«Αγκάθι» για την αγορά οι χαμένες ρυθμίσεις οφειλών

Η μία στις δύο ρυθμίσεις «πέφτουν» - Μόνο ο ΕΦΚΑ «έχασε» πάνω από 16,5 δισ. ευρώ.

Ρυθμίσεις σε 100 δόσεις, ρυθμίσεις σε 120 δόσεις, ρυθμίσεις για πάγιες ανάγκες, ρυθμίσεις για έκτακτες καταστάσεις, ρυθμίσεις αυτοματοποιημένες, ρυθμίσεις προσωποποιημένες, ρυθμίσεις που αναβιώνουν παλιές ρυθμίσεις και πάει λέγοντας.  Θα περίμενε κανείς ότι με όλες αυτές τις διευκολύνσεις, για τις οποίες δόθηκαν πολλές μάχες και με τους δανειστές, νοικοκυριά, επιχειρήσεις κι επαγγελματίες θα έσπευδαν να ξεφορτωθούν τα χρέη τους με ευνοϊκούς όρους.

Οι αριθμοί, ωστόσο, είναι απογοητευτικοί, καθώς φανερώνουν ότι λίγοι μπαίνουν στη διαδικασία της ρύθμισης κι από αυτούς τους λίγους ακόμα λιγότεροι φτάνουν μέχρι το τέλος, δηλαδή εξοφλούν τις οφειλές τους στην εφορία και τα ασφαλιστικά ταμεία.

Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία από την ΑΑΔΕ, από το «βουνό» των 106 δισ ευρώ οφειλών, μόλις το 5,7% του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου βρίσκεται σε κάποιου είδους ρύθμιση, ποσοστό που αντιστοιχεί σε 4,5 δισ. Ευρώ. Ανάλογα είναι και τα στοιχεία από το ΚΕΑΟ. Επί συνόλου οφειλών 47 δισ ευρώ, το ρυθμισμένο ποσό φτάνει τα 4,7 δισ ευρώ.

Τις πταίει άραγε; Σύμφωνα με τους δανειστές, η κουλτούρα πληρωμών έχει τρωθεί βαριά ειδικά κατά την περίοδο των Μνημονίων και γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο, όποτε μπαίνει στο τραπέζι από τις ελληνικές Αρχές κάποιο νέο πλαίσιο διευκολύνσεων, παρατηρείται μια... αλλεργική αντίδραση εκ μέρους τους. Δεν είναι τυχαίο ότι ακόμα και στις τελευταίες εκθέσεις Αξιολόγησης, υπάρχουν «καρφιά» για την... ελαστικότητα που επιδεικνύουν οι ελληνικές Αρχές, ως προς την επιβολή των αναγκαίων μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης, έτσι ώστε να σταλεί μήνυμα συμμόρφωσης.

Από την πλευρά τους, αρμόδιοι υπηρεσιακοί παράγοντες απαντούν ότι οι βίαιες ανατροπές, που επέφερε η δεκαετής οικονομική κρίση, υποτιμώνται σταθερά από τους ξένους τεχνοκράτες. Από την άλλη, δεν είναι μυστικό ότι η πληθώρα ρυθμίσεων- προφανώς αναγκαίων- δημιούργησε προσδοκία στους ενδιαφερόμενους για κάτι καλύτερο, δηλαδή μια νέα ρύθμιση, με περισσότερες δόσεις και χαμηλότερα επιτόκια.

Τι λέει η αγορά  

Άνθρωποι της αγοράς, λογιστές και φοροτεχνικοί δίνουν τη δική τους εξήγηση γι’ αυτά τα πολύ χαμηλά ποσοστά ανταπόκρισης των κατά καιρούς ρυθμίσεων. Κατ' αρχάς, τα παλιά χρέη είναι, πλέον, φορτωμένα με δυσθεώρητες προσαυξήσεις, συνεπώς η εξυπηρέτηση τους δεν είναι εύκολη υπόθεση. Είναι ενδεικτικό ότι επί συνόλου 47,2 δισ ευρώ ασφαλιστικών οφειλών, τα 31,2 δισ ευρώ «γεννήθηκαν» πριν από το 2009, δηλαδή πριν από τη λαίλαπα των Μνημονίων, γεγονός που βέβαια έχει διπλή ανάγνωση, καθώς δείχνει ότι τα πολλά χρέη επιχειρήσεων- επαγγελματιών δεν είναι απότοκα της οικονομικής κρίσης.

Επιπλέον, η αγορά επισημαίνει ότι ακόμα και στις φαινομενικά ευνοϊκές ρυθμίσεις, δεν είναι εύκολο να μπει κανείς, καθώς αναγκαία προϋπόθεση ήταν και παραμένει να πατάνε οι επιτηδευματίες σε δύο «βάρκες», δηλαδή να πληρώνουν τις δόσεις της ρύθμισης και να εξυπηρετούν τις τρέχουσες ασφαλιστικές υποχρεώσεις. Όπως τονίζουν χαρακτηριστικά, σε περιόδους κρίσης, όπως αυτές που βιώσαμε από το 2020 και μετά, είναι προφανής η δυσκολία.

Οι αριθμοί 

Τα νούμερα είναι σε κάθε περίπτωση αμείλικτα. Επί συνόλου 988.435 πάγιων ρυθμίσεων για ασφαλιστικές οφειλές, οι μισές έχουν πάει... περίπατο, με αποτέλεσμα το ΚΕΑΟ να πρέπει να «κυνηγήσει» περί τα 9 δισ ευρώ. Κι αν σπεύσει κανείς να πει ότι οι 24 δόσεις δεν είναι ιδιαιτέρως ελκυστικές, ανάλογες είναι οι «επιδόσεις» και στις εμβληματικές ρυθμίσεις των 100 και 120 δόσεων. Στην πρώτη, χάθηκαν περίπου 75 χιλιάδες ρυθμίσεις και στη δεύτερη άλλες 294 χιλιάδες, με το ποσοστό αποτυχίας να φτάνει ή να ξεπερνά το 50%. Όσο, δε, για χρέη που έμειναν ανεξόφλητα, προσεγγίζουν τα 6 δισ ευρώ.

Ελαφρώς καλλίτερη είναι η κατάσταση, όσον αφορά στη ρύθμιση των 72 δόσεων και στη ρύθμιση με την οποία αναβίωσαν ως «2η ευκαιρία» οι... παλιές καλές ρυθμίσεις. Κι εδώ, όμως, το ποσοστό αποτυχίας δεν είναι ευκαταφρόνητο, αφού διαμορφώνεται γύρω στο 35%.

Τι ζητάει η αγορά  

Σε μια συνολική θεώρηση των πραγμάτων, οι βιοτέχνες έβαλαν στο τραπέζι όλες τις αναγκαίες παρεμβάσεις του Κράτους, έτσι ώστε η μικρή μεταποίηση να μη μείνει πίσω. Φορολογικές ελαφρύνσεις και κίνητρα, αναπτυξιακά και χρηματοδοτικά «εργαλεία», ευκολότερη πρόσβαση στον τραπεζικό δανεισμό, συνθέτουν τον καμβά, ωστόσο μόνο τυχαία δεν είναι η ειδική αναφορά στο φλέγον θέμα των οφειλών και δη των ασφαλιστικών.

Σύμφωνα με το ΒΕΑ, υπάρχει ανάγκη για την εφαρμογή νέας ρύθμισης οφειλών έως 120 δόσεις, στην οποία να μπορούν να ενταχθούν όλες οι ασφαλιστικές οφειλές, ιδίως εκείνες που δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια της υγειονομικής και ενεργειακής κρίσης. Για να είναι αποτελεσματική η ρύθμιση θα πρέπει να προβλεφθεί διαγραφή των προστίμων και λοιπών προσαυξήσεων, καθώς και απομείωση της βασικής οφειλής για τις οφειλές που δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας.