Διαβεβαιώσεις ΔΕΠΑ για επάρκεια σε φυσικό αέριο

Χωρίς κανένα πρόβλημα καλύπτεται η αυξημένη ζήτηση σε φυσικό αέριο που έφτασε σε επίπεδα-ρεκόρ, αναφέρουν κύκλοι προσκείμενοι στην ΔΕΠΑ, που σημειώνουν πως στις 8 Ιανουαρίου η ζήτηση έφτασε τις 300.000 MWh χωρίς να προκληθεί οποιαδήποτε αναστάτωση ή κατάσταση κρίσης.

Για τις ανάγκες της σύγκρισης οι ίδιες πηγές τονίζουν πως τον Ιανουάριο του 2007 (όταν σε μεγάλο μέρος της χώρας βρισκόταν σε εξέλιξη ισχυρό κύμα κακοκαιρίας) , το σύστημα είχε φτάσει σε οριακή κατάσταση με τη μέγιστη ημερήσια ζήτηση να διαμορφώνετια στα 278.000 ΜWh.

Οι λόγοι για τους οποίους η αυξημένη ζήτηση φέτος καλύπτεται χωρίς προβλήματα είναι:

• η ετοιμότητα όλων των προμηθευτών, 
• η, έστω και καθυστερημένη, διάθεση αυξημένης χωρητικότητας στις δεξαμενές της Ρεβυθούσας. Συγκεκριμένα, η χωρητικότητα ανέρχεται πια σε 225.000 κυβικά μέτρα υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), έναντι 130.000 κ.μ. έως τις 21 Δεκεμβρίου 
• στην αναβάθμιση της δυνατότητας αεριοποίησης της Ρεβυθούσας και
• στη μεγιστοποίηση των ποσοτήτων που εισέρχονται στο σύστημα από τους αγωγούς στο Σιδηρόκαστρο και στους Κήπους.

Είναι δεδομένο ότι η Ελλάδα δεν διαθέτει πληθώρα αποθηκευτικών χώρων σε φυσικό αέριο, ιδίως σε αέρια μορφή, όπως για παράδειγμα η Βουλγαρία, αλλά και σε LNG. Πέρυσι, τον χειμώνα του 2018, η ΔΕΠΑ, χωρίς να έχει η ίδια την υποχρέωση Ασφάλειας Εφοδιασμού, πρότεινε και διασφάλισε ένα επιπλέον φορτίο LNG με πλοίο που ήταν σε αναμονή έξω από τη Ρεβυθούσα, έμφορτο με 128.000 κ.μ, που ουσιαστικά "μεγάλωσε" τις διαθέσιμες ποσότητες της δεξαμενής και θα μπορούσε να καλύψει επιπλέον ζήτηση, σε περίπτωση που το σύστημα έφθανε πάλι σε οριακές τιμές, όπως είχε συμβεί το 2017. Αυτό χρησιμοποιήθηκε εν μέρει ως απόθεμα ασφαλείας των Ηλεκτροπαραγωγών. Το κόστος το επωμίστηκε η ΔΕΠΑ και μέχρι σήμερα δεν έχει αποπληρωθεί από τους ηλεκτροπαραγωγούς, εν μέρει λόγω και της καθυστέρησης έκδοσης της σχετικής απόφασης της ΡΑΕ για το ύψος του ποσού που καλύπτεται από το Τέλος Ασφάλειας Εφοδιασμού (ΦΕΚ 31.12.2018).

Για τον φετινό χειμώνα, η ΔΕΠΑ είχε επισημάνει τον κίνδυνο από την καθυστέρηση παράδοσης της τρίτης δεξαμενής στη Ρεβυθούσα, ήδη από τον Σεπτέμβριο, λένε οι ίδιες πηγές, προσθέτοντας πως η εταιρεία συνέχισε να εφοδιάζει διαρκώς τις δύο διαθέσιμες δεξαμενές και φρόντισε, αμέσως με την παράδοση της τρίτης δεξαμενής των επιπλέον 95.000 κ.μ στη Ρεβυθούσα, να φέρει ένα έξτρα μεγάλο φορτίο (στις 29.12.2018), που γέμισε τη διαθέσιμη δεξαμενή, "ανακουφίζοντας" την αγωνία για τα χειμερινά αποθέματα.

Η νέα, αυξημένη χωρητικότητα της δεξαμενής διασφαλίζει μεγαλύτερη άνεση, όσον αφορά στα αποθέματα σε LNG για την αντιμετώπιση της ζήτησης σε ακραία καιρικά φαινόμενα. Ακόμη και σε ακραία υψηλή ζήτηση, η γεμάτη Ρεβυθούσα μπορεί να τροφοδοτεί το σύστημα για σχεδόν δύο εβδομάδες, μέχρι να επανατροφοδοτηθεί με νέο φορτίο.

Η ΡΑΕ στις 04.01.2019 δημοσίευσε την απόφαση που υποχρεώνει τους ηλεκτροπαραγωγούς να τηρούν απόθεμα ασφαλείας εντός της δεξαμενής. Για τους υπόχρεους (πρόκειται για τις εταιρείες ΔΕΗ, M&M και Ήρων) αυτό ορίστηκε σε περίπου 67.000 κ.μ. δέσμευση χώρου, για επάρκεια 5 ημερών με 16ωρη λειτουργία. Η ΔΕΠΑ έχει εκφράσει την άποψη πως αυτή η απόφαση δημιουργεί πρόβλημα στη διαχείριση της Ρεβυθούσας, γιατί ουσιαστικά αχρηστεύει μέρος της νέας χωρητικότητας.

Η ποσότητα αυτή άλλωστε είναι επιπλέον των 17.000 κ.μ, που διατηρεί ως απόθεμα εξισορρόπησης ο ΔΕΣΦΑ. Οπότε γίνεται αντιληπτό ότι τα 84.000 κ.μ. από τα 95.000 κ.μ της νέας δεξαμενής, που κόστισε δεκάδες εκατομμύρια ευρώ ακριβώς για να διασφαλίσει την επάρκεια εφοδιασμού σε περιόδους υψηλής ζήτησης, δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν, ακόμη και την περίοδο που το σύστημα τα έχει περισσότερο ανάγκη, παρά μόνο σε περίπτωση "κατάστασης 2".

Ενώ παράλληλα, σύμφωνα με τον κανονισμό της ΡΑΕ, οι συγκεκριμένες ποσότητες "ασφάλειας" εντός της δεξαμενής, αυξάνουν και μετακυλούν στους καταναλωτές το κόστος χρήσης του συστήματος. Μόνοι ευνοημένοι με τον νέο κανονισμό είναι οι traders χονδρικής, αλλά αυτό δεν παύει να γίνεται εις βάρος της ασφάλειας τροφοδοσίας του συστήματος και του τελικού κόστους που επιβαρύνει τους Έλληνες καταναλωτές.

Επίσης η ΔΕΠΑ διαπιστώνει και θέτει υπόψιν των αρμόδιων αρχών και το εξής: Η πρόσφατη αναβάθμιση της Ρεβυθούσας, δίνει τη δυνατότητα εκφόρτωσης μεγάλων φορτίων LNG, χωρητικότητας ακόμη και άνω των 165.000 κ.μ. Αυτό είναι μεν θετικό με όρους διεθνούς αγοράς φυσικού αερίου, καθώς δίνει μεγαλύτερη ελευθερία και περισσότερες επιλογές στις διαπραγματεύσεις με προμηθευτές και διαθέσιμα φορτία LNG, η υποχρέωση όμως για απόθεμα ασφαλείας 84.000 κ.μ. δημιουργεί όμως δύο νέα θέματα-προβληματισμούς, που πρέπει αντίστοιχα να τεθούν σε διαβούλευση και επίλυση:

• Για να είναι δυνατή η προμήθεια μεγαλύτερων φορτίων / πλοίων, η ποσότητα εντός δεξαμενής θα πρέπει να έχει μειωθεί πολύ, (ήτοι 225.000 κ.μ. - 84.000 κ.μ.=  141.000 κ.μ. διαθέσιμα) - και για πλοία 165.000 κ.μ. και άνω - ακόμη και κάτω από το δεσμευμένο απόθεμα ασφαλείας. Αυτό δημιουργεί περιορισμούς στη διάθεση μεγάλων φορτίων και πλοίων και προφανώς ρίσκο κατά τους χειμερινούς μήνες (Δεκέμβριος - Φεβρουάριος) με μεγάλη κατανάλωση LNG. Σε περίπτωση καθυστέρησης άφιξης, ακόμη και λίγων ωρών ή ημερών λόγω έλλειψης διαθεσιμότητας ή κάποιας βλάβης, η δεξαμενή επί της ουσίας θα αδειάσει. Να σημειωθεί ότι μέχρι πέρυσι, τα Med-Max πλοία / φορτία που διασφάλιζε η ΔΕΠΑ, προσέθεταν (και απαιτούσαν) 73.000 κμ χώρο εντός της δεξαμενής.
• Διασφαλίζοντας ένα μεγάλο φορτίο / πλοίο, οποιοσδήποτε χρήστης (ΔΕΠΑ ή/και άλλος), θα καταλάβει επί της ουσίας όλο το διαθέσιμο χώρο και στις τρεις δεξαμενές της Ρεβυθούσας (εκτός του αποθέματος ασφαλείας). Έτσι κανένας άλλος χρήστης δε θα μπορεί να συνυπάρξει με δικό του φορτίο στη δεξαμενή. Οι υπόχρεοι ηλεκτροπαραγωγοί (πχ ΔΕΗ, Μ&Μ) μπορούν να καλύψουν την υποχρέωσή τους για απόθεμα και από / για άλλους χρήστες, όμως πρέπει να υπάρξουν συγκεκριμένη διαδικασία και  συμφωνίες ανταλλαγής (swaps).

H ΔΕΠΑ, ως ανεξάρτητος και ουδέτερος προμηθευτής, με δεδομένη τεχνογνωσία και εμπειρία του σχετικού περιβάλλοντος, έχει προτάσεις για το πώς μπορεί να λειτουργήσει αυτό το νέο καθεστώς στη χρήση της δεξαμενής και το καθήκον και την υποχρέωση να τις υποβάλει, όπως διαχρονικά πράττει για όλα τα θέματα που αφορούν την διαμόρφωση του κανονιστικού πλαισίου του κλάδου.

Στο πνεύμα αυτό θα υποβάλει τις προτάσεις / απόψεις της στην αρμόδια αρχή για όλα όσα έχουν αναφερθεί παραπάνω, αναφέρουν οι ίδιες πηγές. Σε κάθε περίπτωση, η ΔΕΠΑ έχει φροντίσει για την ενεργειακή επάρκεια και την τήρηση των συμβολαίων με τους πελάτες της, διασφαλίζοντας δύο φορτία για τον Ιανουάριο (επιπλέον του μεγάλου φορτίου στις 29/12/2018) και είναι σε συνεννόηση με τους άλλους χρήστες της δεξαμενής, για τήρηση αποθεμάτων ασφαλείας, για όλους τους υπόχρεους Η/Π.
Γίνεται περισσότερο από ξεκάθαρο ότι η ΔΕΠΑ στέκεται αντάξια του ρόλου και των ευθυνών της.

Η τεχνογνωσία και εμπειρία των στελεχών της, τόσο στην ελληνική όσο και στη διεθνή αγορά φυσικού αερίου, της επιτρέπουν να διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση του περιβάλλοντος του κλάδου, έχοντας ως βασικούς άξονες τη διασφάλιση τροφοδοσίας με τους καλύτερους δυνατούς όρους για τους πελάτες της και τη διασφάλιση τροφοδοσίας της Ελλάδας συνολικά με τους καλύτερους δυνατούς όρους, για όλους τους καταναλωτές, παρόλο που πλέον δεν έχει την αποκλειστικότητα στη χονδρική για τις εισαγωγές φυσικού αερίου.

Ως εκ τούτου, οποιαδήποτε μονομερής ερμηνεία των θεσμικών παρεμβάσεων της ΔΕΠΑ για τη διαμόρφωση του θεσμικού πλαισίου, καταλήγει να είναι εκούσια ή ακούσια αποπροσανατολιστική.