«Καυτή» η ατζέντα στο πρώτο τετ α τετ Χατζηδάκη- Στουρνάρα
Μόνο εθιμοτυπική δεν μπορεί να χαρακτηριστεί η σημερινή συνάντηση του Κ. Χατζηδάκη με το Γ. Στουρνάρα, καθώς αν και το χρηματοπιστωτικό σύστημα δείχνει να έχει ξεφύγει από τη μέγγενη των προβλημάτων της προηγούμενης, “μαύρης” δεκαετίας, οι προκλήσεις είναι ακόμα πολλές.
Κατ' αρχάς, ο νέος υπουργός Εθνικής Οικονομίας, ο οποίος μόνο ανυποψίαστος δεν είναι, θα έχει την ευκαιρία να ενημερωθεί από πρώτο χέρι για τις διαθέσεις και τις προθέσεις της ΕΚΤ αναφορικά με τις αυξήσεις επιτοκίων.
Ο Γ. Στουρνάρας, ο οποίος ως γνωστόν συντάσσεται με τα “περιστέρια”, που ζητούν λελογισμένες κινήσεις, δεν έχει κρύψει τον προβληματισμό του για τα δυσδιάκριτα όρια μεταξύ της αναγκαίας σύσφιξης της νομισματικής πολιτικής και της ζημιάς που μπορεί να προκαλέσει στην Ευρώπη μια υπερβάλλουσα αύξηση επιτοκίων. Όπως σημειώνουν αρμόδιες πηγές, αυτήν τη στιγμή μπορεί οι Ευρωπαίοι να χαμογελούν συγκρατημένα διαπιστώνοντας ότι ο κίνδυνος ύφεσης απομακρύνεται, ωστόσο οι επιπτώσεις από τις αυξήσεις επιτοκίων “περνάνε” στην οικονομία μετά από 8-12 μήνες, άρα το πραγματικό crash test θα γίνει στη διάρκεια του 2024, όταν οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θα “τρέχουν”, μάλιστα, προγράμματα δημοσιονομικής συγκράτησης, “μαζεύοντας” μέτρα στήριξης για νοικοκυριά κι επιχειρήσεις.
Επ' αυτού, ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας αναμένεται να μεταφέρει στον Κ. Χατζηδάκη το κλίμα που έχει διαμορφωθεί στην ΕΚΤ, με την Κ. Λαγκάρντ και άλλους Κεντρικούς Τραπεζίτες να ζητούν, πλέον, ανοικτά, όχι μόνο δημοσιονομική αυτοσυγκράτηση αλλά και “φρενάρισμα” των μισθολογικών αυξήσεων, έτσι ώστε να μην ανατροφοδοτούνται οι πληθωριστικές πιέσεις.
Συνακόλουθο της αύξησης επιτοκίων είναι το πώς επηρεάζονται νοικοκυριά κι επιχειρήσεις στην εξυπηρέτηση των υφιστάμενων δανείων. Επί του παρόντος, δεν επιβεβαιώνονται οι εκτιμήσεις για μια νέα γενιά “κόκκινων” δανείων, ωστόσο δεν θα ήταν υπερβολή αν υποστήριζε κανείς ότι οι ισορροπίες είναι λεπτές.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας, η ποιότητα του χαρτοφυλακίου δανείων σε ατομική βάση παρέμεινε αμετάβλητη το α΄ τρίμηνο του 2023. Το υπόλοιπο των ΜΕΔ μειώθηκε κατά 1,3%, αλλά ο λόγος των ΜΕΔ προς το σύνολο των δανείων αυξήθηκε οριακά (Μάρτιος 2023: 8,8%, Δεκέμβριος 2022: 8,7%,) εξαιτίας της μικρής μείωσης των υπολοίπων του συνόλου των δανείων. Επίσης, το ποσοστό των εξυπηρετούμενων δανείων που παρουσιάζουν σημαντικά αυξημένο πιστωτικό κίνδυνο σε σύγκριση με την αρχική αναγνώριση (stage 2 loans) επί του συνόλου των δανείων παρέμεινε αμετάβλητο το Μάρτιο του 2023 σε σχέση με το Δεκέμβριο του 2022 (10,7%).
Όπως επισημαίνουν, πάντως, από την ΤτΕ, μια ενδεχόμενη αναβάθμιση της πιστοληπτικής αξιολόγησης του Ελληνικού Δημοσίου στην επενδυτική κατηγορία θα οδηγήσει στην περαιτέρω αναβάθμιση της πιστοληπτικής αξιολόγησης των ελληνικών τραπεζών, βοηθώντας έτσι –μεταξύ άλλων– στη συγκράτηση του κόστους δανεισμού τους από τις αγορές.
Από την άλλη, δεν μπορεί να ξεχνά κανείς το γεγονός ότι πέρα από τα 13 δισ ευρώ “κόκκινων” δανείων στους ισολογισμούς των τραπεζών, στα χέρια των Servicers βρίσκονται άλλα 70 δισ ευρώ, δημιουργώντας έναν “όγκο” ιδιωτικού χρέους, που σε συνδυασμό με τις συσσωρευμένες οφειλές σε εφορίες και ΕΦΚΑ, συνθέτουν ένα εκρηκτικό κοκτέιλ. Με αυτό το δεδομένο, έχει ενδιαφέρον το αν και πώς το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και η Τράπεζα της Ελλάδας θα εντείνουν τις πιέσεις για πιο τολμηρές ρυθμίσεις. Σημειωτέον ότι το 13,2% των ήδη ρυθμισμένων δανείων εμφανίζει καθυστέρηση άνω των 90 ημερών, ποσοστό που μπορεί να είναι ελαφρά μειωμένο σε σχέση με το τέλος του 2021 (13,8%), ωστόσο δείχνει ότι απαιτούνται πιο δραστικές λύσεις. Πληροφορίες αναφέρουν ότι στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας εξετάζουν τη δυνατότητα περαιτέρω βελτιώσεων στον Εξωδικαστικό.
“Αγκάθι” και για τους δύο παλιούς γνώριμους από την εποχή των σκληρών διαπραγματεύσεων με την Τρόικα, είναι οι συστάσεις της Κομισιόν για τον Πτωχευτικό και τους πλειστηριασμούς. “Η αποτελεσματική διαδικασία αναγκαστικής είσπραξης οφειλών παραμένει παράγοντας ζωτικής σημασίας για την ομαλή λειτουργία της δευτερογενούς αγοράς μη εξυπηρετούμενων δανείων. Για αυτόν τον σκοπό, μπορεί να απαιτείται περαιτέρω βελτίωση της διαδικασίας είσπραξης οφειλών, μεταξύ άλλων μέσω μιας πιο εξορθολογισμένης και αποτελεσματικής διαδικασίας μετά τον πλειστηριασμό και μέσω της επιτάχυνσης των διαδικασιών εγγραφής στο κτηματολόγιο”, επισημαίνουν οι τεχνοκράτες των Βρυξελλών στην τελευταία τους Έκθεση για την Ελλάδα.