Σε διαβούλευση η αναθεώρηση του Σχεδίου Ανάκαμψης -Νέα δάνεια 5 δισ ευρώ και αλλαγές σε ορόσημα που έχουν ανατραπεί λόγω Ουκρανίας
Ως τις 14 του μήνα θα μείνει ανοικτό για διαβούλευση και παρατηρήσεις, το κείμενο για την αναθεώρηση του ελληνικού Σχεδίου Ανάκαμψης.
Η πρόταση αναθεώρησης του «Ελλάδα 2.0» πρόκειται να περιλαμβάνει καταρχάς την προσθήκη κεφαλαίου REPowerEU με προϋπολογισμό 795 εκατ. €, καθώς και αίτημα για επιπλέον δανειακούς πόρους ύψους 5 δισ. €, ενώ θα ενσωματώνει και τη μείωση της μέγιστης χρηματοδοτικής συνεισφοράς για την Ελλάδα κατά 339 εκατ. € (σε 17,43 εκατ. €) όπως προβλέπεται λόγω της μεγαλύτερης από την αναμενόμενη αύξησης του πραγματικού ΑΕΠ. Επίσης, θα προταθούν απολύτως αναγκαίες τροποποιήσεις σε δράσεις, λόγω αντικειμενικών δυσκολιών.
“Πράσινη” μετάβαση
Ειδικά όσον αφορά στο REPowerEU, δεδομένης της τρέχουσας ενεργειακής κρίσης, και με γνώμονα τη μείωση της ενεργειακής εξάρτησης και του ενεργειακού κόστους της χώρας, αλλά και τις μεταρρυθμίσεις και τις επενδύσεις στο πλαίσιο του Σχεδίου Ανάκαμψης, καθώς και τις γενικές πολιτικές και δράσεις που παρουσιάστηκαν στο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), περαιτέρω δράσεις κρίνονται αναγκαίες για την επιτάχυνση της ενεργειακής μετάβασης μέσω της εξοικονόμησης ενέργειας, της διαφοροποίησης του ενεργειακού εφοδιασμού και της ταχύτερης εξάπλωσης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας για την αντικατάσταση των ορυκτών καυσίμων στον οικιακό τομέα, στη βιομηχανία και στην παραγωγή ενέργειας.
Συνολικά, προτείνονται οκτώ επενδύσεις και οκτώ μεταρρυθμίσεις. Ο συνολικός προϋπολογισμός των επενδύσεων ανέρχεται σε 1,59 δις €, εκ των οποίων η συνεισφορά του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF) ανέρχεται σε 795 εκατ. €. Από τις προτεινόμενες επενδύσεις, τέσσερις αφορούν στην επέκταση υφιστάμενων επενδύσεων που περιλαμβάνονται στο εγκεκριμένο ΣΑΑ και τέσσερις αμιγώς νέες δράσεις.
Ειδικότερα, όσον αφορά στην ενεργειακή απόδοση, η εξοικονόμηση ενέργειας είναι η ταχύτερη και οικονομικότερη λύση για την αντιμετώπιση της τρέχουσας ενεργειακής κρίσης και τη συγκράτηση και μείωση του ενεργειακού κόστους. Οι προτεινόμενες επενδύσεις μέσω της οικονομικής στήριξης των νοικοκυριών και των ιδιωτικών επιχειρήσεων στοχεύουν στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης. Επιπλέον, μια νέα δράση αποσκοπεί στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των δημοτικών επιχειρήσεων ύδρευσης και αποχέτευσης.
Όσον αφορά στις ΑΠΕ, οι προτεινόμενες επενδύσεις αποσκοπούν στην περαιτέρω στήριξη της αποθήκευσης ενέργειας μέσω της πρόσθετης διείσδυσης των ΑΠΕ, στην προώθηση της παραγωγής βιομεθανίου και πράσινου υδρογόνου και στην αξιοποίηση του δυναμικού της ηλιακής ενέργειας στις στέγες μέσω ενός συνδυασμού επενδύσεων που υποστηρίζουν την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών στις στέγες σε συνδυασμό με συστήματα αποθήκευσης (μπαταρίες) και εξοικονόμησης ενέργειας με την εγκατάσταση ηλιακών θερμοσίφωνων για τα νοικοκυριά.
Νέα δάνεια
Το αίτημα επιπλέον δανείου αφορά στην αύξηση κατά 5 δις € του προϋπολογισμού της υφιστάμενης δράσης δανειακής στήριξης του Σχεδίου, ο οποίος σήμερα ανέρχεται σε 12,7 δις €. Το δανειακό σκέλος του Σχεδίου κατευθύνεται συνολικά προς την ιδιωτική οικονομία με σκοπό την προσέλκυση επιλέξιμων επενδύσεων, οι οποίες εμπίπτουν σε πέντε πυλώνες: πράσινη μετάβαση, ψηφιακός μετασχηματισμός, καινοτομία, έρευνα & ανάπτυξη, εξωστρέφεια και ανάπτυξης οικονομιών κλίμακας μέσω συνεργασιών, εξαγορών και συγχωνεύσεων.
Η δράση της δανειακής στήριξης, στοχεύει στη μείωση του κόστους δανεισμού των ελληνικών επιχειρήσεων ώστε να μειωθεί αντίστοιχα το επενδυτικό κενό που παρουσίαζε η ελληνική οικονομία. Η δράση, όπως ήδη υλοποιείται, αποκτά ευρεία αποδοχή και εμφανίζει υψηλή ζήτηση από τις επιχειρήσεις.
Τροποποιήσεις δράσεων
Η υποβολή αιτήματος τροποποίησης υφιστάμενων δράσεων του Σχεδίου μπορεί να έχει ως αιτιολογική βάση αντικειμενικές περιστάσεις που διαφοροποιούν ορισμένες από τις παραμέτρους επί των οποίων στηρίχθηκε η κατάρτιση του Σχεδίου.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τις σχετικές οδηγίες της ΕΕ, οι προτάσεις για τροποποιήσεις λόγω μη δυνατότητας επίτευξης συγκεκριμένων δράσεων του Σχεδίου πρέπει να είναι επαρκώς τεκμηριωμένες και να συνδέονται με αντικειμενικές δυσκολίες, που καθιστούν μη εφικτή την υλοποίηση των δράσεων με βάση τα προβλεπόμενα στο εγκεκριμένο Σχέδιο. Η ΕΕ, κατά την αξιολόγηση της τροποποίησης, θα εξετάσει, μεταξύ άλλων, εάν οι αντικειμενικές δυσκολίες υπήρχαν ήδη ή μπορούσαν να προβλεφθούν κατά την κατάρτιση του Σχεδίου και κατά πόσο υπάρχει εναλλακτική λύση, η οποία επιτρέπει την υλοποίηση της δράσης χωρίς την τροποποίησή της.
Σημειώνεται περαιτέρω, ότι η ΕΕ αναγνωρίζει ως αντικειμενική δυσκολία την αύξηση των τιμών στα υλικά και την ενέργεια και τις διαταραχές στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα, λόγω του πολέμου στην Ουκρανία. Η αύξηση των τιμών ενδέχεται να επηρεάσει την ομαλή υλοποίηση ορισμένων δράσεων και ως εκ τούτου να μην είναι εφικτή η υλοποίηση των σχετικών οροσήμων/στόχων, ιδίως στα χρονοδιαγράμματα που είχαν αρχικά οριστεί. Επίσης αντικειμενική δυσκολία θα μπορούσε να θεωρηθεί η μη ανταπόκριση πολιτών ή επιχειρήσεων στις υπό υλοποίηση δράσεις του Σχεδίου.
Μέχρι στιγμής, η Ελλάδα έχει λάβει συνολικά 11,08 δις €, εκ των οποίων 3,96 δις υπό τη μορφή προχρηματοδότησης και 7,12 δις υπό μορφή εκταμιεύσεων λόγω ικανοποιητικής εκπλήρωσης οροσήμων και στόχων που αντιστοιχούν στα δύο πρώτα αιτήματα πληρωμών. Επιπλέον, έχει υποβληθεί και είναι σε αξιολόγηση από την ΕΕ το τρίτο αίτημα πληρωμής, το οποίο αντιστοιχεί σε 1,72 δις €. Η Ελλάδα συγκαταλέγεται στις τρεις πρώτες χώρες που έχουν υποβάλει και τρίτο αίτημα πληρωμής (μαζί με την Ισπανία και την Ιταλία).