «μαύρη» λίστα μπαίνουν κι όσοι έχουν βεβαρημένο παρελθόν.
Δύο μορφές παραβατικότητας
Η εμπειρία των προηγούμενων ετών δείχνει ότι η παραβατικότητα από τις εποχικές επιχειρήσεις έχει δύο μορφές: είτε δεν «κόβουν» ούτε μισή απόδειξη καθ’ όλη τη διάρκεια της δραστηριοποίησης τους είτε τα δηλώνουν όλα κανονικότατα αλλά λίγο πριν φτάσει η ώρα των περιοδικών δηλώσεων και της απόδοσης του ΦΠΑ, «εξαφανίζονται» και αφήνουν ένα ωραιότατο «φέσι» στην εφορία.
Μια από τις αλλαγές που φέρνει ο νέος Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας είναι η δυνατότητα του ενδιάμεσου προσδιορισμού φόρου, στις περιπτώσεις όπου συντρέχει συνδυασμός κριτηρίων από τα οποία προκύπτει άμεσος και επικείμενος κίνδυνος φοροδιαφυγής ή όταν υπάρχουν συγκεκριμένες ενδείξεις ότι ο φορολογούμενος σκοπεύει να εγκαταλείψει τη χώρα.
Πρακτικά, η νέα διαδικασία θα «πατήσει» στον ισχύοντα Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας, που επιτρέπει τον προληπτικό προσδιορισμό φόρου αλλά για συγκεκριμένες περιπτώσεις. Συγκεκριμένα, το άρθρο 35 του ΚΦΔ ορίζει ότι η εφορία «μπορεί να εκδίδει πράξη προληπτικού προσδιορισμού φόρου μετά την έναρξη της φορολογικής περιόδου, αλλά πριν την ημερομηνία υποβολής της αντίστοιχης φορολογικής δήλωσης, προκειμένου να διασφαλίσει την άμεση είσπραξη του φόρου, εφόσον υπάρχουν συγκεκριμένες ενδείξεις ότι ο φορολογούμενος σκοπεύει να εγκαταλείψει τη χώρα, θέτοντας σε κίνδυνο την είσπραξη του φόρου, ιδίως μέσω της μεταβίβασης περιουσιακών στοιχείων σε άλλο πρόσωπο».
Το κενό που πρέπει να κλείσει
Ποιο είναι το «κενό», που αξιοποιούν με τον καλύτερο τρόπο οι «πονηροί»; Αυτός ο προληπτικός προσδιορισμός φόρου ενεργοποιείται μόνο αν υπάρχει κίνδυνος φυγής εκτός Ελλάδας. Κι αυτή ακριβώς η πρόβλεψη πρόκειται να αλλάξει.
Ας δούμε ένα παράδειγμα για το πώς θα μπορεί εφεξής η εφορία να «τσιμπάει» τους πονηρούς, πριν αφήσουν «φέσι». Κατά τον έλεγχο που γίνεται σε εποχική επιχείρηση -η οποία βρίσκεται στη «μαύρη» λίστα λόγω risk analysis- τον Ιούνιο, διαπιστώνονται παραβάσεις π.χ. μη έκδοση φορολογικών στοιχείων ή μη υποβολή δήλωσης και απόδοσης ΦΠΑ. Αυτομάτως θα κινείται η νέα διαδικασία ενδιάμεσου προσδιορισμού του φόρου, χωρίς να περιμένει η εφορία το «κλείσιμο» της σεζόν τον Οκτώβριο, έτσι ώστε να αποτραπεί εν τη γενέσει της η φοροδιαφυγή.
Η μάστιγα των «εξαφανισμένων» εμπόρων δεν είναι καινούργιο φαινόμενο ούτε αποτελεί ελληνικό… προνόμιο. Σύμφωνα με τα απολογιστικά στοιχεία της ΑΑΔΕ, από το 2019 ως το 2023 οι Ράμπο των ΥΕΔΔΕ «ξετρύπωσαν» 670 τέτοιες περιπτώσεις, που μάλλον ως κορυφή του παγόβουνου μπορούν να χαρακτηριστούν. Ακόμα κι έτσι, τα διαφυγόντα έσοδα για το Ελληνικό Δημόσιο υπολογίζονται σε περίπου 130 εκατ. ευρώ μόνο από αυτές τις υποθέσεις.