Όλες οι κρίσιμες αλλαγές - βελτιώσεις στο Φορολογικό

Μπορεί τα φώτα της δημοσιότητας να έπεσαν πάνω στις νέες αλλαγές- βελτιώσεις του τρόπου φορολόγησης των ελευθέρων επαγγελματιών, ωστόσο το μπαράζ των νομοτεχνικών βελτιώσεων άγγιξε και άλλα κρίσιμα πεδία του φορολογικού νομοσχεδίου.

Μια από τις παρεμβάσεις του φορολογικού, που προκάλεσε πολλές συζητήσεις, είναι το “μπλόκο” στα μετρητά, όταν γίνεται αγοραπωλησία ακινήτου. Στόχος δεν είναι άλλος από το να μπει “φρένο” στη φοροδιαφυγή ή και το ξέπλυμα “μαύρου” χρήματος, με το οποίο σήμερα είναι εφικτό να αλλάξουν χέρια ακίνητα χιλιάδων ή εκατομμυρίων ευρώ.

Από την άλλη μεριά, έγινε κατανοητό ότι για λόγους ασφάλειας δικαίου, δεν μπορεί να υπάρξει αιφνιδιασμός των συναλλασσόμενων. Κι έτσι με ειδική προσθήκη, προβλέφθηκε εξαίρεση για όσους είχαν υπογράψει προσύμφωνα, οι οποίοι επί της ουσίας εξαιρούνται από τις νέες διατάξεις.

Μετά από τη σχετική νομοτεχνική βελτίωση, η επίμαχη διάταξη ορίζει τα εξής:

“Κατά τη σύνταξη των συμβολαιογραφικών εγγράφων μεταβίβασης ακινήτων με επαχθή αιτία, των προσυμφώνων και των εξοφλητικών πράξεων, η καταβολή του τιμήματος γίνεται αποκλειστικά με τη χρήση τραπεζικών μέσων πληρωμής. Συμβολαιογραφικό ή ιδιωτικό έγγραφο, στο οποίο καταγράφεται προκαταβολή ή μερική ή ολική εξόφληση του τιμήματος με μετρητά ή στο οποίο δεν καταγράφεται η εξόφληση του τιμήματος με τη χρήση τραπεζικού μέσου πληρωμής, είναι αυτοδικαίως άκυρο, απαγορεύεται να μεταγραφεί στα οικεία βιβλία και δεν παράγει κανένα έννομο αποτέλεσμα έναντι των συμβαλλομένων, του Δημοσίου και οποιουδήποτε τρίτου.

Οι υποχρεώσεις και απαγορεύσεις της παρούσας δεν ισχύουν για συμβόλαια που συνάπτονται μετά την έναρξη ισχύος του παρόντος σε εκτέλεση προσυμφώνων, τα οποία είχαν συνταχθεί πριν από την έναρξη ισχύος του παρόντος”.

Εξαιρετικά σημαντική είναι και η προσθήκη στη διάταξη, με την οποία δόθηκε παράταση στην Επιτροπή Εξώδικης Επίλυσης Διαφορών. Έτσι, δυνατότητα νέας προσφυγής έχουν οι φορολογούμενοι και στις περιπτώσεις που έχουν προκύψει νέα στοιχεία ή υπάρχει πλέον απόφαση ποινικού δικαστηρίου.

Η Επιτροπή συστήθηκε με στόχο αφενός να αποσυμφορήσει τα Διοικητικά Δικαστήρια από εκκρεμείς φορολογικές υποθέσεις αφετέρου να δώσει τη δυνατότητα στους φορολογούμενους για ένα ελκυστικό συμβιβασμό, με “κουρέματα” και πολλές δόσεις, αντί μιας δικαστικής διαμάχης με αμφίβολο αποτέλεσμα.

Η καταβολή του ποσού του κύριου φόρου, το οποίο προκύπτει από τον συμβιβασμό μετά από την αφαίρεση του 30% που δίδεται ως προκαταβολή, πραγματοποιείται σε 1 έως 24 δόσεις. Αν το αίτημα αφορά στη μείωση πρόσθετων φόρων, προστίμων κλπ, προβλέπεται έκπτωση 75% αν το ποσό καταβληθεί εφάπαξ κι από 65% ως 35% ανάλογα τον αριθμό των δόσεων που θα επιλέξει ο προσφεύγων.

Μετά από τη σχετική νομοτεχνική βελτίωση, η επίμαχη διάταξη ορίζει τα εξής:

“Ο διάδικος φορολογούμενος σε εκκρεμείς ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας και των Τακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων διαφορές από πράξη επιβολής φόρου ή προστίμων κατά τη φορολογική νομοθεσία μπορεί να υποβάλει αίτηση ενώπιον της Επιτροπής της παρ. 1 με αίτημα την εξώδικη επίλυση της διαφοράς. Η αίτηση υποβάλλεται ηλεκτρονικά έως τις 30 Ιουνίου 2024. Το αίτημα μπορεί να αφορά μόνο σε υποθέσεις που εκκρεμούν και δεν έχουν συζητηθεί, ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας και των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων έως τις 29 Ιουνίου 2024. Το προηγούμενο εδάφιο καταλαμβάνει και τις εκκρεμείς υποθέσεις ενώπιον της Επιτροπής της παρ. 1. Σε υποθέσεις για τις οποίες είχε υποβληθεί αίτηση και απορρίφθηκαν από την Επιτροπή για τυπικούς λόγους, καθώς και σε υποθέσεις ματαιωθείσες ή απορριφθείσες για τις οποίες έχουν προκύψει νέα στοιχεία ή νομολογία ή έχει εκδοθεί αμετάκλητη απόφαση ποινικού δικαστηρίου, επιτρέπεται η υποβολή νέας αίτησης εντός της ως άνω προθεσμίας”.

Όσον αφορά στις βελτιώσεις που έγιναν και αφορούν στους επαγγελματίες, έχουν να κάνουν με ειδικές κατηγορίες επιτηδευματιών. Οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει, πάντως, να ανατρέξουν στις σχετικές αλλαγές και να τις μελετήσουν προσεκτικά, καθώς δημιουργήθηκαν παρανοήσεις. Για παράδειγμα, τα περίπτερα δεν απαλλάσσονται πλήρως από την προσαύξηση του 5% λόγω τζίρου, αλλά σε αυτούς τους υπολογισμούς δεν λαμβάνεται υπόψιν ο τζίρος των καπνικών.

Μετά από τις σχετικές νομοτεχνικές βελτιώσεις, οι επίμαχες διατάξεις ορίζουν τα εξής:

Ειδικά ως προς τους υπόχρεους με Κ.Α.Δ. «εκμετάλλευση καταστήματος ψιλικών ειδών γενικά (47.19.10.01)», «εκμετάλλευση περιπτέρου (47.19.10.02)» και «λιανικό εμπόριο προϊόντων καπνού σε εξειδικευμένα καταστήματα (47.26)», για τον προσδιορισμό του ετήσιου κύκλου εργασιών του υπόχρεου και τον προσδιορισμό του μέσου όρου του ετήσιου κύκλου εργασιών του Κ.Α.Δ. δεν λαμβάνονται υπόψη οι πωλήσεις των καπνοβιομηχανικών προϊόντων της περ. α) της παρ. 4 του άρθρου 30 του Κώδικα Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (ν. 2859/2000, Α΄ 248). Για τους υπόχρεους με Κ.Α.Δ. «εκμετάλλευση καταστήματος ψιλικών ειδών γενικά (47.19.10.01)» και «εκμετάλλευση περιπτέρου (47.19.10.02)» ως μέσος όρος της περ. γ) λαμβάνεται υπόψη ο μέσος όρος ετήσιου κύκλου εργασιών του συνόλου των επιτηδευματιών με τους δύο αυτούς Κ.Α.Δ., χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι επιτηδευματίες με μηδενικό κύκλο εργασιών. Για την εύρεση του μέσου όρου ετήσιου κύκλου εργασιών των επιτηδευματιών με τους λοιπούς τεταρτοβάθμιους κωδικούς υπό τον Κ.Α.Δ. 47.19, πλην των Κ.Α.Δ. 47.19.10.01 και 47.19.10.02, δεν λαμβάνονται υπόψη οι επιτηδευματίες με Κ.Α.Δ. 47.19.10.01 και 47.19.10.02

Το τεκμήριο δεν εφαρμόζεται:

β) σε όσους αμείβονται σύμφωνα με την περ. στ) της παρ. 2 του άρθρου 12 του 4172/2013 (σ.σ. οι αποκαλούμενοι “μπλοκάκηδες”), εφόσον συμβάλλονται με έως και τρία (3) φυσικά ή νομικά πρόσωπα και σε ασφαλιστικούς διαμεσολαβητές που συμβάλλονται με έως και δυο (2) ασφαλιστικές επιχειρήσεις και δηλώνουν ως επαγγελματική έδρα την κατοικία τους.

δ) σε καφενεία που βρίσκονται σε οικισμούς της χώρας με πληθυσμό μικρότερο των πεντακοσίων (500) κατοίκων.

Το ποσό του άρθρου 28Α (σ.σ. δηλαδή το τεκμαρτό εισόδημα) μειώνεται κατά το ήμισυ (1/2) για υποχρέους που είναι πολύτεκνοι, για υπόχρεους που παρουσιάζουν αναπηρία ίση ή μεγαλύτερη του εξήντα επτά τοις εκατό (67%), για γονείς μονογονεϊκής οικογένειας με ανήλικα τέκνα και για γονείς με τέκνα με ποσοστό νοητικής ή σωματικής αναπηρίας τουλάχιστον εξήντα επτά τοις εκατό (67%), εφόσον είναι άγαμα, διαζευγμένα ή σε χηρεία που θεωρούνται εξαρτώμενα, κατά την περ. γ) της παρ. 1 του άρθρου 11 και οι εκμεταλλευτές Επιβατηγών Δημόσιας Χρήσης οχημάτων (TAΞI) με ποσοστό ιδιοκτησίας επί του οχήματος που δεν υπερβαίνει το είκοσι πέντε τοις εκατό (25%).

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει και μια προσθήκη στο σημείο του επίμαχου άρθρου, που αφορά στη δυνατότητα αμφισβήτησης του τεκμαρτού εισοδήματος, απ’ όποιον ζητήσει έλεγχο.

Σύμφωνα με το ΥΠΕΘΟ, ακόμα και σε αυτήν την περίπτωση ο υπόχρεος θα πρέπει πρώτα να καταβάλει το φόρο που προκύπτει κι εν συνεχεία να αναμένει το αποτέλεσμα του ελέγχου. Η Επιστημονική Υπηρεσία της Βουλής επέσημανε ότι σε αυτήν την περίπτωση, θα πρέπει να ορίζεται σαφώς το χρονικό “παράθυρο” του ελέγχου, έτσι ώστε η διαδικασία να μην εκκρεμεί. Αυτή η επισήμανση πήρε σάρκα και οστά, καθώς στη διάταξη προστέθηκε το εξής: “Με απόφαση του Διοικητή της ΑΑΔΕ καθορίζονται η διαδικασία, ο χρόνος διενέργειας του ελέγχου και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή των παρ. 3 και 4.”. Τι σημαίνει πρακτικά αυτό; Ότι οι ελεγκτικές διαδικασίες δεν θα “σέρνονται” επ’ άπειρον, αλλά θα οριστούν συγκεκριμένα χρονικά όρια ολοκλήρωσης τους.