Ευρωπαϊκό Συμβούλιο: «Μη χαλαρώσετε με το Ταμείο Ανάκαμψης»

«Χωρίς ανάσα». Αυτός θα μπορούσε να είναι ο τίτλος των συστάσεων που ενέκρινε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για την Ελλάδα, ειδικά όσον αφορά στις απαιτήσεις και τις προκλήσεις που βρίσκονται μπροστά μας για τις επόμενες δόσεις του Ταμείου Ανάκαμψης.

Όσοι έχουν έστω μια επιδερμική σχέση με τις διαδικασίες του RRF γνωρίζουν ότι η έως τώρα προσπάθεια όλων των εμπλεκομένων φορέων και υπηρεσιών είναι μόνο το... ζέσταμα. Αρμόδιες πηγές είχαν προειδοποιήσει, άλλωστε, εξ αρχής, ότι το Ταμείο Ανάκαμψης θα βάλει δύσκολα στην ελληνική γραφειοκρατία, η οποία πρέπει να αποδείξει ότι έχει αφήσει πίσω της τις κακοδαιμονίες.

Το γεγονός ότι η Ελλάδα κατάφερε να εκπληρώσει όρους και προϋποθέσεις για την εκταμίευση 7,126 εκ ευρώ, ήταν για πολλούς- εντός κι εκτός Ελλάδας- έκπληξη. Ωστόσο, τα δύσκολα τώρα αρχίζουν, καθώς έργα, δράσεις και μεταρρυθμίσεις που έχουν χαρακτηριστεί ως ορόσημα για τις επόμενες δόσεις, θα δοκιμάσουν τα αντανακλαστικά των περιφερειακών και τοπικών διοικήσεων.

“Η Ελλάδα έχει κάνει μια σταθερή αρχή στην εφαρμογή του σχεδίου της και έχει δημιουργήσει ένα σύστημα διαχείρισης και ελέγχου για την παρακολούθηση και τον συντονισμό της έγκαιρης ολοκλήρωσης των μεταρρυθμίσεων και των επενδύσεων. Στο μέλλον θα είναι σημαντικό να διατηρηθούν και να ενισχυθούν αυτές οι προσπάθειες λαμβάνοντας υπόψη τον σημαντικό αριθμό μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων που σχεδιάζονται να υλοποιηθούν, ιδίως καθώς η ολοκλήρωση ορισμένων από αυτές θα απαιτήσει έγκαιρη πρόοδο με διάφορα προπαρασκευαστικά βήματα, συμπεριλαμβανομένων των διαδικασιών δημοσίων συμβάσεων”, επισημαίνει στην 29 σελίδων αναφορά του το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, κρούοντας έτσι ένα προειδοποιητικό “καμπανάκι” στις Ελληνικές Αρχές.

Η πρώτη δοκιμασία είναι η υποβολή του φακέλου για τα επιπλέον 5 δισ ευρώ, από τα “περισσευούμενα” δάνεια του REPowerEU. Η προεργασία έχει γίνει, ωστόσο, όπως σημειώνουν από την Κομισιόν, “οι συζητήσεις βρίσκονται ακόμα σε αρχικό στάδιο”. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι εάν επιβεβαιωθούν τα δημοσκοπικά ευρήματα και καταστεί δυνατός ο σχηματισμός κυβέρνησης αμέσως, το χαρτοφυλάκιο αρμοδιοτήτων που θα καλύπτει το Ταμείο Ανάκαμψης, το ΕΣΠΑ και τις Επενδύσεις, θα είναι ενισχυμένο και διευρυμένο, έτσι ώστε η λήψη αποφάσεων και η εποπτεία να γίνονται σε πραγματικό χρόνο.

Αν όλα πάνε βάσει σχεδιασμού, ο φάκελος για τα επιπλέον 5 δισ ευρώ θα έχει υποβληθεί στις Βρυξέλλες ως το τέλος Ιουλίου, ενώ θα “τρέχει” παράλληλα το πλάνο Αναθεώρησης του Σχεδίου Ανάκαμψης, έτσι ώστε να είναι έτοιμο πολύ πριν από την καταληκτική προθεσμία της 31ης Δεκεμβρίου. Και φυσικά, την ίδια στιγμή, θα πρέπει να προχωράνε τα επόμενα ορόσημα για την 4η και 5η δόση.

Τα βασικά παραδοτέα για το 2023- 2024 είναι τα εξής:

Ολοκλήρωση ανακαινίσεων σε τουλάχιστον 8.000 κατοικίες για τη βελτίωση της ενεργειακής τους απόδοσης και έγκριση τουλάχιστον 9.700 εταιρειών για ανακαινίσεις με σκοπό τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης.

Έναρξη των έργων για την προώθηση της ανθεκτικότητας και της περιβαλλοντικής προστασίας του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας, των εναέριων δικτύων σε δασικές περιοχές, καθώς και της αύξησης της δυναμικότητας των υποσταθμών υψηλής και μέσης τάσης.

Εφαρμογή οργανωτικής μεταρρύθμισης στον σιδηροδρομικό τομέα και πλήρης επιχειρησιακή λειτουργία του νέου Οργανισμού Σιδηροδρόμων Ελλάδος (ΟΣΕ) και της εταιρείας διαχείρισης κατασκευών του (ΕΡΓΟΣΕ), καθώς και πλήρης εφαρμογή του Ευρωπαϊκού Συστήματος Διαχείρισης της Σιδηροδρομικής Κυκλοφορίας (ERTMS) στο κεντρικό σιδηροδρομικό δίκτυο.

Ολοκλήρωση της ψηφιοποίησης τουλάχιστον του 30 % του συνόλου των αρχείων και στα 9 υποέργα στη δημόσια διοίκηση.

Έγκριση πρωτογενούς νομοθεσίας για τη θέσπιση συστήματος ανταμοιβών στη δημόσια διοίκηση.

Έγκριση νομοθεσίας που προβλέπει άξονες εργασίας του προσωπικού που ασχολείται με τις δημόσιες συμβάσεις.

Απλούστευση και κωδικοποίηση της φορολογικής νομοθεσίας και δημιουργία πλατφόρμας ΤΠ για την πλήρη αυτοματοποίηση των επιστροφών ΦΠΑ.

Εκσυγχρονισμός της δικαιοσύνης, μέσω της αναβάθμισης των δεξιοτήτων των δικαστών, της αναβάθμισης των συστημάτων τήρησης αρχείων και των συστημάτων ΤΠ στα δικαστήρια, της θέσπισης νομοθεσίας για την παρακολούθηση και τη βελτίωση των επιδόσεων των δικαστικών υπαλλήλων και της έναρξης της κατασκευής και ανακαίνισης ενεργειακά αποδοτικών δικαστικών μεγάρων. Αναθεώρηση του δικαστικού χάρτη για όλους τους κλάδους του δικαστικού σώματος, για την αναδιοργάνωση των δικαστικών περιφερειών σε όλη την Ελλάδα και την ορθολογική διανομή δικαστικών δομών στις εν λόγω περιφέρειες, με πλήρως επιχειρησιακά και λειτουργικά δικαστήρια σε ποσοστό τουλάχιστον 70 % των διοικητικών δικαστηρίων και τουλάχιστον 40 % των αστικών και ποινικών δικαστηρίων.

Εκσυγχρονισμός και ψηφιοποίηση του τομέα της δημόσιας υγείας, μεταξύ άλλων με την έναρξη του έργου για την ανακαίνιση τουλάχιστον 156 κέντρων υγείας με γνώμονα την ενεργειακή απόδοση, την πλήρη λειτουργία επιπλέον 56 μονάδων ψυχικής υγείας και την ολοκλήρωση των εθνικών ηλεκτρονικών φακέλων υγείας και των προγραμμάτων ψηφιακής υγείας κατά του καρκίνου.

Ολοκλήρωση προγραμμάτων αναβάθμισης δεξιοτήτων με έμφαση στις ψηφιακές και «πράσινες» δεξιότητες για σχεδόν 150 000 άτομα.

Προώθηση της αποϊδρυματοποίησης των παιδιών, ιδίως μέσω της τοποθέτησης ανηλίκων με σοβαρή αναπηρία και/ή ψυχικές διαταραχές υπό τη φροντίδα επαγγελματιών ανάδοχων φροντιστών και της τοποθέτησης εφήβων σε διαμερίσματα ημιανεξάρτητης διαβίωσης.