«Έκρηξη» των αγοραπωλησιών ακινήτων και των γονικών παροχών
Πραγματικό τσουνάμι σάρωσε τα συμβολαιογραφικά γραφεία την περασμένη χρονιά κι αν κρίνει κανείς από τα φετινά στοιχεία της κτηματαγοράς αλλά και τις προβλέψεις εσόδων του υπουργείου Οικονομικών για το 2023, δεν θα ήταν υπερβολή να μιλήσει για “έκρηξη” στην αγορά ακινήτων.
Ο απολογισμός δράσης των συμβολαιογράφων για το προηγούμενο 12μηνο είναι πραγματικά αποκαλυπτικός, αφού με βάση τις επίσημες μετρήσεις της ΕΛΣΤΑΤ, προκύπτει αύξηση 40,1% στις αγοραπωλησίες και 90,6% στις γονικές παροχές!
Ανατρέχοντας κανείς στα επιμέρους στοιχεία, βλέπει μπροστά του την αναγέννηση της κτηματαγοράς μετά το υπερδεκαετές σοκ της οικονομικής κρίσης. Στη διάρκεια της περασμένης χρονιάς οι αγοραπωλησίες έφτασαν στις 104.746, έναντι 74.769 το 2020, ενώ ακόμα και τη χρονιά της αισιοδοξίας, δηλαδή το 2019, οι μεταβιβάσεις ακινήτων δεν ξεπέρασαν τις 97.000. Σε σύγκριση, δε, με το 2012, οπότε και η αγορά ακινήτων είχε μπει για τα καλά στον “πάγο”, η αύξηση είναι της τάξης του 81,7%.
Πέρα από τον “οργασμό” στα συμβολαιογραφικά γραφεία, ως “καθρέπτης” της αναγέννησης της κτηματαγοράς χαρακτηρίζονται οι προβλέψεις φορολογικών εσόδων από τις μεταβιβάσεις ακινήτων.
Το 2021, η πρόβλεψη ήταν 275 εκ ευρώ, εκ των οποίων τα 219 εκ ευρώ από κτίσματα και τα 56 εκ ευρώ από οικόπεδα και αγροκτήματα. Για το 2022 η πρόβλεψη ανέβηκε στα 352 εκ ευρώ (274 εκ ευρώ από κτίσματα και 78 εκ ευρώ από οικόπεδα- αγροκτήματα) και μη βιαστεί κανείς να το αποδώσει στην αύξηση των αντικειμενικών αξιών, γιατί πέρα από τα πρώιμα στοιχεία μεσιτικών- συμβολαιογραφικών γραφείων που δείχνουν περαιτέρω αύξηση μεταβιβάσεων, η πρόβλεψη εσόδων για το 2023 ανεβάζει ακόμα πιο ψηλά τον πήχη, δείγμα της δυναμικής της κτηματαγοράς. Συγκεκριμένα, το υπουργείο Οικονομικών υπολογίζει σε έσοδα 488 εκ ευρώ από τις μεταβιβάσεις ακινήτων (369 εκ ευρώ από κτίσματα και 119 εκ ευρώ από οικόπεδα- αγροκτήματα), κάτι που συνιστά αύξηση 38%.
Εντυπωσιακά κρίνονται και τα στοιχεία για την πορεία των γονικών παροχών, πόσο μάλλον όταν δεν έχει προλάβει να καταγραφεί πλήρως το ενδιαφέρον μετά τη θεσμοθέτηση του αφορολογήτου των 800.000 ευρώ. Μόνο το 2021 έγιναν 49.452 γονικές παροχές.
Σύμφωνα με μελέτη της Alpha Bank, οι προοπτικές της αγοράς ακινήτων στην Ελλάδα, παραμένουν θετικές, καθώς ενισχύονται στον βραχύ χρονικό ορίζοντα μέσω κινήτρων που περιλαμβάνονται στον Προϋπολογισμό του 2023, όπως η παροχή επιδοτήσεων για ανακαίνιση και εξοικονόμηση ενέργειας κατοικιών και το πρόγραμμα χαμηλότοκου δανεισμού για αγορά πρώτης κατοικίας από νέους και νέα ζευγάρια έως 39 ετών.
Η αγορά ακινήτων εκτιμάται ότι θα επηρεαστεί θετικά από τις επενδύσεις που αναμένεται να υλοποιηθούν στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας («Ελλάδα 2.0») και αφορούν (α) στην ενεργειακή αναβάθμιση δημόσιων και ιδιωτικών κτιρίων (π.χ. προγράμματα «Εξοικονομώ»), (β) στις επενδύσεις που αποσκοπούν στη διαφοροποίηση του ελληνικού τουριστικού προϊόντος μέσω της συστηματικής προώθησης θεματικών και εναλλακτικών μορφών τουρισμού (π.χ. ορεινός, γαστρονομικός, τουρισμός ευεξίας, θαλάσσιος τουρισμός κ.ά.). Επιπλέον, αξίζει να σημειωθεί ότι το Σχέδιο «Ελλάδα 2.0» προβλέπει την υλοποίηση μεταρρυθμίσεων για τη μείωση της πολυπλοκότητας διαδικασιών, μεταξύ άλλων, αναφορικά με τη λήψη πίστωσης, την εγγραφή ακινήτου και τη λήψη άδειας κατασκευής. Υπάρχουν, ωστόσο, και σημαντικές πηγές αβεβαιότητας στο τρέχον περιβάλλον.
Από την άλλη, καθώς τα επιτόκια έχουν αυξηθεί τους τελευταίους μήνες, σε συνέχεια και της συσταλτικής πολιτικής που ακολουθεί η ΕΚΤ με σκοπό τη συγκράτηση του πληθωρισμού στην Ευρωζώνη και σε συνδυασμό με την άνοδο των τιμών των οικοδομικών υλικών, ενδέχεται να επιβραδυνθεί η ανάπτυξη της αγοράς ακινήτων και η οικοδομική δραστηριότητα στη χώρα μας.