Γρίφος το νέο Μεσοπρόθεσμο -Βασικό σενάριο για ανάπτυξη 5,1% και «προσγείωση» του πληθωρισμού
Μετά από μια τριετία κρίσεων, το υπουργείο Οικονομικών ετοιμάζεται να υποβάλει στις Βρυξέλλες Μεσοπρόθεσμο Σχέδιο για την περίοδο 2024- 2027, σε ένα περιβάλλον που μοιάζει με κινούμενη άμμο. Με αυτό το δεδομένο, η πρόβλεψη για αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ κατά 5,1% την επόμενη χρονιά έχει δίπλα της ένα μεγάλο ερωτηματικό.
Κατ' αρχάς, είναι λίαν αμφίβολο το αν ως τον Απρίλιο θα έχουν καταλήξει οι Ευρωπαίοι στους νέους δημοσιονομικούς κανόνες. Τουτέστιν, και η Ελλάδα δεν γνωρίζει αυτήν τη στιγμή ποιους στόχους πλεονασμάτων θα πρέπει να κυνηγήσει.
“Επισημαίνεται ότι από το έτος 2024 δεν θα είναι σε ισχύ η γενική ρήτρα διαφυγής του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης που επέτρεψε την προσωρινή απόκλιση από τους δημοσιονομικούς κανόνες τα προηγούμενα έτη 2020-2023. Ως εκ τούτου η χώρα μας, όπως και οι υπόλοιπες χώρες-μέλη της Ε.Ε., θα δεσμευθεί εκ νέου στην εφαρμογή δημοσιονομικών κανόνων και την επίτευξη συγκεκριμένων δημοσιονομικών στόχων για την περίοδο 2024-2027", επισημαίνει η σχετική εγκύκλιος του υπουργείου Οικονομικών αναδεικνύοντας μια από τις βασικές εστίες αβεβαιότητας.
Στο πλαίσιο της κατάρτισης του ΜΠΔΣ, σε πρώτη φάση οι φορείς (Υπουργεία, Αποκεντρωμένες Διοικήσεις, εποπτευόμενοι φορείς, ΑΔΑ) καλούνται να εξειδικεύσουν το ΒΑΣΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ της περιόδου που καλύπτει α) το τρέχον έτος (2023), β) το έτος προϋπολογισμού (2024) και γ) τα τρία επόμενα έτη (2025-2027). Ο σχεδιασμός αυτός και οι σχετικοί πίνακες, θα πρέπει να είναι στη διάθεση του ΓΛΚ το αργότερο ως τις 6 Μαρτίου.
Ως ΒΑΣΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ ορίζεται η διενέργεια προβλέψεων εσόδων και εξόδων ανά έτος για όλη την περίοδο 2023-2027, λαμβάνοντας υπόψη τα κατωτέρω:
α. Τα πραγματοποιηθέντα μεγέθη του 2021 και του 2022, εξαιρώντας την επίδραση επί των μεγεθών αυτών της πανδημίας και των μέτρων αντιμετώπισής της
β. τις ενδεικτικές μακροοικονομικές προβλέψεις για τη συγκεκριμένη περίοδο (ρυθμός ανάπτυξης, πληθωρισμός), λαμβάνοντας υπόψη ότι ενδέχεται να επικαιροποιηθούν κατά την εκπόνηση του τελικού μακροοικονομικού σεναρίου
γ. τις επικαιροποιημένες αποδόσεις των παρεμβάσεων δαπανών και εσόδων που ίσχυαν μέχρι τώρα
δ. τη γνώση ή τις βάσιμες εκτιμήσεις περί διαφοροποιήσεων που είναι δρομολογημένες ή ιδιαίτερα πιθανό να συμβούν κατά τα επόμενα έτη (π.χ. διακοπή μίας μίσθωσης ακινήτου).
Τι σημαίνει πρακτικά αυτό; Ότι το Σενάριο Βάσης είναι η προβολή της εξέλιξης των δημοσιονομικών μεγεθών των φορέων της γενικής κυβέρνησης, χωρίς πρόσθετες δημοσιονομικές παρεμβάσεις και νέες πολιτικές, πέραν εκείνων που έχουν ήδη θεσμοθετηθεί μέχρι σήμερα. Με αυτό το δεδομένο, στους πίνακες ΔΕΝ θα ενσωματωθούν οι επιπτώσεις από το νέο Μισθολόγιο στο Δημόσιο και φυσικά ούτε οι όποιες φοροελαφρύνσεις δρομολογηθούν για τη νέα 4ετία.
Τα βήματα για το Βασικό Σενάριο
Βήμα 1ο: Έτος βάσης για τη διενέργεια προβλέψεων
Ως βάση για τη διενέργεια προβολών των εσόδων - εξόδων στο διάστημα 2023-2027, θα ληφθούν υπόψη τα απολογιστικά στοιχεία του 2022, αφού εξαιρεθούν η επίδραση της πανδημίας, των μέτρων αντιμετώπισής της και τυχόν άλλα εφάπαξ γεγονότα που διαμόρφωσαν το τελικό ύψος τους. Ειδικά για τους εποπτευόμενους φορείς, τα στοιχεία που θα χρησιμοποιηθούν για το αποτέλεσμα του 2022 θα είναι αυτά που πρόκειται να κοινοποιηθούν στην ΕΛΣΤΑΤ και το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, στο πλαίσιο της ετήσιας υποβολής στοιχείων.
Βήμα 2ο: Μακροοικονομικές προβλέψεις
Κατά το μέρος που κάποια από τα στοιχεία των εσόδων-εξόδων των εποπτευόμενων φορέων για την περίοδο 2023-2027, όπως έχουν προκύψει από το Βήμα 1, εξαρτώνται από την εξέλιξη των μακροοικονομικών προβλέψεων για την ελληνική οικονομία, τα στοιχεία αυτά θα πρέπει να αναπροσαρμοσθούν ώστε να ενσωματώσουν τις προβλέψεις αυτές για το διάστημα 2023-2027 (π.χ. αν κάποιες κατηγορίες λειτουργικών δαπανών (π.χ. προμήθειες) συνδέονται με τον τιμάριθμο, αυτό θα πρέπει να ληφθεί υπόψη.
Επίσης, αν κάποιες κατηγορίες εσόδων συνδέονται με τον ονομαστικό ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας θα πρέπει να γίνει προβολή βάσει της πρόβλεψης για τη μεταβολή του αντίστοιχου μεγέθους). Ο παρακάτω πίνακας περιλαμβάνει τις προσωρινές μακροοικονομικές προβλέψεις που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την εκπόνηση των εκτιμήσεων εσόδων και δαπανών.
Βήμα 3ο: Επικαιροποιημένες αποδόσεις ισχυουσών παρεμβάσεων και εξειδικευμένη γνώση της δραστηριότητας του φορέα
Εφόσον υπάρχει πληροφόρηση για επικαιροποιημένες αποδόσεις ήδη θεσμοθετημένων παρεμβάσεων, προσαρμόζονται αντίστοιχα οι εκτιμήσεις των δημοσιονομικών μεγεθών. Υπενθυμίζεται ότι στο βασικό σενάριο δεν γίνονται εκτιμήσεις για νέες δημοσιονομικές παρεμβάσεις και νέες πολιτικές.