Μπαράζ ελέγχων για αδήλωτη εργασία

Από μια οι διασταυρώσεις που θα ξεκινήσουν μόλις ολοκληρωθεί η απογραφή των εργαζόμενων, βάσει του πλαισίου της Ψηφιακής Κάρτας. Από την άλλη, οι έλεγχοι από τα Περιφερειακά Ελεγκτικά Κέντρα Ασφάλισης. Και κάπου εκεί στη μέση οι «πονηροι» εργοδότες, που νιώθουν τον ελεγκτικό κλοιό να σφίγγει.

Ο Κανονισμός για την οργάνωση και λειτουργία των ΠΕΚΑ πήρε “πράσινο φως” κι έτσι το νεοσύστατο ελεγκτικό όργανο ετοιμάζεται να σαρώσει τις περιοχές ευθύνης του:

1. Π.ΕΚ.Α. Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης με έδρα την Κομοτηνή
2. Π.Ε.Κ.Α. Κεντρικής Μακεδονίας με έδρα τη Θεσσαλονίκη
3. Π.Ε.Κ.Α. Δυτικής Μακεδονίας με έδρα την Κοζάνη
4. Π.Ε.Κ.Α. Ηπείρου και Κέρκυρας με έδρα τα Ιωάννινα
5. Π.Ε.Κ.Α. Θεσσαλίας με έδρα τη Λάρισα
6. Π.Ε.Κ.Α. Στερεάς Ελλάδας με έδρα τη Λαμία
7. Π.Ε.Κ.Α. Δυτικής Ελλάδας, Ζακύνθου, Κεφαλληνίας και Λευκάδας με έδρα την Πάτρα
8. Π.Ε.Κ.Α. Πελοποννήσου με έδρα την Τρίπολη
9. Π.Ε.Κ.Α. Αττικής με έδρα την Αθήνα
10. Π.Ε.Κ.Α. Βορείου και Νοτίου Αιγαίου με έδρα τη Ρόδο
11. Π.Ε.Κ.Α. Κρήτης με έδρα τη Χερσόνησο Ηρακλείου Κρήτης

Τα Π.Ε.Κ.Α. διενεργούν ελέγχους σε όλη την Επικράτεια για την καταπολέμηση της εισφοροδιαφυγής και κάθε είδους παραβατικής συμπεριφοράς εργοδοτών σχετικά με την με την εφαρμογή της ασφαλιστικής νομοθεσίας. Οι έλεγχοι πραγματοποιούνται όπου ασκείται επαγγελματική δραστηριότητα ή εκτελείται οικοδομοτεχνικό έργο, δηλαδή μεταξύ άλλων:

Η διενέργεια επιτόπιων και ουσιαστικών ελέγχων για την αντιμετώπιση της αδήλωτης και υποδηλωμένης εργασίας, είτε βάσει στόχευσης (risk analysis), είτε κατόπιν καταγγελίας ή αναφοράς άλλων Υπηρεσιών (Ανεξάρτητη Αρχή Επιθεώρηση Εργασίας, ΥΕΔΔΕ, Πολεοδομία, Οικονομική Αστυνομία, Διεύθυνση Αλλοδαπών και Μετανάστευσης κ.λπ.).

Η συμμετοχή σε μικτά κλιμάκια ελέγχου σε συνεργασία με άλλους ελεγκτικούς μηχανισμούς (π.χ. ΑΑΔΕ, ΣΔΟΕ, Επιθεώρηση Εργασίας, Οικονομική Αστυνομία), κατόπιν σχετικής συμφωνίας με τις εν λόγω Υπηρεσίες.

Η διεκπεραίωση καταγγελιών για αδήλωτη, υποδηλωμένη και ανασφάλιστη εργασία τόσο αυτών που υποβάλλονται μετά τη σύσταση και λειτουργία των Π.Ε.Κ.Α., όσο και των εκκρεμών καταγγελιών, οι οποίες διαβιβάζονται αμελλητί από τις Τοπικές Διευθύνσεις (Τ.Δ.) του e-ΕΦΚΑ.

Η διεκπεραίωση αναφορών ή καταγγελιών είτε της Αστυνομίας και της Πολεοδομίας είτε τρίτων για αυθαίρετες κατασκευές ή υπερβάσεις δόμησης.

Η πραγματοποίηση επανελέγχων σε εκτέλεση αποφάσεων των Διοικητικών Επιτροπών και των Δικαστηρίων, οι οποίες αφορούν ελέγχους που έχουν διενεργηθεί είτε από τα Π.Ε.Κ.Α., είτε από τις Τοπικές Διευθύνσεις

Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των ΠΕΚΑ είναι ότι λειτουργούν καθημερινά και καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας, όλο το 24ωρο, με κατάλληλη εναλλαγή του προσωπικού τους, το οποίο υποχρεούται σε τακτική ή υπερωριακή εργασία κατά τις ημέρες αργιών και τις νυχτερινές ώρες, ανάλογα με τις ανάγκες της Υπηρεσίας.

Οι έλεγχοι διακρίνονται στον επιτόπιο και τον ουσιαστικό.

1. Επιτόπιος έλεγχος είναι ο έλεγχος που διεξάγεται είτε αυτεπάγγελτα, είτε βάσει στόχευσης, είτε κατόπιν αναφοράς άλλου φορέα, ή υπηρεσιακού σημειώματος από

Τοπική Διεύθυνση e-ΕΦΚΑ, είτε προς διεκπεραίωση καταγγελίας εργαζόμενου ή άλλου προσώπου, φυσικού ή νομικού ή με εντολή του Διοικητή του e-ΕΦΚΑ και στοχεύει στη διαπίστωση αδήλωτων, ανασφάλιστων ή μερικώς ασφαλισμένων εργαζόμενων.
Οι ελεγκτές με την εντολή ελέγχου μπορούν να εισέλθουν χωρίς ειδοποίηση, οποιαδήποτε ώρα του εικοσιτετράωρού, σε κάθε χώρο υποκείμενο σε έλεγχο. Όπου κρίνεται απαραίτητο δύναται να ζητηθεί η συνδρομή της Ελληνικής Αστυνομίας, η οποία υποχρεούται να προσφέρει τη βοήθειά της.
Οι ιδιωτικές οικίες δεν ελέγχονται σύμφωνα με το άρθρο 9 του Συντάγματος περί ασύλου της κατοικίας, παρά μόνο με τη σύμφωνη γνώμη του ιδιοκτήτη και μετά την επίδειξη της ταυτότητας του ελεγκτή. Ωστόσο, παρά τη συνταγματική του κατοχύρωση το δικαίωμα στο άσυλο της κατοικίας δεν είναι απόλυτο, αλλά η έκτασή του καθορίζεται με βάση την αρχή της αναλογικότητας. Σε περίπτωση μη σύμφωνης γνώμης του ιδιοκτήτη, η έρευνα εντός κατοικίας απαιτεί παραγγελία από τον αρμόδιο Εισαγγελέα, καθώς και παράσταση από εκπρόσωπο της δικαστικής εξουσίας κατά τη διάρκεια της έρευνας.

2. Ουσιαστικός έλεγχος είναι ο έλεγχος που διεξάγεται για τους εργαζόμενους της επιχείρησης ή του οικοδομοτεχνικού έργου.

Διερευνάται η ορθότητα ή μη της ασφάλισης με βάση έγγραφα στοιχεία (ιδίως συμβάσεις εργασίας, ενυπόγραφη αίτηση εργαζόμενου για εφαρμογή του συστήματος διευθέτησης του χρόνου εργασίας, οικειοθελείς αποχωρήσεις μισθωτών, καταγγελίες συμβάσεων εργασίας, παρουσιολόγια, αποδείξεις μισθοδοσίας, βιβλία εσόδων/εξόδων, τιμολόγια αγοράς υλικών ή δελτία αποστολής, άδεια οικοδομής, διαγράμματα κάλυψης, κατόψεις για τη διαπίστωση τυχόν υπερβάσεων δόμησης αυθαίρετων κατασκευών), αλλά και τα πραγματικά στοιχεία απασχόλησης, όπως αυτά προκύπτουν με οποιοδήποτε τρόπο, όπως με δηλώσεις κατά τον επιτόπιο έλεγχο, από διασταύρωση στοιχείων με άλλες υπηρεσίες ΕΡΓΑΝΗ, ΔΟΥ, Δ.ΥΠ.Α., ΚΕΑΟ, για την εξακρίβωση της ορθότητας των ασφαλιστικών υποχρεώσεων του εργοδότη.

Αν κατά τον έλεγχο διαπιστωθεί απασχόληση ατόμων που ανήκουν στην κατηγορία των μη μισθωτών (π.χ. ηλεκτρολόγοι, υδραυλικοί, συντηρητές μηχανημάτων κ.λπ.), αυτοί καταγράφονται στο δελτίο ελέγχου. Στην περίπτωση που διαπιστωθεί ότι οι εν λόγω εργαζόμενοι δεν διαθέτουν τα απαραίτητα δικαιολογητικά π.χ. τιμολόγια ή δεν έχουν εγγραφεί στον eΕΦΚΑ ως μη μισθωτοί, είτε γιατί είναι νυν συνταξιούχοι και πρώην ελεύθεροι επαγγελματίες, είτε γιατί δεν έχουν κάνει ποτέ έναρξη στη ΔΟΥ, τότε η έκθεση ελέγχου διαβιβάζεται στις αρμόδιες υπηρεσίες για αυτεπάγγελτη απογραφή ή επανεγγραφή στο μητρώο του e-ΕΦΚΑ ή για διακοπή σύνταξης και ενημερώνονται οι αρμόδιες αρχές π.χ. φορολογική διοίκηση, για περαιτέρω ενέργειες κατά την αρμοδιότητά τους.