Ο «πόλεμος» των Κεντρικών Τραπεζών με τον πληθωρισμό
Μία από τις βασικές δουλειές των Κεντρικών Τραπεζών είναι να διατηρούν τις τιμές υπό έλεγχο, επιτρέποντας στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις να προγραμματίζουν το μέλλον τους με σχετική βεβαιότητα για το πόσο κοστίζουν τα αγαθά.
Οπότε όταν ο πληθωρισμός άρχισε να σκαρφαλώνει μετά την πανδημία – πιάνοντας πολλούς αξιωματούχους απροετοίμαστους – και στη συνέχεια εκτινάχθηκε όταν η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ, η Ευρωπαϊκή Κεντρική και η Τράπεζα της Αγγλίας είχαν πολλή δουλειά.
Και παρά το γεγονός ότι ο πληθωρισμός δείχνει να αποκλιμακώνεται, η δουλειά των μεγάλων Κεντρικών Τραπεζών δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί. Και αυτό επειδή τα δύσκολα είναι μπροστά τους, καθώς ο πληθωρισμός – παρά την πτώση – συνεχίζει να κινείται σε πολύ υψηλότερα επίπεδα σε σχέση με πριν την πανδημία.
Το μεγάλο ερώτημα που πρέπει να απαντήσουν οι Κεντρικοί τραπεζίτες είναι το πότε θα πρέπει να σταματήσουν να αυξάνουν τα επιτόκια. Αν καθυστερήσουν, θα χτυπήσει μία αρκετά επώδυνη ύφεση. Αν βιαστούν ο υψηλός πληθωρισμός θα ριζωθεί.
Ο σωστός συγχρονισμός είναι πολύ μεγάλης σημασίας, καθώς ακόμα δεν έχουν καταγραφεί οι συνέπειες των μεγάλων αυξήσεων επιτοκίων της περυσινής χρονιάς.
Τα επιτόκια των Κεντρικών Τραπεζών κινούνται στα υψηλότερα επίπεδα από την οικονομική κρίση του 2007 – 2008. Το επιτόκιο της Fed κυμαίνεται μεταξύ 4,25% και 4,5%, της ΕΚΤ στο 2% και της Τράπεζας της Αγγλίας στο 3,5%.
Τα τελευταία στοιχεία από το μέτωπο του πληθωρισμού είναι ενθαρρυντικά. Στις ΗΠΑ κινείται πτωτικά κάθε μήνα από τον περασμένο Ιούλιο και πλέον διαμορφώνεται στο 6,5%, ενώ στην Ευρώπη και τη Βρετανία κινείται στο 9,2% και 10,5%, αντίστοιχα.
Βέβαια, υπάρχουν δεδομένα, τα οποία θα πρέπει να λαμβάνουμε υπ’ όψιν. Για παράδειγμα, το ΔΝΤ προειδοποιεί ότι ο δομικός πληθωρισμός – που βγαίνει από τις ευμετάβλητες τιμές στα τρόφιμα και στην ενέργεια – φαίνεται να μην έχει πιάσει ακόμα ταβάνι σε πολλές χώρες.
Για παράδειγμα, στη Γαλλία ο πληθωρισμός τον Ιανουάριο αυξήθηκε, επειδή η κυβέρνηση σταμάτησε κάποιες από τις επιδοτήσεις για την ενέργεια, γεγονός που δείχνει πόσο εύθραυστη είναι ακόμα η κατάσταση.
Και παρότι έχουμε μπροστά μας, μερικές ακόμα αυξήσεις επιτοκίων, οι επενδυτές δείχνουν όλο και πιο βέβαιοι ότι οι Κεντρικές Τράπεζες θα αλλάξουν στάση σύντομα. Για παράδειγμα, η Τράπεζα του Καναδά άφησε να εννοηθεί ότι θα σταματήσει τις αυξήσεις επιτοκίων, που διαμορφώνονται στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων 15 ετών.
Άλλος ένας αβέβαιος παράγοντας είναι η αγορά εργασίας. Η Fed επιθυμεί να χαλαρώσουν οι προσλήψεις και οι αυξήσεις μισθών που οδηγούν τις πληθωριστικές πιέσεις. Επίσης, έχει αναγνωρίσει τη «δυσκολία του να επιτευχθεί ο στόχος του πληθωρισμούς» θεωρώντας ότι ενδεχόμενη απώλεια κάποιων θέσεων εργασίας είναι «το μικρότερο κακό».