Θέμις Ευτυχίδου: Τα βιομηχανικά πάρκα γίνονται «πράσινα» και «έξυπνα»

Τα υφιστάμενα βιομηχανικά πάρκα θα πρέπει να καταστούν «πράσινα» και «έξυπνα» μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια και σε αυτό θα βοηθήσει η δράση «Νέα Βιομηχανικά Πάρκα», που υλοποιείται από την γενική γραμματεία Βιομηχανίας, με την υποστήριξη του ΤΑΙΠΕΔ.

Όπως σημειώνει σε δηλώσεις της στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η γενική γραμματέας Βιομηχανίας Θέμις Ευτυχίδου «επιχειρείται, μέσω της δράσης, να δημιουργηθούν νέα, πράσινα και έξυπνα βιομηχανικά πάρκα, τα οποία να αποτελούν απάντηση στις προσταγές της νέας εποχής για μοντέλα ανάπτυξης περισσότερο βιώσιμα και ανθεκτικότερα, αλλά και λύση στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι βιομηχανίες.

Τα βιομηχανικά πάρκα βρίσκονται στον πυρήνα της Εθνικής Στρατηγικής Βιομηχανίας».

Σημειώνεται ότι ήδη οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να καταθέτουν τις αιτήσεις τους για ένταξη στην δράση «Νέα Βιομηχανικά Πάρκα», προϋπολογισμού 63 εκατ. ευρώ του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0», που αφορά στον εκσυγχρονισμό και την επέκταση υφιστάμενων βιομηχανικών πάρκων και την ανάπτυξη νέων.

Η δράση υλοποιείται από την γενική γραμματεία Βιομηχανίας του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων με την υποστήριξη της Μονάδας Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας του ΤΑΙΠΕΔ.

Η γενική γραμματέας υπενθυμίζει ότι η δράση «Νέα Βιομηχανικά Πάρκα», διαρθρώνεται σε δύο τμήματα.

Ως προς το πρώτο τμήμα, προβλέπονται περίπου 38 εκατ. ευρώ, για τη δημιουργία νέων βιομηχανικών πάρκων νέας γενιάς, την επέκταση ή αναβάθμιση υφιστάμενων βιομηχανικών περιοχών και πάρκων, τη μετατροπή περιοχών με υψηλή βιομηχανική συγκέντρωση σε πράσινα και ψηφιοποιημένα βιομηχανικά πάρκα.

Με το δεύτερο τμήμα, προϋπολογισμού 25 εκατ. ευρώ και δικαιούχο τον Διαχειριστή του Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΔΕΔΔΗΕ), παρέχεται χρηματοδότηση για την κατασκευή υποσταθμών διανομής ηλεκτρικής ενέργειας για την εξυπηρέτηση και υποστήριξη των ενεργειακών αναγκών των βιομηχανικών πάρκων, καθώς και την εξοικονόμηση ενέργειας με την ανάπτυξη έργων αποθήκευσης πράσινης ενέργειας.

Ειδικότερα, η δράση επικεντρώνεται στη χρηματοδότηση επενδύσεων σε:

1. Υποδομές για τη δημιουργία πάρκων νέας γενιάς (συμπεριλαμβανομένης της απόκτησης της γης) με ειδικά κριτήρια ενεργειακής απόδοσης για την κατασκευή νέων κτιρίων και έργα ενεργειακής απόδοσης και επίδειξης σε μεγάλες επιχειρήσεις και υποστηρικτικά μέτρα.

2. Υποδομές για τον ψηφιακό μετασχηματισμό και τη δημιουργία έξυπνων βιομηχανικών περιοχών.

3. Ηλιακή ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές

4. Έργα διαχείρισης των υδάτων και διατήρησης των υδάτινων πόρων (οι επενδύσεις θα έχουν μέσο δείκτη διαρροών υποδομής (ILI) χαμηλότερο ή ίσο του 1,5)

5. Συστήματα συλλογής και επεξεργασίας λυμάτων που συμμορφώνονται με τα κριτήρια ενεργειακής απόδοσης

6. Ηλεκτροκίνηση (ανάπτυξη δικτύων ανεφοδιασμού για ηλεκτρικά ή υδρογονοκίνητα οχήματα ή σημεία ανεφοδιασμού βιομεθανίου για τον τομέα μεταφορών3 )

7. Έργα για την αποκατάσταση βιομηχανικών περιοχών και μολυσμένων εδαφών.

Επιλέξιμες Δαπάνες για ανάπτυξη πάρκων (1ο τμήμα)

1. Εκπόνηση σχεδίων υποδομών και μελετών

2. Κατασκευή έργων υποδομής

3. Κατασκευή κοινόχρηστων και κοινωφελών υποδομών και εγκαταστάσεων και διαμόρφωση περιβάλλοντος χώρου

4. Ηλεκτρομηχανολογικές και λοιπές εγκαταστάσεις και μηχανολογικός εξοπλισμός για κοινές υπηρεσίες των Επιχειρηματικών Πάρκων

5. Εξοπλισμός ηλεκτρονικής διαχείρισης των υποδομών και χρήση σύγχρονων τεχνολογικών υποδομών επικοινωνιών και πληροφορικής (μη συμπεριλαμβανομένων δαπανών που αφορούν σε ενισχύσεις για σταθερά ευρυζωνικά δίκτυα ή σε ενισχύσεις για δίκτυα κινητής τηλεφωνίας 4G και 5G)

6. Δαπάνες έργων υδροληψίας εντός και εκτός των ορίων του ΕΠ και δαπάνες σύνδεσης με αυτά

7. Δαπάνες έργων επεξεργασίας και διάθεσης αποβλήτων εντός και εκτός των ορίων του ΕΠ και δαπάνες σύνδεσης με αυτά

8. Δαπάνη κτήσης γης για ποσοστό μέχρι δέκα τοις εκατό (10%) του κόστους των τεχνικών έργων

9. Δαπάνες για την εξυγίανση του εδάφους από προηγούμενη ρύπανση και στην αποκατάσταση του περιβάλλοντος

Οι επιλέξιμες δαπάνες για το 2ο τμήμα που αφορά στον ΔΕΔΔΗΕ, σχετίζονται, μεταξύ άλλων με την εκπόνηση σχεδίων υποδομών και μελετών, την κατασκευή κτιριακών έργων και έργων υποδομής, μηχανολογικό και ηλεκτρονικό εξοπλισμό για τη λειτουργία του υποσταθμού, την επίβλεψη και διοίκηση του έργου καθώς και για την απόκτηση γης - εάν είναι αναγκαίο.

Όπως σημειώνει η κυρία Ευτυχίδου: «Τα νέα, πράσινα και έξυπνα βιομηχανικά πάρκα που φιλοδοξούμε να αναπτυχθούν μέσω της δράσης, αποτελούν απάντηση στις προσταγές της νέας εποχής για μοντέλα ανάπτυξης περισσότερο βιώσιμα και ανθεκτικότερα, αλλά και λύση στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι βιομηχανίες.

Τα βιομηχανικά πάρκα βρίσκονται στον πυρήνα της Εθνικής Στρατηγικής Βιομηχανίας και οι στόχοι αυτής της στρατηγικής, μπορούν να επιτευχθούν μόνο με υψηλότερα επίπεδα επενδύσεων σε υποδομές, ανθρώπινο δυναμικό, επιστήμη και τεχνολογία, τα οποία είναι όλα απαιτούμενα για τη βελτίωση της ανταγωνιστικής θέση μιας χώρας».

Όπως εξηγεί η γενική γραμματέας, τα βιομηχανικά πάρκα καταρχάς μπορούν να προσφέρουν ένα ευνοϊκό επιχειρηματικό περιβάλλον για την ανάπτυξη του μεταποιητικού τομέα και να προσθέσουν οικονομική αξία στο σύνολο της οικονομίας.

Η ίδια σημειώνει ότι, εντός ενός βιομηχανικού πάρκου, αναπτύσσονται οικονομίες κλίμακος και ενισχύεται η βιομηχανική συμβίωση πολλαπλών επιχειρήσεων σε μία συγκεκριμένη περιοχή κι αυτό οδηγεί, όχι μόνο, στην αύξηση της παραγωγής, την ενίσχυση της καινοτομίας και την προώθηση της κυκλικής οικονομίας. Οδηγεί και στη μείωση του κόστους παραγωγής και λειτουργίας, αφού είναι πολύ πιθανό επιχειρήσεις του ιδίου βιομηχανικού οικοσυστήματος - σε διαφορετικό στάδιο παραγωγής - να βρίσκονται στο ίδιο πάρκο.

Την ίδια στιγμή, προσθέτει η κυρία Ευτυχίδου, τα βιομηχανικά πάρκα αποτελούν σημαντικό μέσο για την προσέλκυση επενδύσεων και τεχνολογιών, δεδομένου ότι βασικό παράγοντα επένδυσης αποτελεί η διαθεσιμότητα γης, οι υποδομές, και η εγγύτητα με την αγορά και άλλες επιχειρήσεις. Πιο συγκεκριμένα:

- Ενισχύουν την περιφερειακή και τοπική ανάπτυξη. Η συμβολή στην τοπική και εθνική ανάπτυξη είναι συχνά η κινητήριος δύναμη της απόφασης για τη δημιουργία πάρκων. Ως τοπικοί οικονομικοί κόμβοι και κέντρα ανάπτυξης μπορούν να χρησιμεύσουν ως πλατφόρμες για την επίτευξη ευρύτερων στόχων της τοπικής κοινότητας, όπως τοπική δημιουργία θέσεων εργασίας, καθώς και υπηρεσίες μεταφοράς, εκπαίδευση και κατάρτιση, υγειονομική περίθαλψη, υπηρεσίες αλληλογραφίας και επικοινωνίας και άλλα.

- Προωθούν την καινοτομία. Τα βιομηχανικά πάρκα δημιουργούν ένα περιβάλλον που ενθαρρύνει την συνεργασία και την καινοτομία, ως χώροι όπου δημόσιος και ιδιωτικός τομέας, τα πανεπιστήμια και τα ερευνητικά ιδρύματα μπορούν να συνεργαστούν και να διεξάγουν εμπορευματοποιημένη έρευνα, ενισχύοντας την επιχειρηματικότητα.

- Προστατεύουν το περιβάλλον. Τα βιομηχανικά πάρκα οδηγούν στη μείωση του κόστους παραγωγής μέσω κοινών υποδομών και συστημάτων, καθώς και σε αυξημένη αποδοτικότητα υλικών, νερού και ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων της ανακύκλωση αποβλήτων, διαχείρισης υδάτων και ανάκτησης πόρων. Παράλληλα, μπορούν να μειώσουν περαιτέρω την ρύπανση και τα απόβλητα μέσω χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, δευτερογενούς χρήσης αποβλήτων, πρακτικών κυκλικής οικονομίας και βιομηχανικής συμβίωσης καθώς και άλλων μεθόδων περιβαλλοντικής διαχείρισης. Το σύνολο των παραπάνω αποτελούν και στόχους της δράσης «Νέα Βιομηχανικά Πάρκα».

- Συμβάλλουν στην αντιμετώπιση των σημαντικότερων προβλημάτων που αντιμετωπίζει η βιομηχανία. Επιτρέπουν την συνολική και συνεργατική αντιμετώπιση προβλημάτων, ενώ ενθαρρύνουν και την υιοθέτηση νέων προσεγγίσεων και πρακτικών. Σημειώνεται ότι, λαμβάνοντας υπόψη την τρέχουσα ενεργειακή κρίση, η δράση προβλέπει χρηματοδότηση ύψους 25 εκατ. ευρώ προς τον ΔΕΔΔΗΕ για την αναβάθμιση των υποσταθμών ενέργειας, δίνοντας έτσι την δυνατότητα στα βιομηχανικά πάρκα να προχωρήσουν με το net metering - την ιδιοπαραγωγή και ιδιοκατανάλωση ενέργειας μέσω φωτοβολταϊκών - κάτι που αποτελεί βασικό αίτημα των παραγωγικών φορέων της χώρας.

ΝΕΟΣ ΝΟΜΟΣ 4982/2022

Στα οφέλη του νέου νόμου 4982/2022 εστίασε η κυρία Ευτυχίδου, σημειώνοντας ότι έρχεται να υποστηρίξει και να συμβάλει στην επίτευξη όλων των στόχων που αναφέρθηκαν προσφέροντας ένα νέο ενιαίο και ευέλικτο πλαίσιο για τα βιομηχανικά πάρκα.

Καταρχάς, όπως είπε, ο νέος νόμος προχωρά με όλη την σχετική νομοθεσίας σε έναν νόμο, αντι για τρία νομοθετικά πλαίσια που ίσχυαν έως σήμερα. Τα υφιστάμενα πάρκα θα πρέπει να μεταβούν στο νέο καθεστώς εντός πενταετίας.

Απλουστεύονται και μειώνονται τα είδη και οι τύποι επιχειρηματικών πάρκων. Παράλληλα, στις επιτρεπόμενες δραστηριότητες, προστίθενται ρητά τα Συστήματα Περιβαλλοντικών Υποδομών και τα data centers.

Το καθεστώς αδειοδότησης απλουστεύεται. Δεν χρειάζεται πια αδειοδότηση/έγκριση από το κράτος - κάτι το οποίον ήταν χρονοβόρο, κοστοβόρο και δεν επιτύγχανε τους στόχους του. Με τον νέο νόμο τα έγγραφα της αδειοδότησης γίνονται ιδιωτικά και αντικείμενο του ιδιωτικού δικαίου.

Επιπλέον, επιτρέπεται για πρώτη φορά η έγκριση και ανάπτυξη πάρκου σε δύο ή περισσότερες διακριτές γεωγραφικές περιοχές, όταν για φυσικούς, περιβαλλοντικούς, οικιστικούς, ή λόγους υποδομών (π.χ. δρόμοι, λιμάνια κ.λπ.) δεν μπορεί να είναι συνεχής η ανάπτυξη/επέκταση του πάρκου.

Διασφαλίζεται η ομαλή λειτουργία του πάρκου και η βιωσιμότητα των επενδύσεων. Πλέον, το νομικό πρόσωπο που αναπτύσσει το πάρκο είναι και αυτό που το διαχειρίζεται.

Επιπρόσθετα κίνητρα του νέου νόμου, είναι η κατάργηση της ελάχιστης έκτασης (50 στρέμματα) για ίδρυση πάρκου, καθώς και η πρόβλεψη για πρώτη φορά πως η εισφορά σε χρήμα εκπίπτει ως δαπάνη.