Πλήρης έλεγχος σε δωρεές και γονικές παροχές

Γράφει η Φιλοθέη Μακριδάκη

Αρθρογράφος - Ειδικός Φοροτεχνικός Α’ Τάξης

Οικονομικός Σύμβουλος Επιχειρήσεων και Ιδιωτών

Ιδιοκτήτρια Λογιστικού Φοροτεχνικού Γραφείου

Άμεσα ξεκινά έλεγχος για εντοπισμό παράνομα αφορολόγητων γονικών παροχών και δωρεών. Ο λόγος αυτού του ελέγχου είναι κυρίως εξαιτίας του ότι από τις αρχές του έτους οι μεταβιβάσεις αυτές πραγματοποιούνται κατά κύριο λόγο ηλεκτρονικά. Εξαιτίας λοιπόν της ηλεκτρονικής μορφής πλέον της διαδικασίας , ο φορολογούμενος πολίτης δεν έρχεται σε επαφή με τον έλεγχο από την ΔΟΥ εφορία στην οποία ανήκει. Έτσι παρατηρήθηκε ότι η διαδικασία αρκετές φορές δεν έχει ακολουθήσει τα νόμιμα βήματα. Για παράδειγμα , δεν έχει γίνει τραπεζική μεταφορά των χρημάτων ενέργεια η οποία είναι αναγκαία βάση του νόμου. Άλλο παράδειγμα , κάποιοι προχώρησαν σε δωρεά όχι για να εξυπηρετήσουν το πρόσωπο το οποίο δικαιούται αφορολόγητη την δωρεά αλλά ένα άλλο τρίτο πρόσωπο. Και φυσικά έχουν εντοπιστεί και πολλές άλλες ασύμβατες ενέργειες με την διαδικασία. Έτσι ο φοροελεγκτικός μηχανισμός αρχίζει και ψάχνει χιλιάδες υποθέσεις χρηματικών γονικών παροχών και δωρεών με στόχο τον εντοπισμό εικονικών δωρεών, δωρεών σε πρόσωπα που δεν δικαιούνται το αφορολόγητο των 800.000 ευρώ και υποθέσεων μαύρου χρήματος. Στην περίπτωση λοιπόν κατά την οποία διαπιστωθεί ότι έχει καταστρατηγηθεί το ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς όπως είπαμε οι φορολογούμενοι που έχουν λάβει χρήματα με δωρεά θα πρέπει να πληρώσουν φόρο έως και 40% από το πρώτο ευρώ. Κατά προτεραιότητα θα ελεγχθούν παλαιές υποθέσεις του 2017 οι οποίες παραγράφονται στο τέλος του έτους.

Ας δούμε πιο συγκεκριμένα τις κινήσεις των ελεγκτών ανά περίπτωση.

Αρχικά θα ελεγχθούν δηλώσεις διαδοχικών δωρεών όπως η περίπτωση που το παιδί έχει δωρίσει χρήματα στον πατέρα ή τη μητέρα του και ο γονέας στη συνέχεια με γονική παροχή έδωσε τα χρήματα στο άλλο του παιδί. Με ενδιάμεσο, δηλαδή, τον γονέα τα χρήματα περάσανε από τον έναν αδερφό στον άλλο. Για αυτήν, την τριγωνική συναλλαγή δεν πληρώθηκε ούτε ένα ευρώ φόρος καθώς η δωρεά χρημάτων έως 800.000 ευρώ από το παιδί στον γονιό είναι αφορολόγητη όπως επίσης και η γονική παροχή που έγινε στη συνέχεια από τον γονιό στο παιδί. Ωστόσο, η ισχύουσα νομοθεσία ορίζει ότι στις δωρεές χρημάτων μεταξύ αδερφών δεν ισχύει το αφορολόγητο των 800.000 ευρώ και επιβάλλεται φόρος 20% από το πρώτο ευρώ. Οι εφοριακοί θα ερευνήσουν υποθέσεις διαδοχικών δωρεών προκειμένου με στοιχεία να εντοπίσουν περιπτώσεις που ο τελικά ωφελούμενος από τις διαδοχικές δωρεές είναι πρόσωπο που δεν ανήκει στην Α’ κατηγορία των δικαιούχων π.χ. αδερφός. Κρίσιμο είναι το χρονικό διάστημα που έχει μεσολαβήσει μεταξύ των διαδοχικών δωρεών. Αν είναι μικρότερο των έξι μηνών η συγκεκριμένη συναλλαγή θεωρείται ύποπτη και μπαίνει στο στόχαστρο του ελεγκτικού μηχανισμού.

Προσοχή μεγάλη όσοι έχετε κάνει χρηματικές γονικές παροχές και δωρεές χωρίς να αποδεικνύεται η μεταφορά των χρηματικών ποσών μέσω τραπεζών. Στη συγκεκριμένη διαδικασία η τραπεζική συναλλαγή είναι αναγκαία , επιβάλλεται, και δεν βρίσκεται στην ευκαιρία του φορολογούμενο πολίτη να επιλέξει πως θα δωρίσει τα χρήματα. Η τραπεζική μεταφορά των χρημάτων είναι υποχρεωτική οποιοδήποτε και αν είναι το ποσό που δωρίζεται, δηλαδή ακόμα και για πολύ μικρά ποσά και όχι μόνο για μεγάλα χρηματικά ποσά. Κατά συνέπεια αν δεν έχει γίνει σωστά η όλη πράξη θα χαθεί το αφορολόγητο όριο των 800.000 ευρώ και επιβάλλεται φόρος με συντελεστή 10% από το πρώτο ευρώ. Εδώ να τονίσω ξανά ότι μέχρι τα τέλη του 2022 που οι δηλώσεις γονικών παροχών και δωρεών χρημάτων υποβάλλονταν στην Εφορία οι φορολογούμενοι ήταν υποχρεωμένοι να επισυνάπτουν στη δήλωση το αποδεικτικό της τράπεζας μέσω της οποίας έγινε η μεταφορά των χρημάτων. Από τις αρχές του έτους, όσοι δωρίζουν χρήματα στα παιδιά τους, τα εγγόνια τους, τους γονείς τους με μεταφορά χρηματικών ποσών μέσω τραπεζικών λογαριασμών ή κατάθεση τραπεζικής επιταγής απαλλάσσονται από την υποχρέωση να επισυνάπτουν με την ηλεκτρονική δήλωση τα δικαιολογητικά που αποδεικνύουν την τραπεζική συναλλαγή. Ο έλεγχος γίνεται από την ΑΑΔΕ με βάση τα στοιχεία που αποστέλλουν οι τράπεζες ενώ σε περίπτωση που η τράπεζα δεν επιβεβαιώσει τη συναλλαγή τότε ο φορολογούμενος καλείται να προσκομίσει τα δικαιολογητικά εντός πέντε εργάσιμων ημερών. Εάν δεν προσκομιστούν τα δικαιολογητικά τότε η Εφορία επιβάλλει φόρο από το πρώτο ευρώ της χρηματικής γονικής παροχής ή δωρεάς με συντελεστή 10% ή 20% ή 40% (ανάλογα με το βαθμό συγγένειας).

Στο ελεγκτικό στόχαστρο θα βρεθούν και οι περιπτώσεις μεταφοράς χρηματικού ποσού προς κοινό λογαριασμό του τέκνου / δωρεοδόχου με τρίτο πρόσωπο. Εάν αποδειχθεί ότι το χρηματικό ποσό της γονικής παροχής / δωρεάς χρησιμοποιήθηκε όχι από το πρόσωπο που δικαιούται το αφορολόγητο των 800.000 ευρώ αλλά από το τρίτο πρόσωπο τότε επιβάλλεται φόρος δωρεάς 20% για δωρεοδόχους της Β’ κατηγορίας και 40% για τα πρόσωπα της Γ’ κατηγορίας.

Και φυσικά δεν πρέπει να ξεχάσουμε το πόθεν έσχες των δωρητών. Που ακριβώς δηλαδή βρήκαν τα χρήματα για να προχωρήσουν σε δωρεά. Είναι νόμιμα χρήματα αυτά? Έχουν δηλωθεί στις φορολογικές δηλώσεις εισοδήματος παρελθόντων ετών? Έχουν φορολογηθεί?

Έτσι η δυνατότητα του εκάστοτε γονέα και δωρητή για παράδειγμα ή αδερφού ή παππού, όποιο και αν είναι αυτό το πρόσωπο και όποια και αν είναι η δωρεά για να πραγματοποιήσει χρηματική γονική δωρεά προς πχ το τέκνο ή τον οποιοδήποτε ανάλογα δωρεοδόχο , να γνωρίζουμε ότι δεν ελέγχεται κατά το στάδιο της υποβολής της δήλωσης. Με λίγα λόγια δεν υπάρχει υποχρέωση να συνυποβάλει ο φορολογούμενος πολίτης δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος παρελθόντων ετών, αλλά η προσκόμιση των δικαιολογητικών γίνεται μόνο κατά τον έλεγχο. Έτσι κοντολογίς κατά τον έλεγχο η Εφορία θα ψάξει εάν τα χρήματα που δωρίζονται προέρχονται από εισοδήματα και έσοδα του δωρητή τα οποία έχουν δηλωθεί και φορολογηθεί και καλύπτουν ή όχι το ύψος των χρημάτων που δωρίζονται. Στο στόχαστρο θα βρεθούν κυρίως αφορολόγητες γονικές παροχές και δωρεές μεγάλου ύψους χρηματικών ποσών για τις οποίες οι ελεγκτές θα ερευνήσουν το πόθεν έσχες των δωρητών για τον εντοπισμό περιπτώσεων μαύρου χρήματος. Εδώ αντιλαμβάνεστε κρύβεται και όλη η ουσία του ελέγχου. Άρα, προσέχουμε πάντα να τηρούμε όσα ορίζει η φορολογική διοίκηση ώστε να μην έχουμε προβλήματα. Αρθρογραφεί η Φιλοθέη Μακριδάκη, ειδικός φοροτεχνικός με άδεια υπογραφής Α’ τάξης, οικονομικός σύμβουλος επιχειρήσεων και ιδιωτών, ιδιοκτήτρια λογιστικού φοροτεχνικού γραφείου, υποψήφια δημοτική σύμβουλος με την συμμαχία δημιουργίας για τον δήμο Ζωγράφου.