Θετικό σήμα για το Χρέος από τις Βρυξέλλες αλλά με «καμπανάκια»

Σε μια συγκυρία όπου μυρίζει... μπαρούτι στα παζάρια για τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες, μια ακόμα Έκθεση από τις Βρυξέλλες δείχνει ότι η Ελλάδα δεν συμμετέχει σε αυτές τις διαβουλεύσεις ούτε σαν μαύρο πρόβατο ούτε σαν φτωχός συγγενής.

Δεν είναι μυστικό ότι η βασική εστία διαφωνιών Βόρειων- Νότιων αφορά στο πόσο γρήγορα θα πρέπει οι χώρες με υψηλό Χρέος να το μειώνουν, δηλαδή η δοσολογία της λιτότητας. Ένα από τα «κλειδιά» αυτών των διαβουλεύσεων, είναι το πώς θα διαπιστώνεται ότι μια χώρα βρίσκεται στο σωστό δρόμο, δηλαδή εφαρμόζει πολιτικές που «ψαλιδίζουν» το Χρέος της σε βιώσιμα επίπεδα. Τα καλά νέα για την Ελλάδα είναι ότι όλες οι Εκθέσεις, που έχουν εκπονηθεί στις Βρυξέλλες τους τελευταίους μήνες, συγκλίνουν στο ότι το ογκώδες Χρέος μας δεν κινδυνεύει με εκτροχιασμό, άρα και ο μακροοικονομικός- δημοσιονομικός σχεδιασμός μας δεν απειλείται από ασφυκτικούς περιορισμούς.

Μόλις την Παρασκευή κι ενώ φούντωνε στη Βουλή η συζήτηση για τον Προϋπολογισμό, η Κομισιόν δημοσίευσε Έκθεση (Alert Mechanism Report), η οποία προσδιορίζει τα κράτη- μέλη, που η Επιτροπή θεωρεί ότι μπορεί να επηρεάζονται ή να κινδυνεύουν να επηρεαστούν από ανισορροπίες. Το 2024 αναμένεται να δημοσιευθεί η εις βάθος ανάλυση για 11 χώρες: την Κύπρο, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία, την Ουγγαρία, την Ολλανδία, την Πορτογαλία, τη Ρουμανία, την Ισπανία, τη Σουηδία και την Ελλάδα.

Το πρώτο σημείο στο οποίο λογικά ανατρέχει κανείς, όσον αφορά στην Ελλάδα, είναι οι επισημάνσεις για το Χρέος, αφού αυτές οι διαπιστώσεις είναι η «μαγιά» για τις εν εξελίξει διαβουλεύσεις. Και το γενικό συμπέρασμα είναι αναμφίβολα θετικό.

Όπως αναφέρει η Έκθεση, «η Ελλάδα έχει τον υψηλότερο δείκτη δημόσιου Χρέους προς το ΑΕΠ στην ΕΕ και πολύ πάνω από το 100%, αλλά είναι στο χαμηλότερο επίπεδό του εδώ και μια δεκαετία και η σταθερή μείωση προβλέπεται να συνεχιστεί». Αυτό ακριβώς το σημείο ενισχύει τη διαπραγματευτική θέση της Αθήνας σε ενδεχόμενο «τζαρτζάρισμα\ στο επικείμενο ECOFIN.

Σύμφωνα με την Κομισιόν, το Χρέος προβλέπεται να μειωθεί περαιτέρω το 2023 και το 2024, λόγω της ονομαστικής ανάπτυξης και της μείωσης του ελλείμματος. Το έλλειμμα μειώθηκε σημαντικά στο 2,4% το 2022, καθώς το πρωτογενές ισοζύγιο έγινε θετικό, ένα χρόνο νωρίτερα από το αναμενόμενο και προβλέπεται να συνεχίσει να βελτιώνεται.

Ποιο είναι το βασικού ατού, κατά την Κομισιόν; Καθώς το Χρέος της Ελλάδας διακρατείται κυρίως από επίσημους δανειστές με ευνοϊκά επιτόκια και μεγάλες μέσες λήξεις, οι δαπάνες για τόκους περιορίζονται βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα. Επιπλέον, η Ελλάδα εξακολουθεί να διατηρεί ένα σημαντικό ταμειακό απόθεμα που επιτρέπει αποτελεσματική διαχείριση της ρευστότητας και μειώνει τους κινδύνους μετακύλισης.

Ποιο είναι το συμπέρασμα, στο οποίο καταλήγει η Έκθεση; Οι βραχυπρόθεσμοι και μακροπρόθεσμοι δημοσιονομικοί κίνδυνοι βιωσιμότητας είναι χαμηλοί, γεγονός που αντανακλάται στο ότι τα ελληνικά κρατικά ομόλογα έχουν ανακτήσει επενδυτική βαθμίδα το 2023, αλλά είναι υψηλοί μεσοπρόθεσμα, καθώς ως γνωστόν το 2033 «ξεπαγώνουν» οι τόκοι του 2ου Μνημονίου.

Για να μην ξεχνιόμαστε, πάντως, οι Βρυξέλλες κρούουν τον κώδωνα για το ελλειμματικό Ισοζύγιο Πληρωμών. Τα αποκαλούμενα «δίδυμα ελλείμματα» της Ελλάδας- δηλαδή το δημοσιονομικό και το ισοζύγιο πληρωμών- προκαλούν ακόμα εφιάλτες σε πολλούς στην Κομισιόν, αφού αυτά προκάλεσαν την οικονομική κρίση της προηγούμενης δεκαετίας.

Σύμφωνα με την Έκθεση, οι προοπτικές εξωτερικής βιωσιμότητας επιδεινώθηκαν σημαντικά και παραμένουν αιτία για ανησυχία. Το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, το οποίο κυμαινόταν μεταξύ -1 και -2% τα τελευταία χρόνια πριν την πανδημία, μειώθηκε από -6,8% του ΑΕΠ το 2021 σε -10,3% του ΑΕΠ το 2022, ενώ η ισχυρή επενδυτική δραστηριότητα, που χρηματοδοτείται εν μέρει μέσω Ταμείου Ανάκαμψης, θα το διατηρήσει σε υψηλά επίπεδα κατά τα επόμενα έτη.

Η εκτίμηση είναι ότι το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών θα παραμείνει βαθιά αρνητικό, στο -6,7% το 2023 και στο -5,8% το 2024, πολύ κάτω από τα εκτιμώμενα πρότυπα και τα προληπτικά κριτήρια αναφοράς.