Πώς θα επηρεάσει την ασφάλεια των τροφίμων η κατάρρευση της συμφωνίας για τα σιτηρά
Ανοδικά κινήθηκαν χθες οι τιμές σιταριού και καλαμποκιού, μετά την ανακοίνωση της Ρωσίας ότι αποσύρεται από την κρίσιμη συμφωνία, που επιτρέπει την εξαγωγή Ουκρανικών σιτηρών σε όλον τον κόσμο.
Η κατάρρευση της συμφωνίας είναι βέβαιο ότι θα οδηγήσει σε αύξηση των τιμών απειλώντας εκατομμύρια ανθρώπους σε φτωχές χώρες με πείνα.
Χθες, η άνοδος των συμβολαίων σιτηρών ήταν σχετικά μικρή – κοντά στο 3% - ωστόσο αξίζει να σημειωθεί ότι από το ιστορικό υψηλό ου Μαρτίου του 2022, οι τιμές του σιταριού έχουν υποχωρήσει κατά 52% και του καλαμποκιού κατά 38%.
Σύμφωνα με στοιχεία από διεθνή πρακτορεία, από την 1η Αυγούστου του 2022, πάνω από 1.000 πλοία έχουν μεταφέρει 33 εκατομμύρια τόνους σιτηρών. Το 40% έχει μεταφερθεί στην Ευρώπη, το 30% στην Ασία, το 13% στην Τουρκία, το 12% στην Αφρική και το 5% στη Μέση Ανατολή.
Η κατάρρευση της συμφωνίας θα έχει αρνητικές συνέπειες σε ολόκληρο τον κόσμο. Πριν τον πόλεμο, η Ουκρανία ήταν ο πέμπτος μεγαλύτερος εξαγωγέας σιτηρών στον πλανήτη, υπεύθυνη για το 10% των παγκόσμιων εξαγωγών, σύμφωνα με στοιχεία του Οργανισμού για την Οικονομική Συνεργασία και Ανάπτυξη.
Εν τω μεταξύ, η Ουκρανία είναι μεταξύ των τριών μεγαλύτερων εξαγωγέων στον κόσμο σε κριθάρι, καλαμπόκι και κραμβέλαιο. Επίσης, είναι μακράν ο μεγαλύτερος εξαγωγέας ηλιέλαιου στον πλανήτη, καταγράφοντας το 46% των παγκόσμιων εξαγωγών, σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ.
Πέρυσι, το οικονομικό σοκ που έφερε ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι συνέπειες της πανδημίας ήταν ο βασικός λόγος για την «έντονη τροφική ανασφάλεια» σε 27 χώρες, επηρεάζοντας σχεδόν 84 εκατομμύρια ανθρώπους.
Διεθνείς οργανισμοί προειδοποιούν εδώ και μήνες ότι ενδεχόμενη κατάρρευση της συμφωνίας για τα σιτηρά «θα έπληττε κυρίως όσους βρίσκονται στα πρόθυρα της πείνας». Οι προειδοποιήσεις ξεκίνησαν όταν η Μόσχα ανέβαλε τη συμμετοχή της στη συμφωνία για αρκετές ημέρες, μετά από μία επίθεση με ντρόουν στη Σεβαστούπολη, μία παραλιακή πόλη στην ελεγχόμενη από τους Ρώσους, Κριμαία.
Ταυτόχρονα, η Ρωσία είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας λιπασμάτων στον πλανήτη. Στο πλαίσιο της συμφωνίας, υπήρχε ένας σχετικός όρος για τη διευκόλυνση εξαγωγής ρωσικών λιπασμάτων.
Αυτή τη στιγμή, με το «80% περίπου των σιτηρών που φτάνουν στην Ανατολική Αφρική να προέρχονται από τη Ρωσία και την Ουκρανία, πάνω από 50 εκατομμύρια άνθρωποι στην περιοχή βρίσκονται αντιμέτωποι με πείνα, ενώ οι τιμές των τροφίμων έχουν ενισχυθεί κατά περίπου 40% από τις αρχές της χρονιάς».
Οι πλουσιότερες χώρες είναι λιγότερο εκτεθειμένες σε σχέση με τις χώρες της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής.