Ρεκόρ πενταετίας στο εμπορικό έλλειμμα με την Γερμανία

Με ανησυχητικό τρόπο για την Ελλάδα εξελίσσεται η ανέκαθεν άνιση εμπορική σχέση με την Γερμανία, καθώς το εμπορικό μας έλλειμμα εκτινάχθηκε, το 2017, σε επίπεδο ρεκόρ πενταετίας.

Ειδικότερα, στο ποσό των 5,3 δισ. ευρώ έφθασε το ύψος των εισαγωγών της Ελλάδας από την Γερμανία το 2017, ανεβάζοντας πάνω από 3 δισ. ευρώ το εμπορικό έλλειμμα της Ελλάδας, για πρώτη φορά στην πενταετία 2012 – 17 .

Σύμφωνα με τα τελευταία συγκεντρωτικά στοιχεία για τις διμερείς εμπορικές σχέσεις των δύο χωρών, που περιλαμβάνονται σε έκθεση της Πρεσβείας της Ελλάδας στο Βερολίνο, οι εισαγωγές της Ελλάδας από την Γερμανία το 2017 αυξήθηκαν κατά 7,4% ενώ οι εξαγωγές της Ελλάδας αυξήθηκαν κατά 4,9% ξεπερνώντας τα 2 δισ. ευρώ. Έτσι, ο όγκος του διμερούς εμπορίου το 2017 σημείωσε αύξηση κατά 6,7% και ανήλθε σε 7,3 δισ. ευρώ έναντι 6,9 δις. ευρώ το 2016.

Ο βαθμός κάλυψης εισαγωγών δια των εξαγωγών το 2017, μειώθηκε ελαφρά σε σχέση με το προηγούμενο έτος από 39,9% σε 39%. Η Γερμανία κατέχει το μεγαλύτερο μερίδιο επί του συνολικού όγκου εμπορίου και των εισαγωγών της χώρας μας, δηλαδή 9,3% και 10,5% αντιστοίχως. Όσον αφορά στις εξαγωγές, η Γερμανία καταλαμβάνει την δεύτερη θέση με μερίδιο 7,1%, μετά την Ιταλία, η οποία απορροφά το 10,6% των ελληνικών εξαγωγών.

Τα κυριότερα ελληνικά εξαγόμενα προϊόντα στην Γερμανία

Στην διάρθρωση των ελληνικών εξαγωγών προς Γερμανία κυριαρχούν τα τρόφιμα, τα οποία το 2017 διατήρησαν μερίδιο 32% επί του συνόλου των ελληνικών εξαγωγών. Στην κατάταξη των ελληνικών εξαγωγών πρώτα εμφανίζονται τα προϊόντα και τεχνουργήματα αργιλίου, με μερίδιο 10,5% και ακολουθούν φαρμακευτικά προϊόντα, με μερίδιο 10,4%, μηχανές και εξαρτήματα (κυρίως καλώδια), με μερίδιο 8,3%, γαλακτοκομικά προϊόντα (7,4%), παρασκευάσματα λαχανικών καρπών και φρούτων με 7,3% φρούτα (6,8%), ενδύματα με μερίδιο 4,5% κ.λ.π.

Τα κυριότερα εισαγόμενα προϊόντα από Γερμανία

Στην σύνθεση των ελληνικών εισαγωγών από Γερμανία κυριαρχούν οι εξής κατηγορίες: φάρμακα, επιβατικά αυτοκίνητα, μηχανολογικός εξοπλισμός, πλαστικές ύλες, γαλακτοκομικά προϊόντα, ιατρικά μηχανήματα και όργανα, κρέατα και αλλαντικά, καλλυντικά, οργανικά χημικά, χημικά προϊόντα.

Στην έκθεση της Πρεσβείας μας στο Βερολίνο περιλαμβάνονται σημαντικές διαπιστώσεις και επισημάνσεις για τη βελτίωση της θέσης των ελληνικών εξαγωγών στη Γερμανία.

Διαπιστώσεις

• Η χώρα μας κατατάσσεται σε πολύ χαμηλή θέση μεταξύ των χώρων-προμηθευτών της Γερμανίας, ως προς τα περισσότερα προϊόντα εξαγωγικά μας προϊόντα.
• Η σύνθεση και διαστρωμάτωση των ελληνικών εξαγωγών προς Γερμανία κυριαρχείται από προϊόντα των κλάδων εντάσεως εργασίας και χαμηλής προστιθεμένης αξίας, εν αντιθέσει με τη δομή των γερμανικών εξαγωγών προς Ελλάδα, όπου δεσπόζουν προϊόντα κλάδων υψηλής προστιθεμένης αξίας, γεγονός το οποίο αντανακλάται στο διευρυμένο εμπορικό έλλειμμα εις βάρος της Ελλάδος.
• Η παρουσία ελληνικών προϊόντων με ενσωματωμένη τεχνολογία είναι μεν υπαρκτή, αλλά με μικρή παρουσία στην διάρθρωση των ελληνικών εξαγωγών προς Γερμανία.
• Οι εξαγωγές προϊόντων εντάσεως εργασίας υφίστανται ισχυρό ανταγωνισμό από ομοειδή προϊόντα χωρών χαμηλού εργατικού κόστους παραγωγής.
• Τα μερίδια αγοράς των ελληνικών προϊόντων στην εδώ αγορά, ιδιαιτέρως του κλάδου τροφίμων-ποτών, προδηλώνουν σημαντική αναντιστοιχία με τον υψηλό βαθμό αναγνωρισιμότητας της Ελλάδος στην γερμανική κοινωνία, ο οποίος, σημειωτέον, ενισχύεται έτι περαιτέρω δια του μεγάλου αριθμού των 3,7 εκατ. Γερμανών πολιτών που επισκέπτονται ετησίως την Ελλάδα.
• Επισημαίνεται ότι σημαντικά μερίδια αγοράς απώλεσαν, από τις αρχές ακόμη της δεκαετίας του 1990, προϊόντα του κλάδου διατροφής, ιδιαιτέρως τα ευπαθή νωπά οπωροκηπευτικά, μεταξύ άλλων, λόγω ανακατατάξεων και αναδιατάξεων στον κλάδο του λιανικού εμπορίου, οι οποίες άρχισαν να συντελούνται περί τα τέλη της δεκαετίας του 1980 σε παραδοσιακές χώρες-εταίρους της Ελλάδος, όπως Γερμανία, Αυστρία, Ιταλία, Γαλλία, Κάτω Χώρες κ.α., με αποτέλεσμα περί τα μέσα της δεκαετίας του 1990, δια συγχωνεύσεων και εξαγορών, να αναδιοργανωθεί ο κλάδος του λιανικού εμπορίου υπό την μορφή μεγάλων πολυεθνικών επιχειρήσεων, πολυκαταστημάτων και αλυσίδων καταστημάτων, με βαθμό συγκεντρώσεως των εμπορικών δραστηριοτήτων έως και 90%. Η οργανωτική αναδόμηση, σε αυτή την έκταση, του λιανικού εμπορίου, είχε μεταξύ των άλλων ως συνέπεια και την μερική εκτόπιση του χονδρεμπορίου στον εφοδιασμό των αγορών. 
• Οι ελληνικές εξαγωγές προς τις χώρες της Δυτικής και Κεντρικής Ευρώπης, ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, μετά την αναγκαστική μεταστροφή των μεταφορών δια θαλάσσης, επιβαρύνονται, έναντι του ανταγωνισμού, λόγω του υψηλού μεταφορικού κόστους.

Επισημάνσεις

1. Το μερίδιο των ελληνικών εξαγωγών επί του συνόλου των εισαγωγών της Γερμανίας, το 2017, παρέμεινε στο ισχνό 0,2%. Το 2017 η Ελλάδα κατέλαβε την 48η θέση μεταξύ των χωρών προμηθευτών της Γερμανίας, καταδεικνύοντας την μικρή αξιοποίηση της γερμανικής αγοράς σε σχέση με τα περιθώρια ανάπτυξης των διμερών εμπορικών συναλλαγών.

2. Το γεγονός ότι το ενδοκοινοτικό εμπόριο είναι απαλλαγμένο από εισαγωγικές διαδικασίες, δασμολογικά και μη δασμολογικά εμπόδια, δεν συνεπάγεται λιγότερη προσπάθεια προς παγίωση της ελληνικής παρουσίας και αύξησης εμπορικών μεριδίων στην γερμανική αγορά. Η γερμανική αγορά αποτελεί πεδίο έντονου ανταγωνισμού (λόγω του μεγέθους, του υψηλού κατά κεφαλήν εισοδήματος και της γεωγραφικής θέσης) και θεωρείται ιδιαιτέρως απαιτητική, κυρίως ως προς την σχέση τιμής/ποιότητας, αλλά και την σταθερή και επαρκή παραγωγική/εξαγωγική δυναμικότητα για την κάλυψη των αναγκών ζήτησης.

3. Οι ελληνικές επιχειρήσεις με εξαγωγικό προσανατολισμό ενδιαφέρονται έντονα για την γερμανική αγορά, μεταξύ άλλων και λόγω της ελληνικής ομογενειακής παρουσίας στην χώρα. Το ενδιαφέρον αυτό αντανακλάται στον μεγάλο αριθμό αιτημάτων για παροχή πληροφοριών, από μεγάλες εξαγωγικές, έως νεοφυείς ή μικρές ακόμη επιχειρήσεις.

4. Η ανάκτηση και παγίωση ελληνικών μεριδίων στην γερμανική αγορά, της οποίας βασικά χαρακτηριστικά στοιχεία αποτελούν η υψηλή και πλεονάζουσα αγοραστική δύναμη, η συνειδητοποιημένη συμπεριφορά του καταναλωτικού κοινού, η σχεδόν γενικευμένη εφαρμογή της αναλογίας τιμής/ποιότητας, ως βασικό στοιχείο διαμορφώσεως της ζήτησης, η διαμόρφωση καταναλωτικών προτύπων με γνώμονα την προστασία του περιβάλλοντος (αυξανομένη στροφή της καταναλώσεως σε προϊόντα φιλικά προς το περιβάλλον -αφορά όλο το φάσμα της οικονομικής και εμπορικής δραστηριότητος, όπως συσκευασίες κλπ.-), η βαθμιαία μεταστροφή των μεταφορών αγαθών και εμπορευμάτων προς τις σιδηροτροχιές, η ευαισθησία σε θέματα Δημοσίας Υγείας, η υψηλή ροπή προς κατανάλωση βιολογικών προϊόντων κλπ. απαιτεί, σοβαρές και συνεπείς προσπάθειες, υπό μορφήν αναδείξεως και αναλήψεως εξειδικευμένων δράσεων ανά κλάδο παραγωγικής δραστηριότητος.

5. Ο σχεδιασμός της στρατηγικής ενισχύσεως της εξωστρέφειας των ελληνικών επιχειρήσεων στις διεθνείς αγορές ασφαλώς και θα πρέπει να λαμβάνει σοβαρά υπ’ όψιν την σπουδαιότητα των παραδοσιακών πελατών ελληνικών προϊόντων, όπως η Γερμανία, διότι τα δυναμικά στοιχεία τέτοιων αγορών προσφέρουν, κατά κανόνα, μεγαλύτερες δυνατότητες και καλύτερες ίσως προϋποθέσεις απορροφήσεως και παγιώσεως εμπορικών μεριδίων, εν σχέσει με εκείνες αναδυομένων ή αναπτυσσομένων αγορών, ιδιαιτέρως για υψηλής προστιθεμένης αξίας εμπορεύματα, εξειδικευμένα ή υψηλής ποιότητας προϊόντα, τα οποία προσφέρονται αυτονόητα σε υψηλότερες των συμβατικών τιμές και απευθύνονται σε πλέον εύρωστο οικονομικά καταναλωτικό κοινό.

6. Η φροντίδα ως εκ τούτου και η δυναμική θεώρηση των παραμέτρων συγχρόνως των αναδυομένων και των ωρίμων-παραδοσιακών αγορών, αλλά και η διαρκής βελτίωση και ενίσχυση της ανταγωνιστικότητος και της εξωστρέφειας της ελληνικής οικονομίας αποτελεί μονόδρομο, υπό το φως των εξελίξεων στο παγκόσμιο οικονομικό γίγνεσθαι, όπου συντελούνται ραγδαίες αλλαγές, μεταξύ των άλλων στην αναπροσαρμογή των προτύπων και της αναθεωρήσεως της επιχειρηματικής στρατηγικής σε θέματα διοικητικής μέριμνας και εφοδιαστικής διαχειρίσεως (logistics), στην αλλαγή της επιχειρηματικής πολιτικής, η οποία τείνει σε αναδιατάξεις της οργανωτικής δομής προς την μορφή επιχειρήσεων χωρίς σύνορα, εστιασμένων στον τελικό πελάτη, στην αύξηση των εσόδων όλων των συμμετεχόντων στο δίκτυο, στην βελτίωση της αποδοτικότητας της κοινής (με άλλα μέλη) διαδικασίας, στην ταχεία λειτουργική, οργανωτική και πέραν των γεωγραφικών ορίων ανταπόκριση, στην ταχύτητα ροής αγαθών, στην άμεση πληροφόρηση κλπ.

7. Εν πάση περιπτώσει η ανάσχεση της διευρύνσεως του εμπορικού μας ελλείμματος, και όχι μόνον με την Γερμανία, είναι δυνατόν να επιτευχθεί δια της αναδείξεως των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της ελληνικής οικονομίας και της αναλήψεως εξειδικευμένων δράσεων ανά κλάδο και κατηγορία προϊόντος, προσαρμοζομένων στις ιδιαιτερότητες και απαιτήσεις μίας εκάστης αγοράς, την πρόσβαση στην οποία στοχεύουμε, σε συνδυασμό με την παρουσία του ανταγωνισμού, τις εφαρμοζόμενες μεθόδους και πολιτικές παγιώσεως εμπορικών μεριδίων.