Αύξηση 2,7 δισ. ευρώ στις φοροαπαλλαγές φυσικών και νομικών προσώπων

Εκτοξεύεται φέτος το κόστος των φορολογικών δαπανών ή με απλά λόγια των φοροαπαλλαγών για φυσικά και νομικά πρόσωπα. Κι όπως προκύπτει από τον ειδικό τόμο, που συνοδεύει τον Κρατικό Προϋπολογισμό, αυτό δεν οφείλεται στο ότι το σύνολο αυτών των απαλλαγών ανεβαίνει στις 1.064 από 1.047 πέρσι, αλλά στο εύρος εφαρμογής τους.

Ξεκινώντας από τη γενική εικόνα, το σύνολο των απαλλαγών, δηλαδή αυτών που δεν καταλήγουν στα κρατικά ταμεία, υπολογίστηκε πέρσι στα 12,888 δισ ευρώ, αν και όπως παραδέχονται οι υπηρεσίες του ΓΛΚ δεν είναι εύκολο να αποτιμηθούν όλες οι απαλλαγές. Για παράδειγμα, το κόστος των απαλλαγών του ΦΠΑ στο εσωτερικό της χώρας είναι δύσκολο να προσδιοριστεί, καθώς οι επιχειρήσεις που απαλλάσσονται δεν υποβάλλουν δηλώσεις ΦΠΑ. Κατά συνέπεια είναι δυσχερής ο προσδιορισμός του ύψους του ΦΠΑ που θα αναλογούσε στις εκροές (πωλήσεις) τους εάν αυτές είχαν υπαχθεί στο φόρο, αλλά και του ύψους του ΦΠΑ των εισροών, το οποίο λόγω της απαλλαγής δεν εκπίπτει.

Το σύνολο των φορολογικών δαπανών για το 2024 ανέρχεται στα 15,557 δισ ευρώ, δηλαδή περίπου 2,7 δισ ευρώ παραπάνω από πέρσι, ενώ η διαφορά με τον προπέρσινο λογαριασμό είναι χαώδης, καθώς τότε υπολείπονταν των 9 δισ ευρώ. Εκ πρώτης όψεως, οι διάφορες απαλλαγές για τη στήριξη των επιχειρήσεων λόγω της πανδημίας (π.χ. το κόστος των μη επιστρεπτέων ποσών από το “εργαλείο” της επιστρεπτέας προκαταβολής διαμορφώνεται πάνω- κάτω στα 250 εκ ευρώ ετησίως) έδωσαν μια σημαντική ώθηση στο συνολικό κόστος, ωστόσο, οι διαφορές σε σχέση με πέρσι εντοπίζονται κυρίως στο πεδίο της φορολογίας κεφαλαίου και δη του Ειδικού Φόρου Ακινήτων.

Τι προβλέπει η σχετική διάταξη; Από τον κανόνα του φόρου 15% στις εξωχώριες που διαθέτουν ακίνητα στην Ελλάδα, εξαιρούνται πολλές νομικές οντότητες, όπως για παράδειγμα οι εταιρείες των οποίων οι μετοχές βρίσκονται σε διαπραγμάτευση σε οργανωμένη χρηματιστηριακή αγορά ή οι ναυτιλιακές επιχειρήσεις που έχουν εγκαταστήσει γραφεία στην Ελλάδα. Ποιο ήταν πέρσι το κόστος αυτών των εξαιρέσεων; Περί τα 3,710 δισ ευρώ. Ποιο είναι, πλέον, το κόστος αυτών των απαλλαγών; Περί τα 5,349 δισ ευρώ! Ο λόγος της εκτόξευσης δεν είναι ότι η αύξηση των δικαιούχων, αλλά η αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών, επί των οποίων υπολογίζεται ο φόρος του 15% άρα το κόστος των απαλλαγών.

Άλλη σημαντική διαφορά από πέρσι εντοπίζεται στη φορολόγηση των νομικών προσώπων. Σύμφωνα με τη φορολογική νομοθεσία, τα ενδοομιλικά μερίσματα που εισπράττει ένα νομικό πρόσωπο που είναι φορολογικός κάτοικος Ελλάδας, απαλλάσσονται από τον φόρο. Πώς μεταφράζεται αυτό; Σε απώλεια 338 εκ ευρώ πέρσι και 592 εκ ευρώ φέτος.

Όσον αφορά στα φυσικά πρόσωπα, το κόστος των φοροαπαλλαγών υπολογίζεται σε 5,396 δισ ευρώ από 5,030 δισ ευρώ το προηγούμενο έτος. Το μεγαλύτερο τμήμα και συγκεκριμένα ποσό ύψους 3,858 δισ ευρώ αφορά στο αφορολόγητο όριο και στη μείωση του φόρου ανάλογα με το μέγεθος της οικογένειας (γονείς και παιδιά). Ενδιαφέρον έχει, πάντως, το ότι η ειδική έκπτωση των 200 ευρώ λόγω αναπηρίας ανέβηκε στα 16,978 εκ ευρώ, από 15,359 ευρώ πέρσι. Ακόμα μεγαλύτερη αύξηση εμφανίζει το κόστος από την ειδική φορολόγηση των ναυτικών, καθώς από τα 84,996 εκ ευρώ πέρσι, φέτος ανέβηκε στα 97,924 εκ ευρώ.

Σημαντικός είναι και ο αντίκτυπος από τις ελαφρύνσεις που χορηγήθηκαν λόγω της πανδημίας. Σε αυτές περιλαμβάνονται και έκτακτες αμοιβές/αποζημιώσεις/επιχορηγήσεις/οικονομικές ενισχύσεις που χορηγήθηκαν τόσο σε ασκούντες, όσο και σε μη ασκούντες επιχειρηματική/αγροτική δραστηριότητα, με απαλλαγή από το φόρο εισοδήματος. Το κόστος γι’ αυτές τις περιπτώσεις ήταν πέρσι 1,044 δισ ευρώ και στη φετινή Έκθεση ανέβηκε στα 1,264 δισ ευρώ.