Σημάδια κάμψης στην κατανάλωση από τις ηλεκτρονικές συναλλαγές

Από την περίοδο της πανδημίας, όπου τα ηλεκτρονικά κανάλια πωλήσεων κατέκτησαν υποχρεωτικά ένα μεγάλο μερίδιο των αγορών, το υπουργείο Οικονομικών απέκτησε έναν ασφαλή δείκτη για να «μετρά» τις επιπτώσεις της κρίσης στις καταναλωτικές συνήθειες άρα και στα κρατικά έσοδα.

Τα νεώτερα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας για τις ηλεκτρονικές συναλλαγές, άρχισαν να αποτυπώνουν σημάδια κάμψης της κατανάλωσης κι αυτό δεν έχει ξεφύγει από τις κεραίες του οικονομικού επιτελείου. Στο πρώτο εξάμηνο, λοιπόν, είχαμε 904 εκατομμύρια συναλλαγές με κάρτες, δηλαδή 0,4% παραπάνω από το δεύτερο εξάμηνο του 2021. Ωστόσο, η αξία αυτών των συναλλαγών διαμορφώθηκε στα 44 δισεκ. Ευρώ, καταγράφοντας μείωση 3%.

Ακόμα πιο καθαρή είναι η εικόνα, αν ανατρέξει κανείς στην αξία των συναλλαγών ανά κάρτα, όπου και αποτυπώνεται η συγκράτηση της κατανάλωσης. Η μέση αξία συναλλαγών ανά κάρτα παρουσίασε μείωση για πρώτη φορά από το α΄ εξάμηνο του 2020. Συγκεκριμένα, η μέση αξία συναλλαγών ανά κάρτα ανήλθε σε 2.145 ευρώ σημειώνοντας μείωση 6% συγκριτικά με το προηγούμενο εξάμηνο. Η μείωση αυτή οφείλεται κυρίως στη πτώση της μέσης αξίας συναλλαγών ανά χρεωστική κάρτα κατά 6%, η οποία διαμορφώθηκε σε 2.312 ευρώ.

Η μέση αξία ανά συναλλαγή για το σύνολο των καρτών μειώθηκε σε σχέση με το β΄ εξάμηνο του 2021 και ανήλθε σε 48 ευρώ. Στις επιμέρους κατηγορίες καρτών, η μέση αξία ανά συναλλαγή με χρήση χρεωστικής κάρτας ανήλθε σε 48 ευρώ παρουσιάζοντας μείωση 3%.

Η... αισιόδοξη ανάγνωση των παραπάνω στοιχείων είναι ότι οι καταναλωτές χρησιμοποιούν ολοένα και περισσότερο την κάρτα τους ακόμα και για μικροσυναλλαγές της καθημερινότητας, κάτι που αναμφίβολα συμβάλλει στη μάχη κατά της μικρομεσαίας φοροδιαφυγής. Ωστόσο, σε συνδυασμό με τη γενικότερη εικόνα μείωσης της αξίας των ηλεκτρονικών συναλλαγών, φαίνεται ότι έχει πέσει συνολικά η αξία των αγορών, ακόμα και των μικρότερων, που πραγματοποιούν οι καταναλωτές.

Το μόνο σίγουρο είναι ότι οι ηλεκτρονικές απάτες δεν... εξαφανίζονται. Τουναντίον. Τράπεζες, Τράπεζα της Ελλάδας και Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, βρίσκονται σε ανοικτή γραμμή επικοινωνίας, με στόχο να θωρακίσουν τα συστήματα ηλεκτρονικών συναλλαγών και πάνω απ’ όλα να κινητοποιήσουν τους πολίτες.

Το 2021 τα περιστατικά απάτης κόστισαν στους συναλλασσόμενους πάνω από 13 εκατ. Ευρώ, ενώ ήδη φέτος στο πρώτο εξάμηνο είχαν κάνει... φτερά περί τα 6,2 εκ ευρώ.

Ο αριθμός των περιστατικών απάτης που καταγράφηκε ανά δίαυλο συναλλαγής ανήλθε σε 1.476 στις συναλλαγές ΑΤΜ, σε 17 χιλ. στις πληρωμές POS και σε 117 χιλ. στις CNP συναλλαγές, δηλαδή στις εξ αποστάσεως συναλλαγές χωρίς την παρουσία κάρτας. Η αντίστοιχη αξία των περιστατικών απάτης διαμορφώθηκε σε 679 χιλ. ευρώ στις συναλλαγές ΑΤΜ, σε 490 χιλ. ευρώ στις πληρωμές POS και σε 5 εκατ. ευρώ στις CNP συναλλαγές. Εξετάζοντας περαιτέρω την απάτη που διενεργήθηκε στις εξ αποστάσεως συναλλαγές μέσω διαδικτύου ή ταχυδρομείου/τηλεφώνου διαπιστώνεται ότι οι περισσότερες περιπτώσεις απάτης αφορούν τις συναλλαγές μέσω διαδικτύου.